महालक्ष्मी विकास बैंकले घटायो खराब कर्जा, स्प्रेडदर घटाउने मुख्य चुनौती

३ पुस काठमाडौं । महालक्ष्मी विकास बैङ्क लिमिटेडले यही कार्तिक २९ गते वार्षिक साधारणसभा सम्पन्न गरेको छ । साधारणसभामा कम्पनीले ८ प्रतिशत बोनस शेयर र ९ दशमलव ८९ प्रतिशत नगद लाभांश गरी जम्मा १७ दशमलव ८९ प्रतिशत लाभांश पारित गरेको छ ।

कम्पनीको लाभांशको इतिहास:
कम्पनीले आर्थिक वर्ष ०७५/७६को मुनाफाबाट १७ दशमलव ८९ प्रतिशत लाभांश दिएकोमा गत आर्थिक वर्ष ०७४/७५ मा कम्पनीले १५ प्रतिशत लाभांश प्रदान गरेको थियो । विगत ५ वर्षमा कम्पनीले लाभांशको दर वृद्धि गर्दै लागेपनि अर्को वर्ष भने लाभांशको दरलाई सन्तुलनमा राख्न चुनौती थपिएको छ ।

हेरौ कम्पनीको ५ वर्षको लाभांशको ईतिहास:

प्रथम त्रैमास कस्तो आयो ?
महालक्ष्मी विकास बैङ्कले आर्थिक वर्ष ०७६/७७ को प्रथम त्रैमासको वित्तीय विवरण सार्वजनिक गरेको छ । कम्पनीको खुद मुनाफा सामान्य १ प्रतिशतले मात्र वृद्धि भएको छ भने प्रतिशेयर आम्दानीमा ६ प्रतिशतको गिरावट आएको छ ।

कम्पनीको आर्थिक वर्ष ०७६/७७ को प्रथम त्रैमास र आर्थिक वर्ष ०७५/७६ को प्रथम त्रैमासलाई दाँजेर हेर्दा :

खुद ब्याज आम्दानीमा वृद्धि:
बैंकको प्रमुख आम्दानीको श्रोतमा रहेको खुद ब्याज आम्दानीमा ६० प्रतिशतको वृद्धि देखिएको छ । बैंकले गत आर्थिक वर्षको प्रथम त्रैमासमा २५ करोड १८ लाख खुद व्याज आम्दानी गरेकोमा चालु आर्थिक वर्षको प्रथम त्रैमासमा कम्पनीले ४० करोड ३० लाख खुद व्याज आम्दानी गरेको थियो ।

खुद मुनाफामा सामान्य वृद्धि :
गत आर्थिक वर्षको पहिलो त्रैमासमा १० करोड ५६ लाख खुद मुनाफा गरेको कम्पनीले अहिले भने १० करोड ६८ लाख खुद मुनाफा गरेको छ । यसरी खुद मुनाफामा नगन्य १ प्रतिशतको वृद्धि देखिएको छ । कम्पनीको प्रमुख आम्दानीको श्रोत ६० प्रतिशतले वृद्धि भए तापनि कर्जा व्यवस्थापन शिर्षकमा ७ करोड ९८ लाख व्यवस्थापन गर्नु परकोले खुद मुनाफामा केही असर परेको छ । गत वर्ष प्रथम त्रैमासमा ४ करोड ४ लाख रकम सो शिर्षकबाट फिर्ता आएको थियो ।

प्रतिशेयर आम्दानीमा गिरावट:
पुँजी ८ प्रतिशतले वृद्धि भएको र खुद मुनाफामा १ प्रतिशतको वृद्धि देखिएकाले कम्पनीको प्रतिशेयर आम्दानी ६ प्रतिशतले घटेको छ । कम्पनीको प्रकाशित प्रतिशेयर आम्दानी १३ रुपैंया ९२ पैसा रहेको छ । गत वर्ष प्रथम त्रैमासमा कम्पनीको प्रतिशेयर आम्दानी १४ रुपैंया ८६ पैसा थियो ।

जगेडा कोष स्थिर, संचित मुनाफा घट्यो :
कम्पनीको जगेडा कोष स्थिर रहेको छ । अहिले जगेडा कोषमा १ अर्ब ३४ करोड रकम पुगेको छ । संचित मुनाफा भने ८८ प्रतिशतले घटेर ६ करोड २० लाख पुगेको छ । शेयर प्रिमियम शिर्षकमा भने कुनै रकम छैन ।

निक्षेप कर्जा कस्तो ?
बैंकले चालु आर्थिक वर्षको प्रथम त्रैमास र अघिल्लो आर्थिक वर्षको प्रथम त्रैमासलाई आधार मान्दा बैंकको निक्षेप संकलन १० प्रतिशतले वृद्धि गर्न सफल भएको छ भने कर्जा प्रवाह भने ५ प्रतिशतले बढेको छ । बैंकले चालु आर्थिक वर्षको प्रथम त्रैमासमा ३३ अर्ब ५६ करोड निक्षेप संकलन गरी २७ अर्ब ५३ करोड कर्जा प्रवाह गरेको छ ।

खराब कर्जा घट्यो :
गत वर्ष प्रथम त्रैमासमा ३ दशमलव ३९ प्रतिशत रहेको खराब कर्जा अहिले भने २ दशमलव ८५ प्रतिशत पुगेकाे छ ।

कम्पनी र दोश्रो बजार:
मूल्य आम्दानी अनुपात ११ गुणा:
कम्पनीको पुष २ गतेको बजार मूल्य १७७ लाई आधार मान्दा कम्पनीको मूल्य आम्दानी अनुपात १२ दशमलव ७१ गुणा आउँछ । लाभांश प्रस्ताव गरेरे बुक क्लोज आउँन बाँकी केही विकास बैंकको मूल्य आम्दानी अनुपात १२ दशमलव ७१ भन्दा कम रहेको छ ।

वास्तविक मूल्य (Fair Value):
कम्पनीको प्रतिशेयर आम्दानी १३ रुपैयाँ ९२ पैसा र किताबी मूल्य १४५ रुपैयाँ ७५ पैसालाई आधार मान्दा कम्पनीको वास्तविक मूल्य २१३ रुपैयाँ हुन आउँछ । यसको आधारमा अहिलेको कम्पनीको बजार मूल्य १७७ लाई हेर्दा कम्पनीको बजार मूल्य वास्तविक मूल्य भन्दा थोरैमा कारोवार भएको छ । कम्पनीको पुष २ गतेको बजार मूल्य उसको वास्तविक मूल्य भन्दा प्रतिकित्ता ३७ रुपैयाँ सस्तो  देखिन्छ ।

मूल्य र किताबी मूल्यको आधारमा:
कम्पनीको दोश्रो बजारको मूल्य र किताबी मूल्यको अनुपात निकाल्दा कम्पनीको अनुपात १ दशमलव २१ गुणा आउँछ । बेन्जामिन ग्रामले सो अनुपात १ दशमलव ५ गुणा भन्दा धेरै भएका कम्पनीलाई “ओभर भ्यालूड” क्षेत्रमा राखेको देखिन्छ । यो शुत्र प्रयोग गर्दा कम्पनीको बजार मूल्यलाई कम्पनीको आधारभुत हिसाबसँग दाँजेर हेर्दा कम्पनी “अण्डर भ्यालुड” क्षेत्रमा देखिन्छ ।

निस्कर्ष:
कम्पनीले आर्थिक वर्ष ०७५/७६ मा आकर्षक लाभांश दिएपनि कम्पनीले अहिले त्यति आक्रामक रुपमा मुनाफा वृद्धि गर्न सफल भएको छैन । आक्रामक रुपमा मुनाफा वृद्धि गर्न नसक्दा कम्पनीको प्रतिशेयर आम्दानीमा गिरावट आएको छ ।  रास्ट्र बैंकले असार मसान्तसम्म ५ प्रतिशतको स्प्रेडदर कायम गर्नुपर्ने भएपनि प्रकाशित स्प्रेड दर ५ प्रतिशत भन्दा माथि पुगेको छ । स्प्रेड दरलाई घटाउनु बैंकलाई चुनौती थपिएको छ । बैंकको प्रकाशित स्प्रेड दर ५ दशमलव ४३ प्रतिशत रहेको छ ।

उपलब्ध तथ्याङ्क आधारित विश्लेषण पूर्ण होइन, निर्णय लिँदा थप अनुसन्धान गर्नुपर्ने छ। – लेखक