ब्रोइलर कुखुराको मासु महङ्गो भएपछि उपभोक्ता मारमा

कुशुम विश्वकर्मा

२० माघ काठमाडौं । मांस, माँस या मासु ती प्राणीहरूका शारिरिक अंग हुन् जसलाई मांसपेशी पनि भनिन्छ । जसको सेवन भोजनको रूपमा पनि गरिन्छ । मासु शब्दलाई बोलचाल र व्यावसायिक वर्गीकरणको आधारमा मानिसहरूले पशुहरूको मासुको सन्दर्भमा प्रयोग गरेकाे पाइन्छ ।

पोषाहारको दृष्टिले मानवको भोजनमा मासु, प्रोटीन, वसा र खनिजको एउटा गतिलो र राम्रो श्रोत हो । सबै पशुहरू र वनस्पतिहरूबाट प्राप्त भोजनहरूमा, मासुलाई सबैभन्दा उत्तम र सबैभन्दा अधिक विवादास्पद खाद्य पदार्थ पनि मानिन्छ । जहाँ पोषणको दृष्टिले मासु एक पोषाहार हो ।

मासुमा भिटामिन ए, भिटामिन बी र भिटामिन डी , आइरन, जिंक, पोटासियम लगायतका पौष्टिक तत्व हुने हुँदा यसको सेवनले शरिरलाई आवश्यक प्रशस्त प्रोटिनको मात्रा प्राप्त गर्न सकिन्छ । विभिन्न सोध अनुसार किशोरावस्थामा कुखुराको मासुको निरन्तर सेवन गर्ने मानिसमा ‘कोलोरेक्टल’ क्यान्सरको जोखिम कम हुने गर्छ । त्यस्तै स्वस्थ मासु खाँदा शरिरमा स्फुर्ती आउने मासुविज्ञहरुले बताएका छन् ।

यदि तपाई मासुको पारखी हुनुहुन्छ भने अब मासु बजारमा किन्नी नसक्नु भएको छ । डेढ महिनाकै अवधिमा ब्रोइलर कुखुराको मासु किलोमा १ सय १० रुपैयाँ बढेपछि उपभोक्ता मारमा परेका छन् । शनिबारदेखि लागू हुने गरी जिउँदो ब्रोइलरको मूल्य किलोको दुई सय ७० रुपैयाँ तोकिएपछि आइतबारदेखि तयारी मासु बजारमा किलोको चार सय रुपैयाँ पुगेको छ ।

यो ब्रोइलर कुखुराको मूल्य अहिलेसम्मकै महङ्गो हो । गएको मंसिरको अन्तिम हप्ता तयारी मासु नै किलोको दुई सय ६० रुपैयाँमा झरेपछि ब्रोइलर कुखुराका चल्ला उत्पादकले चल्ला र अण्डा नष्ट गरेका थिए । एक हप्ता लामो चल्ला ‘होलिडे’ अन्तर्गत ४० लाख चल्ला र ६० लाख निशेचित अण्डा नष्ट गरिएपछि त्यसैको प्रभाव स्वरुप अहिले देशभर ब्रोइलर कुखुरा अभाव भएपछि मासुको भाउ बढेको हुन सक्ने आम उपभोक्ताको अनुमान छ ।

यसअघि काठमाडौं उपत्यका र आसपास ब्रोइलर कुखुरा अभाव भएमा व्यवसायीले बाहिरी जिल्लाबाट कुखुरा मगाउने गरेको भए पनि यस वर्ष सबैतिर ब्रोइलर अभाव भएको छ । अहिले तराईका जिल्लामै जिउँदो ब्रोईलर कुखुरा किलोको दुई सय ४० र काठमाडौं उपत्यकामा किलोको दुई सय ७० तोकिएको व्यवसायीले बताएका छन् ।

यसैबिच, वाणिज्य, आपूर्ति तथा उपभोक्ता संरक्षण विभागले कारवाही अगाडि बढाउने भएको छ । विभागले ठूला ह्याचरी र बिक्रेतालाई मूल्य बढ्नुको कारण पेस गर्न शुक्रबार निर्देशन दिएको थियो । यो निर्देशन गरेपनि कुखुराको मासु लगातार बढिरहेको छ । सोमबार ब्रोइलर कुखुराको मासुको मूल्य किलोको ३ सय ९० रुपैयाँ पुगेको छ । डेढ महिना अघि कुखुराको मासुको मूल्य २ सय ८० रुपैयाँ थियो ।

नेपालबहस डटकमसंग कुराकानी गर्दै विभागका महानिर्देशक नेत्रप्रसाद सुवेदीले मंगलबारबाट ठूला ह्याचारी र बिक्रेताको अनुगमन गरेर मूल्य नियन्त्रणको प्रयास गरिने बताएका छन् । उनले कुराकानी क्रममा भने “अहिले एकाएक कुखुराको मासु र अण्डाको मूल्य बढाइएको छ । मिलेमतोमा मूल्य बढाइएको आशंकामा हामीले अनुगमन गरेर मूल्य नियन्त्रणको प्रयास गर्नेछौं ।”

गत पुस १ गते पनि बजारमा कुखुराको मासु प्रतिकिलो २ सय ८० रुपैयाँ थियो । सोहीदिन देखि ह्याचरी उद्योगीहरुले सस्तो मुल्यमा मासु बेच्नुपरेको भन्दै १० दिने आन्दोलन घोषणा गरेका थिए । त्यसको भोलिपल्टै चितवनको सडकमा व्यवसायीहरुले एकातिर सडकमा अन्डा फुटाए भने अर्कोतिर हरेक कुखुरा फर्ममै पुगेर धमाधम चल्ला नष्ट गरेका समाचार पनि प्रकाशन भएका थिए ।

सोही क्रममा व्यवसायीहरुले फर्म नजिकै खाल्डो खनेर जिउदै चल्ला पुरेका थिए भने आन्दोलन अवधिभर १५ करोडको चल्ला र ४५ करोडको अन्डा नष्ट गरेको थिए । तर एक्कासी आइतबार बजारमा कुखुराको मासुको मुल्य ४ सय रुपैयाँ पुगेको छ । यो नेपाली बजारमा हालसम्मकै सबैभन्दा महङ्गो मुल्यमा कुखुराको मासुको कारोबार भएको व्यवसायीहरु बताउछन् ।

तेसो त कुखुराको मासुकै हाराहारीमा अन्डाको मुल्य पनि बढेको छ । पुष १ गते ३ सय २० प्रति क्रेटमा बिक्री भएको अन्डा २० दिनपछि ४ सय रुपैंया पुगेको छ । यता व्यवसायीहरुको सिन्डिकेटले चल्ला र अन्डा नस्ट गरि मुल्य बढाएपछि आम उपभोक्ता मारमा परेका छन् । व्यापारीको कालोबजारीले सरकारको नेतृत्वमा बस्नेलाई नै आर्थिक लाभ हुने कारणले पनि आम उपभोक्ता ठगिनुपरेको मुल्य वृद्धिबाट प्रष्ट देखिन्छ । यो कारणले विचौलियाको मनपरी चलेको छ । सरकार भने मौन छ ।