सिटिजन्स बैंकले गर्न सकेन प्रगति, वितरणयोग्य मुनाफामा पहिरो, संचित मुनाफा ६४ प्रतिशतले घट्दा संचालन जोखिम १० कराेड पुग्याे

२२ वैशाख, काठमाडाैं । सिटिजन्स बैंक इन्टरनेशनलले आर्थिक वर्ष ०७६/७७ को तेश्रो त्रैमासको वित्तीय विवरण सार्वजनिक गर्ने पहिलाे वाणिज्य बैंक भएपनि कम्पनीले राम्रो वित्तीय विवरण निकाल्न भने सकेन ।

उच्च पदमा रहेका सबै कर्मचारीहरुले बैंकबाट आर्कषक तलब भत्ता तथा सेवा सुविधाहरु उपयोग गरिरहेका छन्  तर सोही अनुपातमा बैंकले प्रगति भने गर्न सकेको छैन् । कर्मचारी खर्च वृद्धिको तुलनामा बैंकले आफ्नो प्रमुख आम्दानीको श्रोतमा वृद्धि ल्याउन सकेको छैन । बैंककाे हरेक त्रैमासमा वितरणयोग्य मुनाफा घटेको देख्दा लगानीकर्ताहरु निकै निराश भएका हुन थालेका छन् ।

बैंकमा संचालक समितिकाे अध्यक्षमा बैंकका संस्थापक सीईओ राजनसिंह भण्डारी छन् । बैंकको नयाँ संचालक समितिमा प्रतिष्ठित व्यवसायी प्रवलजंग पाण्डेदेखि चर्चित बैंकर सुदेश खालिङ, प्रकाशचन्द्र मैनाली, बिजयध्वज कार्की, साजन शर्मा, सीता कार्की केसी रहेका छन् ।

त्यस्तै बैंकको उच्च व्यवस्थापनमा सीईओ गणेशराज पोखरेलदेखि डेपुटी सीईओमा बोधराज देवकोटा रहेका छन् । यस बैंकमा चार चार जना त सहायक प्रमुख कार्यकारी अधिकृत नै छन् । जसमा रामधन श्रेष्ठ, सुमितबाबु खत्री, पारशकुमार काफ्ले र उमंग शर्मा छन् । यस्तै संजीव कुमार श्रेष्ठ र प्रमेशराज कायस्थ पनि बैंकको उच्च तहमा कार्यरत रहेका छन् ।

बैंकका ठुला शेयरधनी :
२०७६ असार मसान्तसम्मको तथ्याङ्क हेर्दा ० दशमलव ५ प्रतिशत भद्ना धेरै स्वामित्व रहेका ३४ जना शेयरधनी रहेका छन् । जसमध्ये सिटिजन इन्भेस्टमेन्टको नाममा सर्वाधिक ३७ लाख ६१ हजार कित्ता शेयर रहेको छ ।

कम्पनीको आर्थिक वर्ष ०७६/७७ को तेश्रो त्रैमास र आर्थिक वर्ष ०७५/७६ को तेश्रो त्रैमासलाई दाँजेर हेर्दा :

खुद ब्याज आम्दानीमा सामान्य वृद्धि :
बैंकको प्रमुख आम्दानीको श्रोतकाे रूपमा रहेको खुद ब्याज आम्दानीमा सामान्य वृद्धि देखिएको छ । बैंकले चालु आर्थिक वर्षको तेश्रो त्रैमासमा २ अर्ब २४ करोड खुद व्याज आम्दानी गरेकोमा गत आर्थिक वर्षको तेश्रो त्रैमासमा कम्पनीले २ अर्ब ८ करोड खुद व्याज आम्दानी गरेको थियो । यसरी खुद व्याज आम्दानी ८ प्रतिशतले मात्र वृद्धि भएको छ । प्रमुख आम्दानीको श्रोतमा रहेको खुद व्याज आम्दानीमा ठूलो वृद्धि आउँन नसक्दा कम्पनीले तेश्रो त्रैमासको वित्तीय विवरण आकर्षक निकाल्न सकेन ।

खुद मुनाफामा नगन्य वृद्धि :
संचालन मुनाफामा सामान्य २ प्रतिशतको वृद्धि भएसंगै कम्पनीको खुद मुनाफा पनि सामान्य २ प्रतिशतले मात्र वृद्धि भएको छ । गत आर्थिक वर्षको तेश्रो त्रैमासमा १ अर्ब ६ करोड खुद मुनाफा गरेको कम्पनीले अहिले भने जम्मा १ अर्ब ९ करोड मात्र खुद मुनाफा गरेको छ । यसरी खुद मुनाफामा २ प्रतिशतको मात्र वृद्धि देखिएको छ । कम्पनी तेश्रो त्रैमाससम्म आइपुग्दा संचालन जोखिम बापत भने धेरै नै व्यवस्थापन गर्नु परेको छ । गत आर्थिक वर्षको चैत्र महिनासम्म ७६ लाख ८५ हजार जोखिम बापत व्यवस्थापन गर्नु परेकोमा यस त्रैमाससम्म आईपुग्दा १० करोड पुगेको छ । यसरी जोखिमका लागि निकै ठूलो रकम व्यवस्थापन गर्नु पर्दा बैंकको नाफामा असर परेको देखिन्छ ।

जगेडा कोष वृद्धि हुँदै संचित मुनाफा घट्दै :
कम्पनीको जगेडा कोषमा २४ प्रतिशतको वृद्धि भएको छ । गत आर्थिक वर्षको तेश्रो त्रैमासमा २ अर्ब ८२ करोड रहेको जगेडा कोष अहिले ३ अर्ब ४९ करोड पुगेको छ । तर संचित मुनाफा भने ६४ प्रतिशतले घट्दै ४५  करोड ३३ लाख पुगेको छ । शेयर प्रीमियम शिर्षकमा भने कुनै रकम नै छैन ।

निक्षेप र कर्जा प्रवाहमा सन्तुलित वृद्धि :
बैंकले चालु आर्थिक वर्षको तेश्रो त्रैमास र अघिल्लो आर्थिक वर्षको तेश्रो त्रैमासलाई आधार मान्दा बैंकको निक्षेप संकलन १० प्रतिशतले मात्र वृद्धि गर्न सफल भएको छ भने कर्जा प्रवाह १९ प्रतिशतले वृद्धि गर्न सफल भएको छ । बैंकले चालु आर्थिक वर्षको तेश्रो त्रैमासमा ७७ अर्ब ८३ करोड निक्षेप संकलन गरी ७५ अर्ब १ करोड कर्जा प्रवाह गरेको छ ।

प्रतिशेयर आम्दानी आकर्षक हुन सकेन :
खुद मुनाफामा ठुलो वृद्धि नभएसँगै कम्पनीको प्रतिशेयर आम्दानीमा पनि वृद्धि हुन् सकेन । कम्पनीको अहिलेको प्रतिशेयर आम्दानी १६ रुपैंया ८७ पैसा मात्र रहेको छ ।

मूल्य आम्दानी अनुपात १० गुणा:
कम्पनीको अन्तिम बजार मूल्य १८० लाई आधार मान्दा कम्पनीको मूल्य आम्दानी अनुपात १० दशमलव ६७ गुणा आउँछ । कम्पनीको बजार मूल्य र प्रतिशेयर आम्दानीलाई आधार मान्दा कम्पनी “अण्डरभ्यालुड” जोनमा रहेको देखिन्छ ।

खराब कर्जा घटाउन सफल:
गत वर्ष तेश्रो त्रैमासमा १ दशमलव ५८ प्रतिशत रहेको खराब कर्जा अहिले भने १ प्रतिशत भन्दा केही कममा आएको छ । प्रकाशित रिपोर्ट अनुसार कम्पनीको खराब कर्जा ० दशमलव ९७ प्रतिशत रहेको छ ।आधार व्याजदर घट्यो :
कम्पनीले आधार व्याजदर घटाउन सफल भएको छ । कम्पनीको अहिले आधार व्याजदर ९ दशमलव ८८ प्रतिशत रहेको छ ।

वितरणयोग्य मुनाफा:
कम्पनीको तेश्रो त्रैमाससम्म वितरणयोग्य मुनाफा ४१ करोड ९ लाख मात्र रहेको छ । त्यस्तै गत आर्थिक वर्षको तेश्रो त्रैमाससम्म कम्पनीको वितरण योग्य मुनाफा ६६ करोड ५ लाख रहेको थियो । यसरी वितरण योग्य मुनाफामा निकै ठुलो गिरावट आएको छ । कम्पनीको वितरण योग्य मुनाफालाई शेयर संख्याले भाग गर्दा ६ दशमलव ३४ प्रतिशत आउछ । यो अनुपात गत आर्थिक वर्षको तेश्रो त्रैमाससम्म भने १० दशमलव ४९ प्रतिशत थियो ।

घट्दो क्रममा लाभांश :
कम्पनीकाे लाभांश दर घट्दै छ । अहिलेकै हिसाबमा बैंक चौथो त्रैमाससम्म जाने हो भने अर्को वर्ष पनि लगानीकर्ताले खासै आकर्षक लाभांश नपाउने देखिन्छ ।

तलव भत्ता भने १५ प्रतिशतले बढ्यो
प्रमुख आम्दानीको श्रोत व्याज आम्दानी ८ प्रतिशतले वृद्धि भएको छ र खुद मुनाफा जम्मा २ प्रतिशतले वृद्धि भएको अवस्थामा कम्पनीले तलव भत्ता शिर्षकमा भने १५ प्रतिशतको वृद्धि देखाएको छ । तलव भत्तामा तेश्रो त्रैमाससम्म ७८ करोड ७३ लाख पुगेको छ ।

निस्कर्ष:
यसरी लकडाउनमा वित्तीय विवरण निकाल्न सफल भएको यस बैंकले राम्रो वित्तीय प्रतिवेदन निकाल्न तेश्रो त्रैमासमा पनि असफल भएको छ । खुद मुनाफामा सामान्य वृद्धि गरेको बैंकले वितरणयोग्य मुनाफामा ठुलो गिरावाट आउनु राम्रो पक्षको रुपमा लिन सकिंदैन । अहिलेकै वित्तीय विवरणमा अघि बढ्ने हो भने आर्थिक वर्ष ०७६/७७ मा लगानीकर्ताले निकै थोरै लाभांश पाउने देखिन्छ । कम्पनीले चैत्र महिनासम्म राम्रो प्रदशन गर्न नसेकोमा कोरोनाको असरले आगामी दिनमा बैंकलाई थप चुनौती थपिएको छ ।