अबको प्राथमिकता– स्वास्थ्य, स्वास्थ्य र केवल स्वास्थ्य

१३ जेठ, काठमाडौं । नेपाली कांग्रेसका प्रभावशाली नेता एवं पूर्वमन्त्री अर्जुननरसिंह केसीले अबको प्राथमिकता भनेको केवल स्वास्थ्यमात्र भएकोमा जोड दिएका छन् । आगामी बजेटले स्वास्थ्य क्षेत्रको विकास र विस्तारमा धेरै भन्दा धेरै ध्यान दिनुपर्ने तर्क गर्दै नेता केसीले स्वास्थ्यमा गरिने लगानी खेर नजाने स्पष्ट गरेका छन् ।

नेपालबहस डटकमसँगको विशेष कुराकानीमा नेता केसीले भने– आजभन्दा ४२ वर्षअघि नेपालले गरेको अन्तर्राष्ट्रिय प्रतिबद्धता बमोजिम काम गर्ने बेला अहिले नै हो । सन् १९७८ मा अल्मा आटा सम्मेलनमा नेपालले समेत हस्ताक्षर गरेको स्मरण गर्दै उनले सबैका लागि स्वास्थ्य भन्ने नारालाई स्थापित गर्ने मौका अहिले बनेको उल्लेख गरे ।

उक्त सम्मेलनले हरेक राष्ट्रले आफ्नो वार्षिक बजेटमा स्वास्थ्य क्षेत्रका लागि कम्तीमा १० प्रतिशत बजेट बिनियोजन गर्नुपर्ने प्रावधान राखिएको थियो । तर नेपालले कहिल्यै त्यसलाई अबलम्बन गरेन – नेता केसी भन्छन्– म स्वास्थ्यमन्त्री हुँदा ६ प्रतिशत बजेट विनियोजन भएको थियो, अहिले त केवल ४ प्रतिशतको हाराहारीमा मात्र रहेको छ । बजेटको प्राथमिकताले स्वास्थ्य क्षेत्रलाई बनाइयो भने मात्र भोलिको चुनौतीको सामना गर्न सकिने पनि उनले बताए ।

त्यसैले अबको बजेट स्वास्थ्य केन्द्रित हुनुपर्छ– उनी भन्छन्– अहिले नै स्वास्थ्य सेवाको पूर्वाधार बनाउने बेला हो । स्वास्थ्य सेवा सुदृढ गरेर अगाडि बढ्न सकियो भने भोलिको चुनौती पार लगाउन सकिन्छ । कोभिड–१९ ले विश्व आक्रान्त रहेको बेला छ भन्दै उनले यही मौकामा नेपालले पनि पूर्वाधार थप्नुपर्छ ।

हाल केवल दुई सयको संख्यामा भेन्टिलेटर रहेको अवस्थाको चित्रण गर्दै उनले भने– कोरोनासँगको युद्ध जित्न हामीले भेन्टिलेटर पर्याप्त तयार गर्नुपर्ने हुनसक्छ, तर अहिले छैन । भर्खरै मात्र एक सुत्केरी महिलाले भेन्टिलेटरको अभावमा ज्यान गुमाउनुपरेको भन्दै उनले महामारी फैलियो भने नेपालले ठूलो चुनौतीको सामना गर्नुपर्ने पनि औंल्याए । नेपालमा हाल सात हजारको हाराहारीमा मात्रै सरकारी स्तरमा चिकित्सक रहेको भन्दै नेता केसीले त्यसमा बृद्धि गर्न सकिएन भने अबको चुनौती थेग्नै नसकिने धारणा राखेका छन् ।

जतिसक्यो धेरै स्वास्थ्य संस्था निर्माण गरी सेवा विस्तार गर्नका लागि सरकारले पर्याप्त बजेट विनियोजन गर्नुपर्छ भन्दै उनले अहिले भएको तीनसय आइसीयू र सात हजार शैयाले धान्न नसकिने तथ्याङ्क प्रस्तुत गरे । अब हामी स्वास्थ्य क्षेत्रमा आत्मनिर्भर भएनौं भने डरलाग्दो अवस्था आउन सक्छ, त्यसैले यो क्षेत्रमा धेरै भन्दा धेरै लगानी गर्नुपर्ने उनको धारणा रहेको छ । साथै, प्रधानमन्त्री केपी ओलीको ओठे गम्भिरताले केही नहुने भन्दै रोग र भोकमुक्त नेपाल बनाउने भनेको बोलीले हैन व्यवहारले हुनुपर्ने पनि नेता केसीले उल्लेख गरेका छन् ।

प्रधानमन्त्री ओलीले रोग र भोकमुक्त नेपाल हुनेछ भनेलगत्तै रोगबाटै दुई र स्वास्थ्य उपचार नपाएर एक सुत्केरी महिलाको मृत्यु भएको दृष्टान्त समेत नेता केसीले प्रस्तुत गरेका छन् । प्रधानमन्त्रीले हिजो गरेको संबोधनमा कोरोनाविरुद्धको उपचारात्मक पक्षको तयारी निराशाजनक रहेको टिप्पणी गर्दै नेता केसीले संक्रमित र मृतकको संख्या बढिरहेकोमा चिन्ता प्रकट गरे ।

साथै, पीसीआर परीक्षणमा तीब्रता दिन सुझाउँदै नेता केसीले क्वारेण्टाइनमा वैज्ञानिकता दिन र आरडीटीलाई निरुत्साहित गर्न आग्रह गरेका छन् । अब हामीसँग विकल्प छैन, केवल स्वास्थ्य क्षेत्रमा गरिने लगानी र सेवा विस्तारले मात्रै राहत पुग्ने हो – नेता केसीले भनेका छन् ।