बरु ऋण लागोस् तर घिन नलागोस्

♦ यज्ञप्रसाद भट्टराई

निर्मला पन्त बलात्कार काण्डबाट बदनाम हुँदै आएको सरकार शहरी बिकास राज्यमन्त्रीको आर्थिक सल्लाहकार हुँ भन्ने अमृतकुमार घलेसम्म आईपुग्दा अर्धनग्न हुँदै नग्नतातर्फ अग्रसर भैरहेको देखिन्छ । घलेले एक युवतीलाई ३ दिनसम्म बन्धक बनाएर बलात्कार गरेको घटना सञ्चारमाध्यममा आएसँगै सरकार देशको विकास निर्माणमा लागेको या अबोध किशोरीहरुको अस्मिता लुटने ध्याउन्नमा मात्रै लागेको हो भन्ने कुरा छुट्याउन मुस्किल परेको छ ।

आमनागरिक अन्यायमा परे भने न्यायका लागि याचना गर्ने निकाय भनेको सरकार हो । सरकारले निर्माण गरेका संवैधानिक निकायहरु हुन । अदालत हो । प्रहरी प्रशासन हो । स्थानीय सरकार हो । तर अहिलेको वर्तमान अवस्थामा यी सबै विषय कुनै अमुक राजनीतिक दलका कार्यकर्ताहरुको क्रिडास्थल मात्र भएको देख्दा आमनागरिकमा न्यायका लागि गुहार गर्ने ढोकाहरु बन्द भए झै लाग्न थालेको छ । नागरिक अन्यायमा परेमा न्याय माग्न संबन्धित निकायमा भन्दा राजनीतिक दलका नेताको शरणमा जान बाध्य भएका छन् ।

यसले राज्यमा रहेका अदालत, न्याय निरुपण गर्ने निकायहरु, प्रहरी प्रशासन र सिंगो सरकारको औचित्यमाथि नै प्रश्न चिन्ह खडा गरिदिएको छ । नागरिकमा सरकार प्रति बितृष्णा पैदा हुनु भनेको सरकारले सञ्चालन गरेका तमाम राम्रा कामहरु ओझेलमा पर्नु हो । एउटा सानो खराब कामले सरकारका तमाम राम्रा कामहरुलाई प्रभावित गर्ने गर्दछ ।

पहिला पहिलाका घटनाहरुलाई चुनौति दिदैं अहिलेको सरकारसम्म आईपूग्दा अबोध बालिकाहरुलाई बलात्कार गर्ने र हत्या गर्नेसम्मका काण्डहरु सतहमा आएको देख्दा र यस्ता जघन्य अपराधहरुलाई सरकारले नै ढाकछोप गरेको देख्दा अघिल्ला सरकारहरु भन्दा यो सरकारले यस बिषयमा भने निक्कै ठूलो फड्को मारेको देखिन्छ ।

बलात्कार, हत्या, हिंसा अहिले मात्रै ह्वात्तै आएर बढेका भने किमार्थ होईनन् । यस्ता घटना यसअघि पनि हुने गर्दथे । तर सूचना र सञ्चारको अभावमा र सामाजिक बहिष्करणको डरमा धेरै हदसम्म सुशुप्त अवस्थामा रहन्थे । अहिले सूचनाको पहुँच र नागरिकमा बढेको आत्मबिश्वासका कारण समस्याहरु सतहमा आएका हुन । विगतका केही कुराहरुलाई केलाउने हो भने राजनीतिक दलहरुका अन्तरजातिय विवाह कही कतै यस्तै घटनाहरुको मूर्तरुप त हैन ? अधिकांश राजनीतिक दलका राजनीतिक व्यक्तित्वहरुको अन्तरजातिय विवाहको पर्दा पछाडिको रहस्य भने अहिलेसम्म बाहिर आउन सकिरहेको छैन ।

ऊ बेलाको सामाजिक परिवेश, राजनीतिक पद्धति र दर्बिलो कानूनका सामू राजनीतिक नेताहरुका सामू नैतिक प्रश्न उठने डर थियो । यसरी आफुले गरेका गल्तीहरु बाहिर आउने डरले ऊ बेलाका राजनीतिक व्यक्तिहरुमा एकप्रकारको सामाजिक परिबन्ध पनि थियो होला । त्यसैले यस्ता परिघटनाहरुबाट नै वैवाहिक जीवनको शुरुवात भएको त थिएन ? अनुमान मात्र लगाउन सकिन्छ ।

अब मुलुकमा न्याय हराउँदै जान्छ । अनि बिस्तारै सरकारप्रति नागरिकको विश्वास पनि घटदै जान्छ । बाबु अपराधी छ भने आफ्नै छोराछोरी पनि बाबुको छेउ पर्न डराउँछन् । अहिलेको सरकार र जनता बीचको सम्बन्ध पनि बिस्तारै यस्तै अवस्थामा पुग्ने निश्चित छ ।

झ्यालबाट अर्काको कोठामा छिर्न खोजेका दलका नेता तथा मन्त्रीहरुका अभिष्ठहरु यसभन्दा अगाडि पनि प्रशस्तै आउने गरेका हुन । कति समाचारमै नआई भित्रभित्रै उदाए अनि अस्ताए पनि । तर पहिला पहिलाका घटनाहरुलाई चुनौति दिदैं अहिलेको सरकारसम्म आईपूग्दा अबोध बालिकाहरुलाई बलात्कार गर्ने र हत्या गर्नेसम्मका काण्डहरु सतहमा आएको देख्दा र यस्ता जघन्य अपराधहरुलाई सरकारले नै ढाकछोप गरेको देख्दा अघिल्ला सरकारहरु भन्दा यो सरकारले यस बिषयमा भने निक्कै ठूलो फड्को मारेको देखिन्छ ।

निर्मला पन्तको बलात्कार काण्डमा नेतृत्व पंक्तिकै संलग्नता रहेको समाचारले केही दिनसम्म सडक तताए पनि आखिर कुनै सकारात्मक प्रतिफल निकाल्न भने सकेन । कानूनका रक्षक नै भक्षक भएपछि सर्वसाधारणले नागरिकको न्याय माग्न जाने दरबाजा बन्द हुनु स्वभाविकै हो । अब मुलुकमा न्याय हराउँदै जान्छ । अनि बिस्तारै सरकारप्रति नागरिकको विश्वास पनि घटदै जान्छ । बाबु अपराधी छ भने आफ्नै छोराछोरी पनि बाबुको छेउ पर्न डराउँछन् । अहिलेको सरकार र जनता बीचको सम्बन्ध पनि बिस्तारै यस्तै अवस्थामा पुग्ने निश्चित छ ।

पहिला पहिला हामी सानो छँदा हजुरबा हजुरआमाहरुले भन्ने गर्नुहुन्थ्यो । बाबु ! “ऋण लागोस् दिन नलागोस्” ऋण लाग्यो भने एकदिन कमाएर तिर्न सकिन्छ । तर दिन लाग्यो भने सबै सर्वनाश हुन्छ । अहिले भने पहिलाको उक्ति नै फेरिएझैं भएको छ । सरकारका एकपछिका अर्काे काण्डैकाण्ड देख्दा आमसर्वसाधारण मानिसहरुले भन्न थालेका छन् “बरु ऋण लागोस् तर घिन नलागोस्” । घिनलाग्दा काम गरेर जग हसाउँने काम नगर्नु । सरकारका एकपछि अर्को घिनलाग्दा व्यवहारबाट नागरिकहरु आजित भएर सरकारलाई यस्ता घिनलाग्दा कामहरु नगर्न सुझाईरहेका छन् ।

सरकारले बाटो बनाईरहेको छ । पुल, कल्भर्ट, भवन, स्कूल, स्वास्थ्य चौकी बनाईरहेको छ । विकास निर्माणका कामले तीव्रता पाईनै रहेको छ । तर आमनागरिकले नपचाउने र समाजले नरुचाउने एकदुई कामले सिंगो सरकारको बेईज्जती भईरहेको छ । जनताका प्रतिनिधि भएर आएका जनताका अभिभावकहरुबाट हुने गरेका केही अलोकतान्त्रिक र अशोभनिय कामहरुले सिंगो सरकारको मुल्यांकन हुने गर्दछ ।

सिंगो पुस्तकको ज्ञाता भएर पनि कुनै अर्थ रहदैन जब सोही पुस्तकबाट परीक्षामा सोधिएका दुईतीन प्रश्नको सही उत्तर दिन सकिएन भने । राजनीतिक दर्शन र सिद्धान्तको जानकार भएर मात्रै कुनै महत्व राख्दैन जब सैद्धान्तिक बहस सञ्चालन गर्न सक्दैन भने । सरकार सञ्चालन गर्ने सिद्धहस्त राजनीतिक नेतृत्वको पछाडि रहेको सल्लाहकारहरुको जमातबाट नेतृत्वलाई सफल या असफल बनाउने निश्कर्ष निकाल्न सकिन्छ ।

जनताले तीव्र विकास खोजी रहेका छन् । गरिबीबाट मुिक्त खोजीरहेका छन् । सामाजिक न्याय खोजीरहेका छन् । सुशासन र भ्रष्ट्राचारमुक्त समाज खोजिरहेका छन् । सरकार भने भ्रष्ट्राचारमा चुर्लुम्म डुबेका व्यक्तिलाई महादेवले मरेकी सतिदेवीको लाश खोकिलामा च्यापेर हिडेजस्तो नागरिकबाट गन्हाएका व्यक्तिहरुलाई काखी च्यापेर हिडिरहेको छ । बलात्कारीलाई उन्मुक्ति दिन लागि परिरहेको छ । अपराधीलाई आफ्नाे बनाउने र नागरिकलाई दुश्मन बनाउने प्रपञ्चमै सरकार लागिरह्यो भने सरकारको अवसान अबसंभावी छ ।