गर्मीमा क्यानोनिङको मज्जा [ फाेटाे फिचर ]

•मनिष अर्याल / नेपाल फोटो लाइब्रेरी

१६ असार, काठमाडौं । गर्मी बढेसँगै गर्मी छल्न मानिसहरु पानीसँग खेल्न एकदमै मन पराउछ्न । र्याफ्टिङ्ग, पौडी खेल्न, क्यानोनिङ गर्न मान्छेहरुको भिड लाग्छ यसैगरि यी मध्य क्यानोनिङको ट्रेन्डले बिस्तारै नेपालमा स्थान पाउन थालेको छ । 

नुवाकोटको ककनी गाउँपालिका– ४ स्थित फुङफुङ्गे झरनामा असार १० गते आइतबारबाट क्यानोनिङ मेला सुरु भएको छ । यो झरनामा असार ३ देखि १० गतेसम्म स्थानिय लगायत पर्वतीय पर्यटनमा कार्यरत पथप्रदर्शकहरुका २५ जना युवा–युवतीहरुले परिचयात्मक क्यानोनिङ गाईड तालिम पनि लिइरहेका छन ।

नेपाल पर्यटन बोर्डको प्रायोजन, ककनी गाउँपालिकाको आयोजना र नेपाल क्यानोनिङ संघको सह–आयोजनामा कार्यक्रम सोही तालिम सुरु भएको छ । काठमाडौंदेखि करिव २८ किमी दुरीमा रहेको ककनी राजधानी नजिकको पर्यटकीय गन्तब्य हो ।

ककनी सेरोफेरो साहसिक गतिविधिमा रमाउन चाहने आन्तरिक तथा वाह्य पर्यटकको लागि उपयुक्त स्थल रहेको नेपाल क्यान्यनिङ संघका अध्यक्ष राजेन्द्र लामाले बताए । सहासिक खेल मन पराउनेहरुलाई ककनीको सेरोफेरोमा रहेको फुङफुङे, सिस्नेरी , जलजले, लौके, सनछहरे, ठुल छहरे , महभिर लगायतका झरनाहरुमा हप्तौदिनसम्म क्यानिङको मज्जा लिन सकिने उनले बताए ।

पछिल्लो समय ककनी साहसिक पर्यटकीय गन्तब्यको केन्द्रको रुपमा विकासीत हुदै गएका छन् । यहाँ लोकल उत्पादन जस्तै ट्राउट् माछा, स्ट्रवेरी, हरियो सागसब्जी प्रशस्त उब्जनी हुन्छ । पर्यटकहरुले स्थानिय लोकल परिकार सेवन गर्दै अन्नपुर्ण, मनास्लु, गणेश हिमाल, लाङताङ, जुगल, दोर्जेलाक्पा लगायत दर्जनौ हिमालको अवलोकन पनि गर्न सक्छन।क्यानोनिङ एक साहाशिक खेल ’ एड्भेन्चर स्पोर्टस’ हो, जसलाई तालिम प्राप्त अनुभवि व्यवसायीक गाइड र उपुयुक्त सुरक्षित उपकरणहरुको आवश्यक पर्दछ ।    
 

के हो क्यानोनिङ ?

क्यानोनिङ डोरीको सहयोगमा तुर्लुङ झुन्डिएर झरनामा भिज्दै, छाँगामा चिप्लिँदै र दहमा पौडिदै खेलिने साहसिक खेल हो । यसका लागि झरनाको शिरमा एंकर गाडिन्छ, त्यसमा डोरी अड्काइन्छ । गाइडको निर्देशनमा त्यही डोरी समातेर पानीमा रुझ्दै तल झर्नुपर्छ । नेपालमा झरनामा खेल अभ्यास हुन थालेपछि क्यानोनिङलाई नेपालीमा ‘छाँगावरोहण’ पनि भनिन्छ । 

क्यानोनिङ गर्दा आँट, दिमाग र धैर्यता चाहिन्छ जसको लागि विशेष पोशाक र जुत्ता लगाइन्छ । हार्नेस लगाएर फिगरएट, क्याराभेनर र जुमरको सहायताले डोरीबाट ओर्लिने गर्दछ । फिगरएटले डोरीलाई सघाउँछ, क्याराभेनर डोरी र कम्मरमा बाँधिन्छ । खेलाडीको हातमा ब्रेक हुन्छ जसले आफ्नो गति नियन्त्रण वा झरनामै रोकिएर भिज्दै रमाईलो गर्न क्यानोनर आफैंले ब्रेक लगाउन सक्छ ।

क्यानोनिङ गर्नु अघि गाइडहरूद्वारा कसरी खेल्ने भनेर सिकाउ छन । जब डोरी समातेर ओर्लिन सुरु हुन्छ, सुरुमा केहि डर हुन्छ , विस्तारै आत्मविश्वास बढ्छ । रोमाञ्च अनुभूति मिल्दछ । फेदमा पुगेपछि सफलता हासिल गरेकोले चरम आनन्दको महसुस हुन्छ । नेपाल क्यानोनिङ एसोसिएसन (एनसिए)का अध्यक्ष राजेन्द्र लामाका अनुसार अमेरिका , युरोप र एसियाका विभिन्न देशमा यो खेललाई  ’एडभेन्चर हिलिङ ’ का रुपमा प्रवर्द्धन गरिएको छ । ’ क्यानोनिङले तनावबाट मुक्ति, आत्मविश्वास बढाउँछ र पानीको बहावले आनन्द मिल्छ ।’

एनसिएले नेपालका करिब चार दर्जन झरनामा क्यानोनिङको सम्भाव्यता अध्ययन गरिसकेको छ । काठमाडौंको सुन्दरीजल, नुवाकोटको ककनी, कास्कीको ल्वाङ र घलेल, लमजुङको मर्स्याङ्दी भ्याली, काभ्रेको तेमाल,  सिन्धुपाल्चोकका भोटेकोसी, धनकुटाको नमस्ते झरना, चितवनको जलजले, ओखलढुंगाको पकवली , धादिङको थाक्रे, लगायतका झरनाहरूमा सम्भाव्यता अध्ययन गरिसकेको छ। त्यस बाहेक स्याङ्जा, पर्वत , मनाङ, र सोलुमा पनि क्यानोनिङको सम्भावना रहेको उनी बताउछन । 

झरनैझरना देश नेपालमा क्यानोनिङ ’छाँगावरोहण’ खेलको प्रचुर सम्भावना रहेको लामा बताउछन । क्यानोनिङको विकास गर्न सके नेपालको गाउँगाउँमा पर्यटनको माध्यमद्वारा युवाहरूलाई रोजगार प्रदान गरी मनग्गे आम्दानी गर्न सकिन्छ ।