स्कूल विभाग नेतृत्व विवाद उत्कर्षमा, झलनाथले पाउने संभावना

काठमाडौं । सत्तारुढ नेकपा भित्र पार्टी एकीकरणका क्रममा स्कूल विभागमा देखापरेको विवाद थप पेचिलो हुँदै गएको छ । कार्यकर्तालाई पार्टीको सैद्धान्तिक पक्षबारे प्रशिक्षण दिने महत्वपूर्ण विभागको नेतृत्व कसले गर्ने भन्ने विषय सुल्झाउन निकै कठिन बनेको छ ।

पूर्व एमालेका नेता एवं रक्षामन्त्री ईश्वर पोखरेलले रोजेको यो विभागमा पूर्व माओवादीले समेत आँखा लगाएको छ । पूर्व माओवादी नेता नारायणकाजी श्रेष्ठले स्कूल विभागको नेतृत्व पाउनुपर्ने दावी उक्त पक्षले गरेको छ । पोखरेल र श्रेष्ठ दुबै जना एकीकृत नेकपाका सचिवालय सदस्य समेत रहेका छन् । दुबै पक्षले स्कूल विभागको नेतृत्वलाई प्रतिष्ठाको विषय बनाएका छन् । यही विषयमा विवाद बढेपछि पार्टी एकता प्रकृया नै अवरुद्ध भएको छ ।

भर्खरै मात्र पार्टीको वैचारिक लाइनबारे विवाद हुँदासमेत उनले जनताको बहुदलीय जनवादको वकालत गरेका थिए । त्यसैले पूर्व माओवादी पक्ष कुनैपनि हालतमा स्कूल विभागको नेतृत्व ईश्वरलाई दिन तयार छैन

हिजो मंगलबार बस्ने भनिएको सचिवालय बैठक विवादका कारण भोलिका लागि सारिएको छ । आज वुधबार प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले सहमतिका लागि शीर्ष नेताको बैठक डाकेका छन् । अहिले नेताहरुबीच यस विषयमा गम्भिर छलफल भईरहेको छ ।

पूर्व माओवादीको आपत्ति

पार्टीको आधिकारिक धारणा र दृष्टिकोणबारे देशव्यापी रुपमा प्रशिक्षण र बहस चलाउने प्रमुख निकायका रुपमा रहने स्कूल विभाग सबैको रुची र चासो भित्र पर्छ । ईश्वर पोखरेल पूर्व माओवादीप्रति कठोर धारणा राख्ने नेतामा पर्छन् । पार्टी एकताका बेला पनि उनी सन्तुष्ट थिएनन् । माओवादीसँग एकता गर्दा हानी हुने उनको ठम्याई थियो । एकीकरण भइसकेपछि समेत उनले स्व. मदन भण्डारीकै वैचारिक लाइनमा नेकपा जानुपर्ने धारणा राख्दै आएका छन् । उनी जनताको बहुदलीय जनवादका कट्टर हिमायती हुन् ।

एकीकरणका बेला पूर्व एमाले र पूर्व माओवादीको लाइन परिमार्जन गरी जनताको जनवादलाई आधिकारिक बनाउने सहमति भएको थियो । तर पोखरेल भने त्यो लाइनको पक्षमा थिएनन् र अहिले पनि छैनन् । भर्खरै मात्र पार्टीको वैचारिक लाइनबारे विवाद हुँदासमेत उनले जनताको बहुदलीय जनवादको वकालत गरेका थिए । त्यसैले पूर्व माओवादी पक्ष कुनैपनि हालतमा स्कूल विभागको नेतृत्व ईश्वरलाई दिन तयार छैन ।

भूषालद्वयको इन्ट्री

स्कूल विभागको नेतृत्वका सन्दर्भमा पार्टी भित्र विवाद चुलिएपछि पूर्व एमालेका दुई नेता घनश्याम भूषाल र बेदुराम भूषाले पनि सो पदमा दावी गरेका छन् । एमालेमा उपमहासचिव रही सकेका घनश्याम आफू विगतदेखि नै पार्टी स्कूलिङमा सक्रिय रहेकाले सो पदको असली हकदार भएको दावी गरेका छन् । उनले पार्टीका शीर्ष नेताहरुलाई भेटेरै यो विषयमा आफ्नो रुचि बताइसकेका छन् । तर अध्यक्ष ओली नै उनको पक्षमा सकारात्मक छैनन् ।

उता, पार्टीका वरिष्ठ नेता बेदुरामले पनि स्कूल विभागको नेतृत्व दावी गरेका छन् । विगतमा एमाले रहँदा आफूले सो पदको जिम्मेवारी कुशलतापूर्वक निर्वाह गरिसकेकाले अहिले निर्विवाद रुपमा आफूले पाउनुपर्ने तर्क गरेका छन् । ०६५ देखि ०७० सम्म बेदुराम एमाले स्कूल विभागका प्रमुख थिए । साथै उनको कमिटीमा घनश्याम उपप्रमुख रहेका थिए । दुबैको दावी रहेपनि शीर्ष नेतृत्व सकारात्मक देखिएका छैनन् । त्यसैले भूषालद्वयले उक्त जिम्मेवारी पाउने संभावना बलियो देखिंदैन ।

ओलीका तीन विकल्प

पार्टी अध्यक्षसमेत रहेका ओली स्कूल विभागको गुत्थी फुकाउन तीन विकल्पमा छलफल गर्दै छन् । पहिलो विकल्प ईश्वरलाई प्रमुख बनाउनु नै रहेकोे छ । पार्टीको वैचारिक लाइन जनताको बहुदलीय जनवाद नै हुनुपर्ने पोखरेलको लाइन हो । मदन भण्डारीको लाइन नै अहिलेका लागि पार्टीको आधिकारिक लाइन हुनुपर्ने उनको धारणा रहेको छ ।

एकीकरणपछि बेरोजगार भएको टिप्पणी गर्दै आएका झलनाथलाई प्रचण्डको प्रस्तावले उत्साही बनाएको छ । यसबारे ओलीसँग सहमति गर्नुहोस्, म तयार छु भन्ने सन्देश खनालले हिजै दिईसकेका छन् । त्यसैले आज हुने छलफलले झलनाथलाई नै स्कूल विभागको नेतृत्व जिम्मा लगाउने संभावना प्रबल देखिन्छ ।

त्यसले गर्दा पोखरेललाई ल्याउन सके पार्टीमा आफ्नो पकड बलियो हुने विश्वास ओलीको रहेको छ । तर पोखरेलको विवादास्पद धारणाबाट झस्केको पूर्व माओवादी पक्ष भने त्यो पद दिने पक्षमा देखिंदैन । ओलीको दोस्रो विकल्पका रुपमा अरु नै कुनै शीर्ष नेतालाई जिम्मा लगाउने रहेको छ । यसका लागि पूर्व एमाले आवद्ध नेता भए सहज हुने उनको तयारी छ । यो विकल्पमा पूर्व माओवादीसमेत सहमत हुने उनको विश्वास रहेको छ ।

तेस्रो विकल्पका रुपमा उनले स्कूल विभागको नेतृत्व अध्यक्षद्वयले नै गर्ने प्रस्ताव राख्ने भएका छन् । यी तीन विकल्पमध्ये एकमा सहमति जुटाउने उद्देश्यले अहिले छलफल जारी छ ।

झलनाथको पुर्परो बलियोे

प्रधानमन्त्री ओलीले आज दोस्रो विकल्पका रुपमा अघि सार्न लागेको विषयमा अर्का अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डले पहिल्यै बाजी मारिसकेका छन् । प्रचण्डले ईश्वर र नारायणकाजीबीच विवाद चर्केपछि हिजो साँझै शीर्ष नेता झलनाथ खनालसँग स्कूल विभागको नेतृत्व लिइदिन प्रस्ताव गरिसकेका छन् । उक्त प्रस्तावमा झलनाथ सकारात्मक छन् । खनाल पनि सो प्रस्तावबाट हौसिएका छन् ।

एकीकरणपछि बेरोजगार भएको टिप्पणी गर्दै आएका झलनाथलाई प्रचण्डको प्रस्तावले उत्साही बनाएको छ । यसबारे ओलीसँग सहमति गर्नुहोस्, म तयार छु भन्ने सन्देश खनालले हिजै दिईसकेका छन् । त्यसैले आज हुने छलफलले झलनाथलाई नै स्कूल विभागको नेतृत्व जिम्मा लगाउने संभावना प्रबल देखिन्छ । भोलि बस्ने सचिवालय बैठकले यो प्रस्तावलाई अनुमोदन गर्ने छ ।

किन तानातान ?

कम्युनिष्ट पार्टीमा स्कूल विभागलाई ज्यादै महत्वपूर्ण मानिन्छ । यो विभागले पार्टीको वैचारिक बहस चलाउने र कार्यकर्तासँग प्रत्यक्ष सम्पर्क स्थापित हुने भएकाले शीर्ष नेताहरु नै यसको नेतृत्व गर्न लालयित हुन्छन् । विभागको नेतृत्व गर्ने नेताले चाहे अनुसार छलफल गर्न र सोही बमोजिम सिद्धान्त तयार गर्न पाउने भएकाले नै सबैको रुचि र आकर्षण बढेको हो ।

अहिले पूर्व एमाले र पूर्व माओवादीबीच वैचारिक रुपमा गम्भिर मतभेद रहेकाले पनि यो विभागको महत्व चुलिएको हो ।