निक्षेप संकलन र कर्जा प्रवाहमा स्ट्याण्डर्ड चार्टर्ड बैंक पनि सुस्त, शेयर बजारमा वास्तविक मूल्य भन्दा बढीमा किन हुदैछ काराेबार ?

१६ मंसिर, काठमाडाैं । स्ट्याण्डर्ड चार्टर्ड बैङ्क नेपाल लिमिटेडले यही मंसिर २३ गते वार्षिक साधारणसभा गर्दैछ। साधारण सभामा कम्पनीले २२ दशमलव ५ प्रतिशत नगद लाभांशको प्रस्ताव पारित गर्नेछ ।

साधारणसभा प्रयोजनका लागि कम्पनीले मंसिर ९ गते बुक क्लोज गरेको छ । मंसिर ८ गतेसम्म कायम शेयरधनीले सो साधारणसभामा भाग लिन पाउनुको साथै प्रस्तावित नगद लाभांश प्राप्त गर्ने छन् ।

कम्पनीको लाभांशको इतिहास:
कम्पनीले आर्थिक वर्ष ०७५/७६को मुनाफाबाट २२ दशमलव ५ प्रतिशत नगद लाभांशको लागि बुक क्लोज गरिसकेको छ । आर्थिक वर्ष ०७४/७५ मा कम्पनीले १७ दशमलव ५ प्रतिशत नगद लाभांश प्रदान गरेको थियो ।

हेरौ कम्पनीको ५ वर्षको लाभांशको ईतिहास:

प्रथम त्रैमास कस्तो आयो ?
स्ट्याण्डर्ड चार्टर्ड बैंकले आर्थिक वर्ष ०७६/७७ को प्रथम त्रैमासको वित्तीय विवरण सार्वजनिक गरेको छ । कम्पनीको खुद मुनाफा सामान्य ६ प्रतिशतले मात्र वृद्धि भएको छ ।

कम्पनीको आर्थिक वर्ष ०७६/७७ को प्रथम त्रैमास र आर्थिक वर्ष ०७५/७६ को प्रथम त्रैमासलाई दाँजेर हेर्दा :

खुद ब्याज आम्दानीमा वृद्धि :
बैंकको प्रमुख आम्दानीको श्रोतमा रहेको खुद ब्याज आम्दानीमा ११ प्रतिशतको वृद्धि देखिएको छ । बैंकले गत आर्थिक वर्षको प्रथम त्रैमासमा ८४ करोड २३ लाख खुद व्याज आम्दानी गरेकोमा चालु आर्थिक वर्षको प्रथम त्रैमासमा कम्पनीले ९३ करोड ३५ लाख खुद व्याज आम्दानी गरेको थियो ।

खुद मुनाफामा सामान्य वृद्धि :
गत आर्थिक वर्षको पहिलो त्रैमासमा ६० करोड ५९ लाख खुद मुनाफा गरेको कम्पनीले अहिले भने ६४ करोड ४१ लाख खुद मुनाफा गरेको छ । यसरी खुद मुनाफामा ६ प्रतिशतको वृद्धि देखिएको छ ।

प्रतिशेयर आम्दानीमा वृद्धि:
पुँजी वृद्धि नभएको र खुद मुनाफामा ६ प्रतिशतको वृद्धि देखिएकाले कम्पनीको प्रतिशेयर आम्दानी पनि ६ प्रतिशतले वृद्धि भएको छ । कम्पनीको प्रकाशित प्रतिशेयर आम्दानी ३२ रुपैंया १६ पैसा रहेको छ । गत वर्ष प्रथम त्रैमासमा कम्पनीको प्रतिशेयर आम्दानी ३० रुपैंया २६ पैसा थियो ।

जगेडा कोष स्थिर, संचित मुनाफा बढ्दै :
कम्पनीको जगेडा कोष स्थिर रहेको छ । अहिले जगेडा कोषमा ५ अर्ब १० करोड रकम पुगेको छ । संचित मुनाफा भने ३५ प्रतिशतले वृद्धि हुँदै २ अर्ब ४३ करोड पुगेको छ । शेयर प्रिमियम शिर्षकमा भने कुनै रकम छैन ।

निक्षेप र कर्जा प्रवाहमा सुस्त:
बैंकले चालु आर्थिक वर्षको प्रथम त्रैमास र अघिल्लो आर्थिक वर्षको प्रथम त्रैमासलाई आधार मान्दा बैंकको निक्षेप संकलन शुन्य दशमलव २ प्रतिशतले मात्र वृद्धि गर्न सफल भएको छ भने कर्जा प्रवाह भने ३ प्रतिशतले घटेको छ । बैंकले चालु आर्थिक वर्षको प्रथम त्रैमासमा ७५ अर्ब ८६ करोड निक्षेप संकलन गरी ५१ अर्ब ६८ करोड कर्जा प्रवाह गरेको छ । निक्षेप र कर्जा विस्तारमा बैंक अत्यन्त सुस्त रहेको प्रस्ट देखिन्छ ।

खराब कर्जा घट्यो :
गत वर्ष प्रथम त्रैमासमा शुन्य दशमलव २१ प्रतिशत रहेको खराब कर्जा अहिले भने शुन्य दशमलव १८ प्रतिशत पुगेकाे छ।

आधार व्याजदर निकै कम :
अन्य वाणिज्य बैंकको तुलनामा कम्पनीले आधार व्याजदर निकै कम कायम गर्न सफल भएको छ । कम्पनीको अहिले आधार व्याजदर ७ दशमलव ६३ प्रतिशत रहेको छ ।

वितरणयोग्य मुनाफा:
कम्पनीको प्रथम त्रैमाससम्म वितरणयोग्य मुनाफा जम्मा ४९ करोड ४ लाख रहेको छ ।

कम्पनी र दोश्रो बजार:

मूल्य आम्दानी अनुपात ११ गुणा:
कम्पनीको मंसिर १६ गतेको बजार मूल्य ५२५ लाई आधार मान्दा कम्पनीको मूल्य आम्दानी अनुपात १६ दशमलव ३२ गुणा आउँछ ।

वास्तविक मूल्य (Fair Value):
कम्पनीको प्रतिशेयर आम्दानी ३२ रुपैयाँ १६ पैसा र किताबी मूल्य १९४ रुपैयाँ १८ पैसालाई आधार मान्दा कम्पनीको वास्तविक मूल्य ३७५ रुपैयाँ हुन आउँछ । यसको आधारमा अहिलेको कम्पनीको बजार मूल्य ५२५ लाई हेर्दा कम्पनीको बजार मूल्य वास्तविक मूल्य भन्दा धेरैमा कारोवार भएको छ । कम्पनीको मंसिर १६ गतेको बजार मूल्य उसको वास्तविक मूल्य भन्दा प्रतिकित्ता १५० रुपैयाँ महँगो देखिन्छ ।

मूल्य र किताबी मूल्यको आधारमा:
कम्पनीको दोश्रो बजारको मूल्य र किताबी मूल्यको अनुपात निकाल्दा कम्पनीको अनुपात २ दशमलव ७० गुणा आउँछ । बेन्जामिन ग्रामले सो अनुपात १ दशमलव ५ गुणा भन्दा धेरै भएका कम्पनीलाई “ओभर भ्यालूड” क्षेत्रमा राखेको देखिन्छ । यो शुत्र प्रयोग गर्दा कम्पनीको बजार मूल्यलाई कम्पनीको आधारभुत हिसाबसँग दाँजेर हेर्दा कम्पनी “ओभर भ्यालुड” क्षेत्रमा देखिन्छ ।

शेयर मूल्य ५२ हप्ताको न्यून विन्दुमा :
कम्पनीको ५२ हप्ताको उच्च विन्दु ७२७ रुपैयाँ प्रतिकित्ता रहेकोमा कम्पनीको ५२ हप्ताको न्यून विन्दु प्रति कित्ता ५२३ रुपैयाँ रहेको छ । कम्पनीको अहिलेको बजार मूल्य ५२५ रुपैयाँ छ ।

कम्पनीको बजार मूल्य १८० दिनको औसत भन्दा पनि थोरै:
कम्पनीको १८० दिनको औसत बजार मूल्य ६१३ रुपैयाँ रहेकोमा दोश्रो बजारमा कम्पनीको शेयर मूल्य त्यो भन्दा पनि थोरैमा कारोवार भएको देखिन्छ ।

निस्कर्ष:
कम्पनी निक्षेप संकलन र कर्जा प्रवाहमा त्यति आक्रामक रुपमा प्रस्तुत हुन सकेको छैन । कम्पनीको आधार व्याजदर अन्य बैंकको तुलनामा निकै थोरै हुँदा समेत यो त्रैमाससम्म  कर्जा प्रवाह ३ प्रतिशतले घटेको छ ।

विगतमा निकै राम्रो व्यापार गर्दै आएको बैंकले अहिले भने बजारमा नयाँ बैंकको आगमन संगै कमजोर बन्दै गएको प्रस्ट हुन्छ । नयाँ वाणिज्य बैंकहरु निकै आक्रामक रुपमा अघि बढ्दा स्ट्याण्डर्ड चार्टर्ड बैङ्कले नेपाली बजारमा आक्रामक रुपमा अघि बढ्न सकेको छैन । सीसीडी अनुपात ७० प्रतिशत मुनि हुनुले बैंकसँग कर्जा विस्तार गर्ने सम्भावना निकै धेरै रहेको छ।

उपलब्ध तथ्याङ्क आधारित विश्लेषण पूर्ण होइन, निर्णय लिँदा थप अनुसन्धान गर्नुपर्ने छ। – लेखक