कथा- नदेखेका सपनाहरु

नेपालबहस संवाददाता

भदौ १४, २०७७ आइतबार १७:३२:१६

♦ मदन थापा

घरका अनेक तामझाम । महिलाकाे व्यस्त जीवन । चुलाेचाैकाे, खानपिन, स्याहारसुसार, खेतीबाली ,घरधन्दा अनि समाजकाे अर्मपर्म सबै । शिथिल परेकाे ज्यान तन्काउदै उनी । उता पालिमा बा’ काे रेडियाेले बाघ झैं गर्जिदै रेडियाे टाईगर फर्माउँदै थियाे । म भने निद्राको अर्धचेतमा । घ्यारघुर… घ्यारघुर..

” गुड इभिनिङ् सर ।” कक्षाका सारा विद्यार्थीहरु उठे ।

” थ्याङ्क्यू प्लिज । ह्याभ याेर सीट प्लिज ।” म फर्माएं ।

” यू आर वेलकम सर ” उनीहरुले स्वीकार्दै भने ।

बिहान ६:०० देखि ९:३० बजेसम्मकाे +२ कक्षा कार्यक्रम झण्डै १५ मिनेटकाे खाना अनि पून: ९:५५ भित्र दिवा स्कुल ४:०० बजेसम्मकाे थकानपछि करिब २० मिनेटकाे माेटरसाईकल यात्रापछिकाे नियमित अतिरिक्त कक्षा थियाे । बिबिएएस मेमाेरियल स्कुल ठाकुरद्वारा, बर्दियाकाे ।

माध्यमिक शिक्षा परिक्षा ( SEE ) लक्षित कक्षा १० । उत्कृष्ट नानीबाबुहरु, मिजासिला साथीहरु, सहयाेगी प्रशासन र साथका सारथी आदरणिय खडकप्रसाद उपाध्यााय सर । यिनकै ओत र मायाले उज्यालिन्थ्याे जाँगर अनि दिनभरिकाे गलस्त ज्यान ।

” सर आजकाे कक्षा कुन शीर्षकमा नि ?” युवराजले बोले ।

” ल तपाईहरु नै छान्नुस । जून अप्ठेराे लाग्छ । ” म बाेलें ।

” सर, संघीयताकाे अर्थ र विशेषता छलफल गराैं ल । याे नयाँ र गार्हाे लाग्छ ।” प्रकाश र आरतीकाे संयुक्त अनुराेध अनि अरुकाे पनि समर्थन आयाे ।

संघीयता नभाेगेकाे कुरा । सामाजिक संजालमा आफ्नाे कमजाेर दख्खल । अंग्रेजी माध्यमका ठुला किताब । सामाजिक जस्ताे बहुआयामिक विषय अनि तिखारिएका धारिला छुरा झैं विद्यार्थीहरु । चानचुने र टालटुले कुराले घण्टी कटाउन नसकिने । तेसै त बाेर्डकाे नतिजा ताक्ने क्षमताका विद्यार्थी । यसबारे अचेल झैं जानकार काेही नाई । जतिसुकै लाेकतन्त्रवादी भनि कुर्ले नि साेधे लाटिने सबै । भए र पाएसम्म किताब पढ्ने अनि पहुंच भए गुगल गुरु । संघीयताकाे नयाँ रसस्वादन कसरी गराउनु । केहीबेर घाेत्लिए ।

” बाबुनानीहरु ! संघीयता यस्ताे शासन प्रणाली हाे, जसमा केन्द्रीकृत शासन संरचनालाई विकेन्द्रीत गर्दै सिंगाे देशलाई स-साना स्वायत्त तथा केन्द्र नियन्त्रित प्रान्तहरुमा बाडिन्छ अनि स्थानीय, प्रादेशिक र संघीय सरकारहरु निर्माण गरि उनीहरुलाई आफ्नै माैलिक नीति, कार्यक्रम र बजेट निर्माणकाे अधिकार प्रदान गरिन्छ ।”

यस्तै यस्तै लामा छाेटा पढेका, टिपेका अनि खाेजेका व्याख्या पस्किदै कक्षा राेचक मै बित्याे । जे भएनि म याे विषयमा उनीहरुभन्दा बढी जानकार नै भए । विषयवस्तु पनि नयाँ भएरै हाेला नत्र याे जमानाका विद्यार्थी हुन । संघीयताकाे परिभाषा र अर्थ बताउँदै जाँदा कतै विश्व राजनीतिक व्यवस्थाकाे छेउसम्म पुगियाे त कतै याे व्यवस्था अंगालेका देशहरुकाे गन्तीसम्म ।

” तेसाे भा यसका विशेषताहरु के के हुन त सर ?” सागर बाेले ।

” ए ! ल सबैले कापीमा टिप्दै जाउं है । म क्रमशः लेख्दै व्याख्या गर्दै जान्छु ।” म बर्बराए अनि सेताेपाटीमा मेराे मार्कर रगडिन थाल्याे ।

१. शासनमा स्वायत्तता ।

२. विविध सरकारहरुकाे गठन।

३. केन्द्र नियन्त्रित प्रदेशहरु।

४. माैलिक बजेट र कार्यक्रम निर्माणकाे अधिकार ।

५. महंगाे शासन प्रणाली । ….. आदि ईत्यादि ।

” भाईबहिनीहरु यी र यस्तै अनेक विशेषताहरुका कारण याे व्यवस्था धेरै देशहरुले अंगालेकाे पाईन्छ यद्दपि याे महंगाे व्यवस्था हाे । देश संघीय संरचनामा जाँदा हामीले केन्द्रीकृत शासनबाट भाेगेकाे पीडा र अपमानबाट मुक्ति पाउछाैं । आफ्ना प्रान्तहरु र स्थानीय सरकारकाे गठन, संचालन र विकासमा तीव्रता आउँछ।”

म फर्माउदै गए । लाग्थ्याे म यसकाे विज्ञ हुँ । जनमैत्री विकासकाे डिजाईनर पनि । मैले बाेल्दै गएकाे संघीयताले सबैका चेहरा प्रशन्न देखें । लामा लमतन्न कालाेपत्रे चिल्ला सडकहरु । भीमकाय नेपाली महलहरु । नेपालीकाे उच्च आयस्रोत । उन्नत कृषि । कृषिजन्य र जडिबुटीकाे उच्च मुल्यमा पैठारी । उद्योग , कलकारखाना, नि: शुल्क शिक्षा र स्वास्थ्य । पर्यटन र जलविद्युतकाे व्यापक विकास अनि नागरिककाे उच्च जीवन बीमा…..। खासमा जनकल्याणकारी राज्य ।

मैले मेराे देशका भित्ताहरुमा संघीय रंग पाेतें । अथाह आम भेला गराई संघीयताकाे महत्व झल्काए । टल्काए । देशकाे समुन्नतिका लागि संघीयाताकाे आरती गरें । प्रशिक्षित गरें ।

ड्याङ्ग….ड्याङ्ग…. आवाज

“आज मिलिस नि ? हल्साप ! यिनी आतंककारीहरुलाई खल्ड्याउनुस । खुबै देश बदल्ने भाका !”

ड्याङ्ग……ड्याङ्ग….. फेरि आवाज

“तं क्रान्तिकाे तघाराे बन्छस । तलब खा । जाेईछाेरा पाल न सिधासाधा । हाम्राे सुराक गर्ने ?”

म मडारिए । बाैरिए । डराए अनि चिच्च्याए ।

“आमा .. आमा ?”

छ्या ! के भाे ? अलि उता सर्नुस ।

आँखा उघ्रे । मन हतासियाे । ओठ सुके । जगकाे एक घुट्की पानी पिए ।

बाहिरतिर

कखुरी कांं … कुखुरी कां…. ।

आमैको नुनतेलकाे जाेहाे थाप्ले भाले बास्याे । स्यालकाे हुइंया चल्याे अनि कुकुर भुक्न थाले । मैले घरिनालाई सबै सपनाकाे बेलिबिस्तार लाए ।

“तपाईले यति सबै सपना कसरी सम्झनु भाे ।” घरिनाले जिज्ञासा राखिन ।

“म शिक्षक । याे नयाँ विषयवस्तु । कण्ठ गर्ने पेशा र बानी भकाेले हाेला ।” मैले स्पष्टिकरण दिए ।

“तर तपाईले संघीयताका विशेषताहरु अझै छुटाउनु भाे नि ।” उनले जाेडिन ।

” भाेगेकाे र देखेकाे हैन ?

६. भ्रस्टाचारकाे विकेन्द्रीकरण ७. विधिगत भ्रस्टाचार ८. नेतृत्वकाे विलासी जीवन पद्दति ९. सरकारी बजेटकाे

मनाेमानी स्व विनियाेजन १०. हरेक कार्यकर्तालाई ठेकेदारमा रुपान्तरण…..

हाे यही सपना । याे भाेगेकाे र देखेकाे सत्यता । जून सपना देख्नु र भन्नुपर्थ्याे । छुटेछन् । नदेखेका सपनाहरु ।

नेपालबहस संवाददाता

नेपालबहस डटकमको अंग्रेजी संस्करणका साथै अनलाइन टीभी पनि सञ्चालित छ । फेसबुक र ट्वीटरमार्फत पनि हामीसँग जोडिन सकिनेछ । नेपालबहसमा प्रकाशित कुनै सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई [email protected] मा पठाउनु होला । धन्यवाद ।

लेखकबाट थप