चैतमा उच्च रहेपनि पोहोर भन्दा १७ प्रतिशतले व्यापार घाटा न्युन

६ वैशाख, काठमाडौं । नेपालले चैत महिनामा चालु आर्थिक वर्ष सबैभन्दा धेरै वस्तु आयात भएपनि गतवर्षको भन्दा १७ प्रतिशतले व्यापार घाट कम देखिएको छ ।  भन्सार विभागको तथ्यांक अनुसार फागुन २०७९ को तुलनामा चैतमा १ खर्ब ४३ अर्ब १२ करोड ३४ लाख रुपैयाँ बराबरको वस्तु आयात भएको छ । समग्रमा चालु आर्थिक वर्ष चैत मसान्तसम्म मुलुकको व्यापार घाटा पोहोरको तुलनामा २ खर्ब २३ अर्बले कमी आएको छ । 

भन्सार विभागले सार्वजनिक गरेको तथ्यांकअनुसार यो आर्थिक वर्षको साउनदेखि चैतसम्म मुलुकको कुल व्यापार घाटा १० खर्ब ८३ अर्ब छ । जबकि गत आर्थिक वर्षको सोही अवधिमा यस्तो व्यापार घाटा १३ खर्ब ६ अर्ब रुपैयाँ बराबर पुगेको थियो । व्यापार घाटा पोहोरको तुलनामा १७ प्रतिशतले कमी भएको हो । पोहोरको तुलनामा आयात नै १८ प्रतिशतले घटेकाले मुलुकको व्यापार घाटामा राहत पुगेको हो । 

गत आर्थिक वर्षको साउनदेखि चैतसम्म कुल १४ खर्ब ६६ अर्ब रुपैयाँ बराबरको वस्तु आयात भएकोमा यो वर्षको सोही अवधिमा १२ खर्ब १ अर्ब रुपैयाँको मात्रै आयात भएको छ । विदेशी मुद्रा सञ्चिति घट्दा सरकारले केही महिना गाडी, महँगा मोटरसाइकल तथा स्कुटर, स्मार्टफोन, मदिरा लगायत वस्तुको आयातमा प्रतिबन्ध लगाएकाले कुल आयातमा यसको असर देखिएको हो । गत पुसदेखि मात्रै यी वस्तुको आयात खुलाइएको हो ।
त्यस्तै निर्यात पनि २६ प्रतिशतले घटेको छ । गत आर्थिक वर्षको साउन–चैतसम्म १ खर्ब ६० अर्ब रुपैयाँ बराबरको वस्तु भारत लगायत अन्य मुलुकमा निर्यात भएको थियो भने यो वर्षको त्यहीं अवधिमा १ खर्ब १८ अर्बको मात्रै निर्यात भएको छ ।

तथ्यांक अनुसार यस वर्षको साउनमा १ खर्ब ३१ अर्ब, भदौमा १ खर्ब ४२ अर्ब, असोजमा १ खर्ब २७ अर्ब, कात्तिकमा १ खर्ब ३२ अर्ब, मंसिरमा १ खर्ब ३१ अर्ब, पुसमा १ खर्ब २९ अर्ब, माघमा १ खर्ब २६ अर्ब, फागुनमा १ खर्ब ३९ अर्ब र चैतमा १ खर्ब ४३ अर्बको आयात भएको छ ।  चैत मसान्तसम्म नेपालले कुल १३ खर्ब १९ अर्ब रुपैयाँ बराबरको कुल वैदेशिक व्यापार गरेको छ । जसमा १२ खर्ब १ अर्ब रुपैयाँको वस्तु आयात गर्दा १ खर्ब १८ अर्ब रुपैयाँको निर्यात गरेको छ । जसले गर्दा व्यापार घाटा १० खर्ब ८३ अर्ब २२ करोड कायम भएको देखिन्छ ।

व्यापार घाटा गत आर्थिक वर्षको ९ महिनाको तुलनामा १७.०६ प्रतिशत कम हो । यसो हुनुमा आयात र निर्यात दुवैमा आएको संकुचन हो । आयात गत आवको यसै अवधिको तुलनामा १८.०८ प्रतिशतले खुम्चिएको छ । निर्यात २६.३४ प्रतिशत कम हो । कुल वैदेशिक व्यापारमा समेत १८.८९ प्रतिशतको संकुचन आएको हो ।

गत आवको यसै अवधिमा १४ खर्ब ६६ अर्ब ६६ करोडको आयात भएको थियो । निर्यात १ खर्ब ६० अर्ब रुपैयाँको हुँदा कुल वैदेशिक व्यापारको आकार १६ खर्ब २७ अर्ब २३ करोड पुगेको थियो । चैतसम्म नेपालको वैदेशिक व्यापरमा आयातको हिस्सा ९१.०४ रहँदा निर्यातको हिस्सा ८.९६ प्रतिशत छ । निर्यात घट्दा वैदेशिक व्यापारमा यसको योगदान समेत ९.१८ प्रतिशतले ओरालो लागेको छ ।

 चैत मसान्तसम्म नेपालले पेट्रोलियम पदार्थको आयातमा मात्र २ खर्ब ६१ अर्ब रुपैयाँ विदेश पठाएको छ । यसमा नेपाललाई शतप्रतिशत व्यापार घाटा छ । स्टील र आइरनको आयातमा यो अवधिमा १ खर्ब रुपैयाँ विदेशिएको छ । यस अवधिमा नेपालले सोही प्रकृतिका वस्तुको निर्यात ७ अर्ब ३० करोड रुपैयाँ बराबरको गरेको छ ।

९ महिनामा ३६ अर्ब ४४ करोड रुपैयाँ बराबरको सवारी साधन तथा यसको पार्टपूर्जाको आयात भएको तथ्यांक छ । २५ अर्ब २५ करोड रुपैयाँ बराबरको तरकारीजन्य वस्तु आयात भएको छ । ९ महिनामा विद्युतीय उपकरण र यसको पार्टपूर्जा आयातमा ७३ अर्ब ६७ करोड रुपैयाँ विदेशिएको छ । नेपालबाट ९ अर्बको कार्पेट निर्यात भएको छ । आयातबाट नेपालले २ खर्ब ७६ अर्ब रुपैयाँ राजस्व संकलन गर्न सफल भएको छ ।