हिन्दू परम्परामा मातातीर्थ औँसीको महत्व
नेपालबहस संवाददाता
बैशाख २६, २०८१ बुधबार ११:५८:३०
२६ वैशाख, काठमाडौं । आमाहरू प्रतिको गहिरो श्रद्धा र हाम्रो जीवनलाई आकार दिने मातातीर्थ औँसीले हिन्दू भक्तजनहरूको हृदयमा मातृत्व र ईश्वरीय नारी ऊर्जाको सम्मान गर्न समर्पित पवित्र अवसरको रूपमा विशेष स्थान राख्छ । पुरातन परम्परा र शास्त्रहरूमा जरा गाडिएको, मातातीर्थ औँसी आज देशभर तथा सामाजिक सन्जालहरुमा मनाईदै छ ।
मातातीर्थ औँसी वा मातृ दिवस हिन्दू संस्कृतिमा अत्यन्त भक्ति र सम्मानका साथ मनाइन्छ । यो वैशाख कृष्ण अमावस्या को शुभ दिनमा पर्दछ । यो दिन आमाहरूप्रति कृतज्ञता व्यक्त गर्न र उनीहरूको सुख, समृद्धि र कल्याणको लागि आशीर्वाद खोज्न समर्पित गरिन्छ।
हिन्दू शास्त्र र मातातीर्थ औँसी
हिन्दू शास्त्रहरूमा आमा प्रतिको श्रद्धा गहिरो रूपमा निहित छ। वेद, उपनिषद, पुराण र अन्य विभिन्न ग्रन्थहरूले मातृत्वको गुणहरूको प्रशंसा गर्दछ र आमाको सम्मानको महत्त्वलाई जोड दिन्छ। सबैभन्दा सम्मानित ग्रन्थहरू मध्ये एक, भगवत् गीता, मातृ प्रेम र सम्मानको महत्त्वलाई जोड दिन्छ। भगवान कृष्णले भगवत् गीतामा भनेका छन् ।
माता स्वर्ग, माता पृथिवी, माता हि तिर्यगव्यगस् ।
माता अतस् पिता दैवतं, परमं दैवतमुच्यते।।
यस श्लोकले आमा स्वर्ग बराबर, आमा पृथ्वी बराबर र आमा सबै दैवी प्राणीहरूको बराबर हुन् भन्ने कुरामा जोड दिन्छ। त्यसैले आमालाई परम देवी मान्नुपर्छ। भन्ने अर्थ दिन्छ ।
आध्यात्मिक दृश्टिकोण
मातातीर्थ औँसीले एक सांस्कृतिक अनुष्ठान को मात्र नभई यसले गहिरो आध्यात्मिक महत्त्वलाई मूर्त रूप दिन्छ। यसले आमाको रूपमा ईश्वरीय उपस्थिति र बिना शर्त प्रेम, बलिदान र पालनपोषणको अनुस्मारकको रूपमा कार्य गर्दछ। यसले भक्तजनहरूलाई यस शुभ दिनमा मात्र नभई हरेक दिन आफ्ना आमाहरूप्रति हृदयदेखि कृतज्ञता र स्नेह व्यक्त गर्न प्रोत्साहित गर्दछ।
अन्नाद्भवन्ति भूतानि पर्जन्यादन्नसम्भवस्।
यो मातृवत् परो भूतेषु स एव न यतेऽपि सस्।।
मनुस्मृतिको यो श्लोकले मातृप्रेम र हेरचाहको महत्त्वलाई उजागर गरेको छ। यसमा भनिएको छ कि जसले सबै प्राणीहरूलाई आमाको स्नेह र करुणाले सम्मान गर्छ, चाहे तिनीहरूको जन्म वा स्थिति जस्तोसुकै भए पनि त्यो वास्तवमा महान हुन्छ,।
मातातीर्थ औँसी उत्सवको दिन मात्र होइन यो आमाप्रति कृतज्ञता, श्रद्धा र भक्तिको गहिरो अभिव्यक्ति हो। यसले हाम्रो जीवनमा आमाहरूले खेल्ने अमूल्य भूमिका र समय र स्थानलाई पार गर्ने प्रेमको अनन्त बन्धनको मार्मिक अनुस्मारकको रूपमा कार्य गर्दछ। मातातीर्थ अनेसीको अवलोकन गर्दा, हामी हाम्रा आमाहरूको सम्मान र कदर गरौं, उनीहरूको आशीर्वाद खोज्दै र उनीहरूको निःस्वार्थ प्रेम र करुणालाई हाम्रो जीवनमा मूर्त रूप दिने प्रयास गरौं।
सबै आमाहरूमा मातातीर्थ औँसीको शुभकामना ।
लेखक जनक खड्का संचारकर्मी तथा ज्योतिष हुन् । उनि वैदिक ज्योतिषका विज्ञ मानिन्छन् ।
नेपालबहस संवाददाता
नेपालबहस डटकमको अंग्रेजी संस्करणका साथै अनलाइन टिभी पनि सञ्चालित छ । फेसबुक र ट्वीटरमार्फत पनि हामीसँग जोडिन सकिनेछ । नेपालबहसमा प्रकाशित कुनै सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई [email protected] मा पठाउनु होला । धन्यवाद ।
लेखकबाट थपआउँदो असार १ गतेदेखि पशुपतिनाथको चारवटै ढोका बिहान ४ बजे खोलिने
जेठ १६, २०८१ बुधबार
सयौं वर्ष पुरानो ‘लिङ्गो जुधाउने’ अनौठो संस्कृतिको निरन्तरता
जेठ १६, २०८१ बुधबार
जनकपुरलाई विवाह गन्तव्यका रुपमा विकसित गरिने
जेठ १५, २०८१ मंगलबार
सशस्त्रमा आईजीपी अर्याल विरुद्ध मोर्चाबन्दी !
नेपालबहस संवाददाता
जेठ १६, २०८१ बुधबार
के हो गृहमन्त्री लामिछानेको महिनावारी फण्डा ?
नेपालबहस संवाददाता
जेठ १५, २०८१ मंगलबार
सशस्त्रमा आईजीपी अर्याल विरुद्ध मोर्चाबन्दी !
जेठ १६, २०८१ बुधबार
झापामा हुरीबतासले करोडौँको क्षति, विद्युत् आपूर्ति बन्द
जेठ १६, २०८१ बुधबार
दिल्लीको तापक्रम ४९.९ डिग्री सेल्सियस, पानीको अभाव हुन सक्ने चेतावनी
जेठ १६, २०८१ बुधबार
सुदूरपश्चिम प्रदेशसभाः संसदीय दलका नेताको आधिकारिकतामा विवाद
जेठ १६, २०८१ बुधबार
महिलाले राष्ट्रको नेतृत्व लिन अग्रसर हुनुपर्छ : पूर्वराष्ट्रपति भण्डारी
जेठ १६, २०८१ बुधबार
१६ जिल्लाका सीडीओसहित गृहका २५ जना सहसचिवको सरुवा (सूचीसहित)
जेठ १६, २०८१ बुधबार
विकल पौडेललाई थुनामा पठाउने अदालतको आदेश
जेठ १६, २०८१ बुधबार
हाजिरी जमानीमा छुटे कैलाश सिरोहिया
जेठ १६, २०८१ बुधबार
आरोही भनेपछि आफ्नै परिवारको सदस्यजस्तो लाग्छ : प्रधानमन्त्री दाहाल
जेठ १६, २०८१ बुधबार