ओली रणनीतिः डिभाइड एण्ड रुल

समाचार टिप्पणी

२९ बैशाख, काठमाडौं । सत्तारुढ दल नेपाल कम्युनिष्ट पार्टीभित्र देखापरेको शक्ति संघर्षमा तत्काल बिराम लागेको देखिएपनि दुवै पक्षको दाउपेच भने जारी छ । पार्टी संयन्त्रमा अल्पमतमा परेका प्रधानमन्त्री केपी ओलीले असन्तुष्ट पक्षको चाहना अनुसारको स्थायी कमिटी बैठक नै राखेनन् ।

अब त संसदको बजेट अधिवेशन नै शुरु भएको छ । पार्टीको सम्पूर्ण ध्यान केवल संसदमा केन्द्रित गर्ने पक्षमा ओली देखिएका छन् । जसले गर्दा कम्तिमा आगामी दशैंसम्म स्थायी कमिटी बैठक बस्ने संभावना न्यून छ । अचानक भारतले नेपाली भूमि लिपुलेकबाट चीनको तिब्बतसम्म जोड्ने लिंकरोड उद्घाटन गरेपछि समग्र देश राष्ट्रवादी सोचबाट ओतप्रोत भएको छ । त्यसमा नेकपा त अझै अग्रपंक्तिमा ।

यस्तो गम्भीर अवस्थामा पनि प्रधानमन्त्री ओलीले पार्टी संयन्त्रको बैठक बोलाएनन् । पार्टी विदेश विभागको बैठक डाकेर आवश्यक परामर्श गरी धारणा बनाउनुपर्नेमा ओलीले त्यसो गरेनन् । विदेश विभाग प्रमुखमा नेता माधवकुमार नेपाल छन् । बरु ओलीले हिजो अर्का अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डलाई बालुवाटार बोलाएर परामर्श गरे । लगत्तै पार्टीका वरिष्ठ नेता झलनाथ खनाललाई बोलाएर लामै वार्ता गरे । त्यसपछि ओली र प्रचण्डको नाममा संयुक्त विज्ञप्ति जारी भयो ।

पछिल्ला दिन ओलीले प्रचण्ड र खनालसँगको भेटघाटलाई घनिभूत बनाएका छन् । प्राय हरेक दिन प्रचण्ड र ओलीबीच छलफल हुने गरेको छ । साथै, नेता खनालको बालुवाटार आवतजावत पनि बाक्लिएको छ । तर प्रचण्ड र खनालको साथ र समर्थन चाहिं जुटाउन सफल भइसकेका छैनन् ओली ।

पार्टी संयन्त्रलाई पार्टी अध्यक्षसमेत रहेका प्रधानमन्त्री ओलीले पूर्ण बेवास्ता गरेपछि विदेश विभागका तर्फबाट नेता नेपालले बेग्लै विज्ञप्ति जारी गरे । पछिल्लो अवस्थामा ओली नेता नेपालसँग बढी आक्रोशित छन् । त्यसैले प्रचण्ड र खनाललाई निकट बनाएर नेपाललाई अझै पर धकेल्ने उनको रणनीति देखिएको छ । यसअघि नै ओलीले पार्टी उपाध्यक्ष बामदेव गौतमलाई आप्mनो कित्तामा ल्याउन सफल भईसकेका छन् । यसका लागि पार्टी महासचिव विष्णु पौडेलले ठूलो प्रयास गरे । सचिवालय बैठकमा गौतमको साथ पाएपछि बहुमतमा पुगेका ओली सकेसम्म झलनाथ र प्रचण्डलाई समेत तान्ने दाउमा छन् ।

यद्यपि यो त्यति सहज छैन, तर राजकीय सत्ताका भोका नेताहरुलाई हरियो घाँसले नतान्ला पनि भन्न सकिन्न । पछिल्ला दिन ओलीले प्रचण्ड र खनालसँगको भेटघाटलाई घनिभूत बनाएका छन् । प्राय हरेक दिन प्रचण्ड र ओलीबीच छलफल हुने गरेको छ । साथै, नेता खनालको बालुवाटार आवतजावत पनि बाक्लिएको छ । तर प्रचण्ड र खनालको साथ र समर्थन चाहिं जुटाउन सफल भइसकेका छैनन् ओली । प्रयास चाहिं निरन्तर जारी छ ।

नेता नेपाललाई एक्ल्याउन सके फेरि पनि सरकार र पार्टीमा एकीकृत अधिकार नफुत्कने उनको बुझाई छ । तर पटक पटक धोका पाएका खनाल भने ओलीप्रति सजिलै आकर्षित हुने सम्भावना देखिंदैन । प्रचण्ड भने पूर्व एमालेभित्र भाँजो हाल्न पाएसम्म तम्तयार हुने भएकाले ओलीको जालमा आउन सक्ने संभावनालाई इन्कार गर्न सकिन्न । ओली र प्रचण्डबीच जोडिन सक्ने स्वार्थ पनि शक्ति बाँडफाँड नै हो । गएको मंसिर ४ मा ओली र प्रचण्डबीच भएको भद्र सहमति अनुसार, पाँच वर्ष ओलीले सरकार चलाउने र प्रचण्ड कार्यकारी अध्यक्ष रहने भन्ने हो ।

उनी जसरी भएपनि नेकपाभित्र आफ्नो प्रभाव बढाउने ध्याउन्नमा छन् ।त्यसैले गर्दा ओलीको चाहना बमोजिम उनको आगामी यात्रा तय नहोला भन्न सकिन्न । नेता नेपाललाई एक्ल्याउने नाममा प्रचण्डको साथ ओलीलाई हुनसक्ने आधार पर्याप्त छन् ।

उक्त भद्र सहमतिको पालना ओलीबाट नभएकाले बिच्किएका प्रचण्डलाई सोही सहमतिको कार्यान्वयनको विश्वास दिलाउने कोशिश अहिलेपनि जारी रहेको देखिन्छ । प्रचण्ड सग्लो नेकपाको एकल अध्यक्ष बन्न लालयित छन् । त्यसैले अहिले नेता नेपाललाई प्रधानमन्त्री पदका लागि अगाडि सारेर पार्टी चलाउन चाहन्छन् । त्यसका लागि ओली कमजोर हुनुपर्छ भन्ने प्रचण्डको बुझाई हो । साथै, पूर्वएमाले भित्रै मारामारको अवस्था सिर्जना हुँदा मात्रै आफ्नो अभिष्ट पूरा हुने पनि प्रचण्डले राम्रोसँग बुझेका छन् । त्यही भएर नेता नेपाललाई प्रधानमन्त्रीमा प्रस्तावित गरेका थिए ।

नेता नेपाल भने अहिले नै ओलीलाई हटाएर एक त प्रधानमन्त्री बन्न नै मुश्किल बनिहाले पनि चलाउन महामुश्किल हुने बुझाई रहेको छ । त्यसैले प्रचण्डको प्रस्तावमा उनले बढी ध्यान दिएनन् । बरु पार्टीमा एक व्यक्ति एक पदको फर्मुला लागू गर्न सके आफु पक्षीय नेताहरुको व्यवस्थापन गर्न सहज हुने उनको तयारी देखियो । यसो गर्न सक्दा ओली पनि प्रधानमन्त्रीमा मात्रै खुम्चिएर पार्टीको शक्ति आफूमा आउने अनुमान नेता नेपालले गरेका छन् ।

तर प्रचण्ड भने यतिमै सीमित राख्ने पक्षमा छैनन् । उनी जसरी भएपनि नेकपाभित्र आफ्नो प्रभाव बढाउने ध्याउन्नमा छन् ।त्यसैले गर्दा ओलीको चाहना बमोजिम उनको आगामी यात्रा तय नहोला भन्न सकिन्न । नेता नेपाललाई एक्ल्याउने नाममा प्रचण्डको साथ ओलीलाई हुनसक्ने आधार पर्याप्त छन् ।