के हो गृहमन्त्री लामिछानेको महिनावारी फण्डा ?

१५ जेठ, काठमाडौं । सस्तो लोकप्रियताको लोभमा गृहमन्त्री रवि लामिछानेले १७ औँ गणतन्त्र दिवसको दिन गृहमन्त्रालयबाट मन्त्रीस्तरीय निर्णयसमेत नभएको अवस्थामा सामाजिक सञ्जालबाट महिनावारी बिदाको फण्डा बाहिर ल्याएका छन् । चार दिनसम्म मापसे लगायत ट्राफिक नियमको उल्लंघन गरी कारवाहीमा परेकालाई ट्राफिक प्रहरीका रुपमा सडकमा खटाउने उनको भनाइ छ ।  

आम सर्वसाधारण जनतालाई सजाय स्वरूप सडकमा खटाउने कुरा कानुन सम्मत हो कि होइन भन्ने कुरा उनले भुलेका छन् । गृहमन्त्री जस्तो अति संवेदनशील ठाउँमा भएका उनले पदीय मर्यादाको खिल्ली उडाउन खोजेको भन्दै आलोचना सुरु भएको छ ।  

गृहमन्त्री लामिछानेले महिनावारी भएको समयमा महिला ट्राफिक प्रहरीहरूले ४ दिन ड्युटी गर्न नपर्ने व्यवस्था मिलाइएको र त्यसको साटो मापसे गरी ट्राफिक नियम उल्लंघन गर्नेहरूले स्वयंसेवकको रुपमा सडकमा बसेर सिट्ठी बजाउनुपर्ने बताएका छन् । तर, गृहमन्त्री भएपनि कानुनको अज्ञानता क्षम्य हुँदैन भन्ने कुरा उनले भुलेका छन् । 

लोकतन्त्रको आत्मा भनेकै विधिको शासन हो । विधिको शासन र न्याय प्राप्तिको मूल आधार भनेको कानुन हो । कानुनमा नभएको कुराबाट लोकप्रियता खोज्नु कानुनकै उपहास गर्न खोज्नु हो । कानुनको सामान्य सिद्धान्तले पनि सामान्य अज्ञानतालाई गृहमन्त्री भएकै आधारमा छुट दिँदैन । भलै उनले कानुन बनाएर परीक्षण गराउन नपाउने भने होइनन् । तर, जनतालाई सडकमा सजायस्वरुप सरकारी कर्मचारीले गर्ने काम गर्न लगाउने अधिकार संविधानले उनलाई दिएको छैन । 

गृहमन्त्रीको लोकप्रिय बन्ने आशयको सोझो अर्थ भनेको कानुनले कानुनका प्रावधान तथा व्यवस्थाहरू बारे सामान्य मानिसलाई भए जति ज्ञान रहनेछ भन्ने देखाउँछ । उनलाई कानून प्रतिकूल हुने कार्य गर्ने र सो कार्य गर्दा आफूलाई कानुनको ज्ञात नभएको भन्ने तर्क लिई आफूलाई बचाउ गर्न पाउने हक कानुनले दिँदैन । 

हरेक मान्यता र सिद्दान्तहरुले न्यायालय र कानुन निर्माताहरूलाई न्यायतर्फ मार्गदर्शन गराउनुपर्ने हो । संविधान, फौजदारी–देवानी कानुन तथा सर्वोच्च अदालतले व्यवस्था गरेको कानुनका सामान्य सिद्धान्त र मान्यताहरुले व्यक्ति र राज्य दुवैको कर्तव्य र अधिकार तोकेको छ भन्ने कुरा गृहमन्त्री जस्तो पदमा भएको मान्छेले हेक्का राख्नुपर्छ । अन्यथा सस्तो लोकप्रियताले आफैंलाई हानी गर्छ । 

गणतन्त्र दिवसको अवसरमा सानो प्रयास गरिएको भन्दै लामिछानेले लेखेका छन्, ‘अबदेखि महिला ट्राफिक प्रहरीहरूले महिनावारीका ४ दिन सडकमा डिउटी गर्नु पर्दैन, मापसे लगायत ट्राफिक नियमको उलंघन गर्नेहरूले स्वयम् सेवकका रुपमा उहाँहरूको साटो सडकमा सघाउनुहुनेछ ।’ तर, कुन कानुनअनुसार यसो गर्न मिल्छ भन्ने उनले खुलाएका छैनन् । यसैले अहिले सामाजिक सञ्जालमा उनकाे व्यापक आलोचना सुरु भएको हो ।