नसुध्रेको कांग्रेसमा देउवाको दादागिरी

सम्पादकीय

१२ पुष, काठमाडौं । मुलुकमा प्रजातन्त्र स्थापना र पुर्नस्थापनाका लागि पटकपटक संघर्ष गरेको नेपाली कांग्रेस यतिबेला दुई चार जनाको भागबण्डा गर्ने क्लब बन्न पुगेको छ ।

राणा शासनदेखि पञ्चायत र ज्ञानेन्द्रको शाही शासनको प्रतिकार गर्न अग्रणी भूमिका निर्वाह गरेको गौरवशाली शक्ति नेपाली कांग्रेस यतिबेला शेरबहादुर देउवा र रामचन्द्र पौडेलको स्वार्थको बन्धक बन्न पुगेको छ । पार्टीलाई जनताको माझ लैजाने भन्दा स्वार्थ भजाउने भाँडोका रुपमा दुरुपयोग गर्ने केही नेता कार्यकर्ताको यस्तो शैलीले आम कार्यकर्तामा चरम निराशा बढेको छ ।

यति हुँदा पनि नेताहरु आफ्नो स्वार्थ त्याग्न तयार छैनन् । जसरी भएपनि कांग्रेसको बुढो रुखको जरो खोतल्नेमै उनीहरुको ध्याउन्न रहेको छ । करिब दुई सातादेखि पार्टी अनिर्णयको बन्दी बनेकोमा हिजोको एकलौटी निर्णयले पार्टीभित्र विवाद र बिग्रह झनै बढ्ने संकेत प्रष्ट रुपमा देखिएको छ ।

अहिले फेरि आफ्नाे गुट बलियो बनाउने नाममा तीनै थरि कांग्रेस पौंठाजोरी खेल्दै छन् । कोइराला विरासतबाट देउवाले पार्टी नेतृत्व त खोसे । तर कोइराला भन्दा एकांकी रुपमा उनले पार्टी संचालन गर्न थाले । कोइरालाले एकलौटी पार्टी चलाएको आरोप लगाउने देउवा आफैं पदमा पुगेपछि कोइरालालाई नै बिर्साउने गरी दादागिरी गर्न थाले ।

सभापतिको भूमिकामा रहेका देउवा आफैं एउटा गुट चलाएर बसेका छन् । पौडेलको नाममा सक्रिय अर्काे गुट पनि देउवाकै सिको गर्दैछ । अझ कृष्णप्रसाद सिटौलाको नाममा अर्काे स्वार्थी गुट चल्मलाई रहेको छ । पार्टीले इतिहासमै लज्जास्पद पराजय भोग्दा पनि नेताहरुको घैटोमा घाम लागेको छैन । अझै पनि कांग्रेसको नाममा खानपानमा डुबेका छन् ।
आम कार्यकर्ताको भावना र चाहना कसैलाई मतलव छैन ।

अहिले फेरि आफ्नाे गुट बलियो बनाउने नाममा तीनै थरि कांग्रेस पौंठाजोरी खेल्दै छन् । कोइराला विरासतबाट देउवाले पार्टी नेतृत्व त खोसे । तर कोइराला भन्दा एकांकी रुपमा उनले पार्टी संचालन गर्न थाले । कोइरालाले एकलौटी पार्टी चलाएको आरोप लगाउने देउवा आफैं पदमा पुगेपछि कोइरालालाई नै बिर्साउने गरी दादागिरी गर्न थाले ।

उनै देउवा सभापति भएपछि कांग्रेस इतिहासमै सबैभन्दा कमजोर बन्न पुग्यो । हरेक मोर्चामा कांग्रेस प्रतिरक्षात्मक बन्न पुग्यो । मुलुकमा जति पनि अनिमियतता वा बद्मासीका प्रकरण सार्वजनिक भए, प्राय सबैमा देउवाको नाम जोडिन पुगेको छ । जसले गर्दा आम कार्यकर्ता सधैं रक्षात्मक बन्नु परेको छ । कार्यकर्ताको आत्मबल र नूर गिर्न पुगेको छ । संसद्मा लुते उपस्थिति रहेको कांग्रेसको यो हविगत पनि उनै देउवाको कार्यकालमा देखियो ।

तर समयक्रममा कम्युनिष्ट सरकारको वास्तविक अनुहार जनतासामु छर्लङ्ग त भयो । तर कांग्रेसले त्यसलाई उपयोग गर्न भने सकेन । जुन अहिले सुवर्ण अवसर थियो । केपी ओलीलाई दुईतिहाई समर्थन गर्ने जनताको अभिमत भुत्ते भईसकेको अवस्था छ । तर कांग्रेसजन भने आफैं घर झगडामा व्यस्त छन् ।

तर मुद्धा ज्यूँका त्यूँ छ । कारण भागबण्डामै कुरा मिलेको छैन । बाहिर देखाउन जे भने पनि भित्री कथा भने भागबण्डाकै छ । त्यसैले काले काले मिलेर खाउँ भन्ने सिद्धान्तले कांग्रेस नराम्ररी थलिएको छ । यो प्रवृत्ति रहेसम्म कांग्रेसको हालत सुध्रन नसक्ने बुझाई धेरैको छ ।

महाधिवेशनबाट प्राप्त चार वर्षे कार्यकाल आगामी फागुनमा पूरा हुँदैछ । तर अर्काे अधिवेशन गराउनेमा देउवाको उदासिनता देखिएको छ । हिजो मात्र उनले एकतर्फी रुपमा केनिद्रय समितिको म्याद एक बर्ष बढाएर अर्को फागुनमा महाधिवेशन गर्ने निर्णय गराएका छन् । उनले सहमति बिना नै एकवर्ष कार्यकाल थपेर अहिलेसम्म नगरेको ४१ वटा विभाग गठन त्यो पनि संख्या बढाएर गरिएको छ ।

पौडेल चाहिं आगामी मंसिरभित्रै महाधिवेशनको कार्यतालिका बनोस् अनि भातृसंस्था र विभागमा आफ्नो गुटको बलियो उपस्थिति होस् भन्ने चाहन्छन् । त्यही मुद्धामा कुरा नमिलेकाले दुई सातादेखि केन्द्रीय कार्य समिति बैठक बस्न नसकेकोमा हिजो पौडेल समुहको बहिष्कारका बाबजुद पेलेरै निर्णय गर्न थालेका छन् । यस्तो प्रवृत्तिले समस्या झनै बल्झाउने देखिएको छ ।

बिगतमा विवाद मिलाउन दुबै पक्षका वार्ताकार पटकपटक वैठकमा बसे । तर मुद्धा ज्यूँका त्यूँ छ । कारण भागबण्डामै कुरा मिलेको छैन । बाहिर देखाउन जे भने पनि भित्री कथा भने भागबण्डाकै छ । त्यसैले काले काले मिलेर खाउँ भन्ने सिद्धान्तले कांग्रेस नराम्ररी थलिएको छ । यो प्रवृत्ति रहेसम्म कांग्रेसको हालत सुध्रन नसक्ने बुझाई धेरैको छ ।