को भन्दा कस्तो गभर्नर ?

नेपालबहस संवाददाता
फागुन १२, २०७६ सोमबार २०:३४:२८

सम्पादकीय
१२ फागुन, काठमाडौं । नेपाल राष्ट्र बैंकको नयाँ गभर्नर को बन्ला ? धेरैको चासो र रुचिको प्रश्न हो । आगामी चैत ६ गते वर्तमान गभर्नर डा. चिरञ्जीवी नेपाल पाँच वर्षे कार्यकाल पूरा गरी घर फर्कंदै छन् । पदावधि सकिने एक महिना अघिबाटै घरबिदामा बस्ने परिपाटी डा. नेपालले धानेनन् । उनको तर्क छ – नयाँ गभर्नर सिफारिश नै नभएकाले कार्यालय गइरहेको छु ।
हुन पनि नयाँ गभर्नर नियुक्त गर्न अहिलेसम्म सिफारिश समिति नै बनेको छैन । अर्थमन्त्रीको संयोजकत्वमा बन्ने सिफारिश समिति आफैं अन्यौलग्रस्त छ । किनभने अहिलेका अर्थमन्त्री डा. युवराज खतिवडाको पदावधि थपिने हो होइन, टुंगो लाग्न सकेको छैन । यही फागुन २० गते उनी राष्ट्रियसभा सदस्यबाट मुक्त हुँदैछन् ।
नेपालको संविधान अनुसार, मन्त्री बन्नका लागि सांसद बन्नु अनिवार्य छ । त्यसैले पनि डा. खतिवडाको पद नै धरापमा परिसकेको देखिन्छ । सिफारिश समितिको संयोजक नै धरापमा परेकाले नयाँ गभर्नर बारेको अन्योल कायमै छ ।
समिति अहिले नबने पनि चैत ७ गतेसम्म राष्ट्र बैंकले नयाँ गभर्नर अवश्य पनि पाउने नै छ । समिति गठनमा भएको ढिलाईले गर्दा गभर्नर पदका आकांक्षीहरु अहिले सुस्ताएका छन् । आकांक्षीहरुसँगको भेटमा स्वयं अर्थमन्त्रीले नै यस्तो गुनासो गर्ने गरेका छन् ।
नेपाली मिडियाले गभर्नर पदका आकांक्षी र चलखेलबारे धेरैवटा खबर प्रकाशित गरेका छन् । तर कस्तो व्यक्तिले यो केन्द्रीय बैंकको नेतृत्व गर्नुपर्ला भनेर चाहिं कुनै दवाव सिर्जना गरेको देखिंदैन । गभर्नर पद राजनीतिक हो, तर यसका लागि योग्य, दक्ष र उच्च नैतिकवान व्यक्ति छानिनु पर्छ । यो कोणबाट बहस भएको छैन । मुलुकको वित्तीय स्थिति बुझेको र समग्र अर्थतन्त्रलाई गति दिन सक्ने व्यक्ति नै यो पदका असली हकदार हुन् ।
नेपाली राजनीतिको सबैभन्दा गलत पक्ष भनेको राम्रा भन्दा हाम्रा मान्छे छान्ने प्रचलन रहेको छ । राजनीतिक दल वा व्यक्तिप्रति वफादारलाई मात्र कुनैपनि पदमा नियुक्त गर्ने परिपाटीले लोकतन्त्रकै धज्जी उडाएको छ । समग्र वित्तीय स्थायित्व कायम गर्न सक्ने, मौद्रिक नीतिको व्यवहारिक कार्यान्यनको सीप लगायतका सन्दर्भमा क्षमता भएकालाई नै गभर्नर बनाइयो भने मुलुकको अर्थतन्त्रले नयाँ दिशा र गति प्राप्त गर्ने छ ।
यसअघिका अधिकांश गभर्नर अमुक शक्ति, दल र नेताप्रति मात्र जिम्मेवार देखिए, न की मुलुक र जनताप्रति । जसले गर्दा समग्र वित्तीय सन्तुलनलाई उनीहरुबाट न्याय प्राप्त हुन सकेन । सही व्यक्ति सही ठाउँ भन्ने उखानलाई चरितार्थ गर्न सकियो भने मात्र त्यो सार्थक हुने हो ।
गभर्नर बन्नका लागि शक्ति केन्द्र धाउनेको लर्काे लाग्ला । त्यसमा अर्थमन्त्री र प्रधानमन्त्री सचेत हुन सक्नुपर्छ । साँच्चै समृद्ध मुलुक बनाउने हो भने अहिले नै जग बसाउने बेला हो । अहिले चर्चामा आएका वा ल्याइएका भन्दा पृथक मानिस पनि हुन सक्लान्, राष्ट्र बैंकको गभर्नर बन्ने क्षमतावान ।
त्यसको खोजी गर्नतिर सरोकारवालाले चासो दिए भने मात्र परिवर्तनको अनुभूति हुनेछ । समग्र वित्तीय क्षेत्रको नियामक निकाय पनि हो राष्ट्र बैंक । त्यसैले पदको ओज र गरिमालाई कायम राख्न सक्ने व्यक्तिको खोजी गरी जिम्मेवारी दिने प्रेरणा सरोकारवालाको हुँदा राम्रो हुनेछ । एउटा व्यक्तिले सही जिम्मेवारी पाउँदा ठूलो परिवर्तन ल्याउन सक्छ भन्ने कुराको उदाहरण बनेका छन् कुलमान घिसिङ । यसैबाट पाठ पढेर नयाँ गभर्नरको खोजी गर्ने आँट गर्ला त ओली सरकारले ?
नेपालबहस संवाददाता
नेपालबहस डटकमको अंग्रेजी संस्करणका साथै अनलाइन टिभी पनि सञ्चालित छ । फेसबुक र ट्वीटरमार्फत पनि हामीसँग जोडिन सकिनेछ । नेपालबहसमा प्रकाशित कुनै सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई info@nepalbahas.com मा पठाउनु होला । धन्यवाद ।
लेखकबाट थपडीआईजी भट्टराई एआईजीमा बढुवाका लागि सिफारिस
नेपालबहस संवाददाता
फागुन ११, २०८१ आइतबार
मोटरसाइकल ठोक्किएर त्रिशुलीमा खसेका रानाको शव नौ दिनपछि भेटियो
नेपालबहस संवाददाता
फागुन ११, २०८१ आइतबार
प्रहरी कुट्ने अनेरास्ववियुका पाँचै जना विद्यार्थी नेता धरौटीमा रिहा
फागुन १२, २०८१ सोमबार
काठमाडौं महानगरमा केही दिनमै प्रशासकीय अधिकृत पठाउँछु : मन्त्री गुप्ता
फागुन १२, २०८१ सोमबार
कटारी मेयर गोल्डकपः काठमाडौंसँग भुटान पराजित
फागुन १२, २०८१ सोमबार
प्रहरी कुट्ने अनेरास्ववियुका पाँचै जना विद्यार्थी नेता धरौटीमा रिहा
फागुन १२, २०८१ सोमबार
काठमाडौं महानगरमा केही दिनमै प्रशासकीय अधिकृत पठाउँछु : मन्त्री गुप्ता
फागुन १२, २०८१ सोमबार
कटारी मेयर गोल्डकपः काठमाडौंसँग भुटान पराजित
फागुन १२, २०८१ सोमबार
प्रहरी कुट्ने अनेरास्ववियुका पाँचै जना विद्यार्थी नेता धरौटीमा रिहा
फागुन १२, २०८१ सोमबार