कैलाशलाई प्राप्ति गरेपश्चात बलियो देखिएको प्राईम कमर्सियल बैंक कहाँ निर चुक्यो ?

२४ बैशाख, काठमाडौं ।  विकास बैंकमा आफ्नो राम्रो छवि बनाउन सफल कैलाश विकास बैंकलाई (एक्यायर) प्राप्ति गरेपश्चात प्राईम कमर्सियल बैंकले आफ्नो तेश्रो त्रैमासको वित्तीय विवरण प्रकाशन गरेको छ ।  कैलाश विकास बैंकलाई प्राप्ति गरेपश्चात आधारभूत रुपमा बैंक बलियो बलियो भएतापनि कोरोना भाइरसले सिर्जना गरेको लकडाउनको असरले गर्दा बैंकको पुँजी वृद्धिको तुलनामा खुद मुनाफा वृद्धि हुन् सकेन  । कम्पनीको प्रकाशित रिपोर्ट अनुसार प्रतिशेयर आम्दानी २५.६९ रुपैयाँ बाट घटेर १९.३६ रुपैयाँ पुगेको छ।

बैंक संचालक समितिको अध्यक्षमा राजेशदास श्रेष्ठ छन् । त्यस्तै संचालक समितिको सदस्यमा उदयमोहन श्रेष्ठ , नरेन्द्र बज्राचार्य, गजेन्द्र बिस्ट, डा. मंगला श्रेष्ठ, प्रचन्डमान श्रेष्ठ र मनोज पौडेल छन् । कम्पनी सचिवको रुपमा सन्तोष बराल छन् ।  त्यस्तै बैंक उच्च व्यवस्थापनमा प्रमुख कार्यकारी अधिकृतको रुपमा नारायणदास मानन्धर रहेका छन् । त्यसैगरि महाप्रबन्धकमा संजीव मानन्धर, अमुतचरण श्रेष्ठ, उपमहाप्रबन्धकहरुमा मोतीकाजी तुलाधर, भाईराजा तुलाधर, तारा मानन्धर लगायतका उच्चपदस्थहरु छन् ।

कम्पनीको आर्थिक वर्ष ०७६/७७ को तेश्रो त्रैमास र आर्थिक वर्ष ०७५/७६ को तेश्रो त्रैमासलाई दाँजेर हेर्दा :

खुद ब्याज आम्दानीमा राम्रो वृद्धि :
बैंकको प्रमुख आम्दानीको श्रोतकाे रूपमा रहेको खुद ब्याज आम्दानीमा राम्रो वृद्धि देखिएको छ । बैंकले चालु आर्थिक वर्षको तेश्रो त्रैमासमा ३ अर्ब ३४ करोड खुद व्याज आम्दानी गरेकोमा गत आर्थिक वर्षको तेश्रो त्रैमासमा कम्पनीले २ अर्ब ६० करोड खुद व्याज आम्दानी गरेको थियो । यसरी खुद व्याज आम्दानी २८ प्रतिशतले मात्र वृद्धि भएको छ ।

खुद मुनाफामा आकर्षक वृद्धि :
संचालन मुनाफामा ३२ प्रतिशतको वृद्धि भएसँगै कम्पनीको खुद मुनाफा पनि ३१ प्रतिशतले वृद्धि भएको छ । गत आर्थिक वर्षको तेश्रो त्रैमासमा १ अर्ब ५४ करोड खुद मुनाफा गरेको कम्पनीले अहिले भने २ अर्ब ३ करोड खुद मुनाफा गरेको छ ।

कम्पनी तेश्रो त्रैमाससम्म आइपुग्दा संचालन जोखिम बापत भने केही थोरै रकम व्यवस्थापन गर्नु परेको छ । गत आर्थिक वर्षको चैत्र महिनासम्म ३४ करोड २३ लाख जोखिम बापत व्यवस्थापन गर्नु परेकोमा यस त्रैमाससम्म आईपुग्दा २० करोड ३२ लाख पुगेको छ । यसरी जोखिमका व्यस्थापन गर्नु पर्ने रकम केही घट्दा बैंकको नाफामा केही सकारात्मक असर परेको देखिन्छ ।

जगेडा कोष वृद्धि हुँदै संचित मुनाफा घट्दै :
कम्पनीको जगेडा कोषमा ११७ प्रतिशतको वृद्धि भएको छ । गत आर्थिक वर्षको चौथो त्रैमासमा २ अर्ब ५० करोड रहेको जगेडा कोष अहिले ५ अर्ब ४५ करोड पुगेको छ । तर संचित मुनाफा भने ५० प्रतिशतले घट्दै ७८ करोड ८४ लाख पुगेको छ । शेयर प्रीमियम शिर्षकमा भने ६ लाख ४५ हजार रकम छ ।

निक्षेप र कर्जा प्रवाहमा बलियो हुँदै :
बैंकले चालु आर्थिक वर्षको तेश्रो त्रैमास र अघिल्लो आर्थिक वर्षको चौथो त्रैमासलाई आधार मान्दा बैंकको निक्षेप संकलन ४९ प्रतिशतले वृद्धि गर्न सफल भएको छ भने कर्जा प्रवाह ५३ प्रतिशतले वृद्धि गर्न सफल भएको छ । बैंकले चालु आर्थिक वर्षको तेश्रो त्रैमासमा १ खर्ब १४ अर्ब निक्षेप संकलन गरी १ खर्ब ११ अर्ब कर्जा प्रवाह गरेको छ ।

प्रतिशेयर आम्दानी आकर्षक हुन सकेन :
पुँजी वृद्धिको तुलनामा खुद मुनाफामा ठूलो वृद्धि नभएसँगै कम्पनीको प्रतिशेयर आम्दानी पनि वृद्धि हुन् सकेन । कम्पनीको अहिलेको प्रतिशेयर आम्दानी १९ रुपैंया ३६ पैसा मात्र रहेको छ । कम्पनीको प्रतिशेयर आम्दानीमा भने भारी गिरावट आउनुलाई सकारात्मक रुपमा लिन सकिदैन ।

मूल्य आम्दानी अनुपात १३ गुणा:
कम्पनीको अन्तिम बजार मूल्य २५२ लाई आधार मान्दा कम्पनीको मूल्य आम्दानी अनुपात १३ दशमलव ०२ गुणा आउँछ ।

खराब कर्जा घटाउन सफल:
गत वर्ष तेश्रो त्रैमासमा १ दशमलव ५८ प्रतिशत रहेको खराब कर्जा अहिले भने १ प्रतिशत भन्दा केही कममा आएको छ । प्रकाशित रिपोर्ट अनुसार कम्पनीको खराब कर्जा ० दशमलव ९७ प्रतिशत रहेको छ ।

आधार व्याजदर घट्यो :
कम्पनीले आधार व्याजदर घटाउन सफल भएको छ । कम्पनीको अहिले आधार व्याजदर ९ दशमलव ८५ प्रतिशत रहेको छ ।

स्प्रेडदर सन्तुलित :
प्राईम कमर्सियल बैंक पहिले देखि नै व्याजदर अन्तरलाई रास्ट्र बैंकले तोकेको सीमा कै वरिपरि राख्दै आएको छ । रास्ट्र बैंकले २०७७ असार मसान्तसम्म ४ दशमलव ४० प्रतिशत गर्ने निर्देशनमा यस बैंकको स्प्रेडदर भने ४ दशमलव ६४ प्रतिशत छ । कैलाश विकास बैंकससँग प्राप्ति प्रक्रिया पश्चात स्प्रेडदर केही बढेको देखिन्छ ।  स्प्रेडमा ठूलो अन्तर राखेका बैंकलाई एकै पटक स्प्रेड घटाउँदा नाफामा असर पर्ने देखिन्छ तर प्राईम कमर्सियल बैंकलाई भने सो समस्या छैन।

वितरणयोग्य मुनाफा:
कम्पनीको तेश्रो त्रैमाससम्म वितरणयोग्य मुनाफा ६४ करोड १२ लाख मात्र रहेको छ । त्यस्तै गत आर्थिक वर्षको तेश्रो त्रैमाससम्म कम्पनीको वितरण योग्य मुनाफा १ अर्ब माथि थियो । यसरी वितरण योग्य मुनाफामा निकै ठुलो गिरावट आएको छ ।

निस्कर्ष:
कैलाश विकास बैंकलाई प्राप्ति गरेपश्चात प्राईम कमर्शियल बैंक आधारभूत रुपमा बलियो भएको छ। कैलाश विकास बैंकलाई प्राप्त गरेपश्चात बैंकको वृद्धि भएको पुँजीको अनुपातमा खुद मुनाफा वृद्धि गर्न असफल भएको देखिन्छ । जसको फलस्वरूप प्रतिशेयर आम्दानी आकर्षक आउँन सकेन ।  वितरणयोग्य मुनाफा घट्नु चाही शेयरधनीको कोणबाट सकारात्मक देखिदैन् ।