कोरोना फेला परेपछिको नेपाल
कुसुम सेञ्चुरी
चैत १०, २०७६ सोमबार २०:४:१४
सम्पादकीय
१० चैत्र, काठमाडौं । नेपालमा एकजना किशोरीमा कोरोना भाइरस संक्रमण पुष्टी भएको छ । हिजो साँझ मात्रै पुष्टी भएको १९ बर्षीया ती किशोरी फ्रान्समा अध्ययनरत छन् । उनी कतारको दोहा हुँदै गत मंगलबार मात्रै नेपाल आएकी हुन् ।
यसबारे जानकारी दिन स्वास्थ्यमन्त्री भानुभक्त ढकाल आफैं उपस्थित थिए । नेपाल अहिलेसम्म कोरोना भाइरसबाट मुक्त रहेको दावी गर्ने अवस्था अब भने रहेन । हुन त यसअघि पनि गत महिना चीनको बुहानबाट आएका एकजनामा कोरोना भाइरस फेला परेको थियो । तर उनी उपचारपछि ठीक भइसकेका छन् ।
दैनिक सयौंको संख्यामा मानिसको ज्यान गइरहेको छ । विज्ञान र प्रविधिमा यत्रो छलाङ मारेको अमेरिकालगायत विकसित राष्ट्र यतिबेला कींकर्तव्यबिमूढ देखिएका छन् । यसले प्रकृतिका अगाडि कसैको केही चल्दैन भन्ने तथ्यलाई एकपटक फेरि स्पष्ट पारिदिएको छ ।
हिजो फेला परेको नयाँ केसले राजधानीको जनजीवन अझै भयभित बनाउने संभावना बढेको छ । यद्यपि यो नेपालको मात्र समस्या होइन । सारा संसार अहिले कोरोना भाइरस आतंकबाट प्रताडित छ । तर नेपाली मनोविज्ञान भने चाँडै नै आत्तिने खाले देखिएको छ, अझ शहरी क्षेत्रमा त्यसको दुस्प्रभाव बढी भएको प्रतीत हुन्छ । विश्वव्यापी आतंकका रुपमा फैलिएको कोरोना भाइरसबाट आक्रान्त मानिसको दैनिकीमा अहिले पूर्ण बदलाव देखिएको छ ।
२४ घण्टा कोलाहलमा रहने ठूला शहर यतिबेला सुनसान छन् । अमेरिकाको न्यूयोर्क होस् वा बेलायतको लण्डन यतिबेला मृत शहर बनेको छ । मानिसको हिंडडुल लगभग ठप्प छ । युरोपको इटाली त गएको दश दिनदेखि लकडाउनमा छ । मानिस घर भित्रै बसेका छन् । दैनिक सयौंको संख्यामा मानिसको ज्यान गइरहेको छ । विज्ञान र प्रविधिमा यत्रो छलाङ मारेको अमेरिकालगायत विकसित राष्ट्र यतिबेला कींकर्तव्यबिमूढ देखिएका छन् । यसले प्रकृतिका अगाडि कसैको केही चल्दैन भन्ने तथ्यलाई एकपटक फेरि स्पष्ट पारिदिएको छ ।
भारतसँगको खुला सीमाका कारण संक्रमणको खतरा चुलिएको हो । हिजो र अस्ति मात्रै दशौं हजार मानिस भारतसँगका विभिन्न नाकाबाट नेपाल भित्रिएका छन् । बिना रोकटोक आएका उनीहरुको स्वास्थ्य परीक्षण समेत गरिएको छैन । त्यसैले संक्रमणको जोखिम अत्यन्तै बढेको अवस्था छ ।
गत डिसेम्बरको अन्त्यमा चीनको बुहानबाट संक्रमण शुरु भएको कोरोना भाइरस डिजिज अर्थात कोभिड –१९ यतिबेला संसारभर फैलिएको छ । छिमेकी भारतमा अहिलेसम्म झण्डै चारहजार केस पोजेटिभ देखिएको छ भने आठ जनाको निधन नै भइसकेको छ । दक्षिणपूर्वी एशियाको इपीसेन्टर अर्थात केन्द्रबिन्दू नै भारत बन्न पुगेको छ ।
नेपालको भौगोलिक अवस्था चीन र भारतको बीचमा रहेको छ । अर्थात स्याड्विच । विशाल जनसंख्या भएको चीनमा नियन्त्रणउन्मुख देखिएपनि भारतमा भने अहिले डंढेलो झैं फैलिन शुरु भएको छ । कोभिड १९ । त्यसको प्रत्यक्ष प्रभाव र जोखिम नेपाललाई परेको छ । भारतसँगको खुला सीमाका कारण संक्रमणको खतरा चुलिएको हो । हिजो र अस्ति मात्रै दशौं हजार मानिस भारतसँगका विभिन्न नाकाबाट नेपाल भित्रिएका छन् । बिना रोकटोक आएका उनीहरुको स्वास्थ्य परीक्षण समेत गरिएको छैन । त्यसैले संक्रमणको जोखिम अत्यन्तै बढेको अवस्था छ ।
कमसेकम एकहप्ता अघिबाट सरकारले काठमाडौं लकडाउन गरेको भए ती संंक्रमित आउने संभावना कमै हुने थियो । त्यो गम्भीर भूल भईसकेको छ । अब भने उनीसँगै नेपाल आएका अन्य यात्रुको विवरण लिएर तत्कालै क्वारेन्टाइनमा राख्ने काम गरिएन भने यही नै हाम्रा लागि काल बन्न सक्छ । चेतना भया ।
कोरोना भाइरस लागेको व्यक्ति निको नहुने होइन । अहिलेसम्मको अवस्थालाई हेर्ने हो भने यो भाइरसले आक्रमण गरेकामध्ये लगभग ५ प्रतिशत मात्रैको ज्यान गएको छ । अर्थात ९५ प्रतिशत निको भएको तथ्याङ्क देखिन्छ । त्यसैले धेरै अत्तालिने भन्दा संयम धारण गर्नु नै यो रोगको बलियो र प्रभावकारी औषधि हो ।
सरकारले रोग नियन्त्रण गर्न सक्नेगरी रणनीति बनाउनु पर्छ । खासगरी अन्यत्रबाटै भाइरस आउने भएकाले त्यसको मूहान नै रोक्नु पर्छ । त्यसका लागि लकडाउन गर्न ढिला गर्नु हुँदैन । अहिले पत्ता लागेको केस पनि फ्रान्सबाट नेपाल आएकी विद्यार्थीमा देखियो । कमसेकम एकहप्ता अघिबाट सरकारले काठमाडौं लकडाउन गरेको भए ती संंक्रमित आउने संभावना कमै हुने थियो । त्यो गम्भीर भूल भईसकेको छ । अब भने उनीसँगै नेपाल आएका अन्य यात्रुको विवरण लिएर तत्कालै क्वारेन्टाइनमा राख्ने काम गरिएन भने यही नै हाम्रा लागि काल बन्न सक्छ । चेतना भया ।
कुसुम सेञ्चुरी
नेपालबहस डटकमकी समाचार सम्पादक/ समाचार प्रमुख कुसुम सेञ्चुरी राजनीति तथा समसामयिक विषयवस्तुमा कलम चलाउँछिन् । फुलवारी एफएमदेखि रेडियो पत्रकारिता शूरु गरेकी कुसुमले रासस, रेडियो अन्नपूर्ण र देशान्तर एफएममा पनि काम गरेकी छन् । केही समय उनले नाइस टीभीमा समाचार प्रस्तोताको रुपमा पनि कुशलतापूर्वक जिम्मेवारी निभाएकी छन् ।
लेखकबाट थपमलाई पशुपतिको सुन खायो भनियो तर उप्काएर छानबिन गर्दा पनि केही कैफियत भेटिएन्ः ओली
माघ १५, २०८१ मंगलबार
आयल निगमले बढायो पेट्रोलियम पदार्थको मूल्य
माघ १८, २०८१ शुक्रबार
लेबनानको आर्थिक सुधारमा विश्व बैंकको प्रतिबद्धता
माघ १८, २०८१ शुक्रबार
मुक्कुम्लुङका अभियन्ता भन्छन् : विकासका अवधारणा परिवर्तन गरौँ
माघ १८, २०८१ शुक्रबार
एलिना चौहानले हालिन् सम्बन्धविच्छेदको मुद्दा, पतिसँग अंश र माना चामल नलिने
माघ १८, २०८१ शुक्रबार
काठेखोला गाउँपालिकाद्वारा निःशुल्क स्वास्थ्य बिमा
माघ १८, २०८१ शुक्रबार
मकवानपुरमा रुखले च्यापिँदा बालकको मृत्यु
माघ १८, २०८१ शुक्रबार
आयल निगमले बढायो पेट्रोलियम पदार्थको मूल्य
माघ १८, २०८१ शुक्रबार
लेबनानको आर्थिक सुधारमा विश्व बैंकको प्रतिबद्धता
माघ १८, २०८१ शुक्रबार
मुक्कुम्लुङका अभियन्ता भन्छन् : विकासका अवधारणा परिवर्तन गरौँ
माघ १८, २०८१ शुक्रबार
एलिना चौहानले हालिन् सम्बन्धविच्छेदको मुद्दा, पतिसँग अंश र माना चामल नलिने
माघ १८, २०८१ शुक्रबार
काठेखोला गाउँपालिकाद्वारा निःशुल्क स्वास्थ्य बिमा
माघ १८, २०८१ शुक्रबार
मकवानपुरमा रुखले च्यापिँदा बालकको मृत्यु
माघ १८, २०८१ शुक्रबार
आयल निगमले बढायो पेट्रोलियम पदार्थको मूल्य
माघ १८, २०८१ शुक्रबार
लेबनानको आर्थिक सुधारमा विश्व बैंकको प्रतिबद्धता
माघ १८, २०८१ शुक्रबार
मुक्कुम्लुङका अभियन्ता भन्छन् : विकासका अवधारणा परिवर्तन गरौँ
माघ १८, २०८१ शुक्रबार
एलिना चौहानले हालिन् सम्बन्धविच्छेदको मुद्दा, पतिसँग अंश र माना चामल नलिने
माघ १८, २०८१ शुक्रबार