नेताहरु दुलो पसेपछि ओलीमाथिको कारवाही अलपत्र

२ साउन, काठमाडौं । सत्तारुढ नेपाल कम्युनिष्ट पार्टीभित्र चर्किएको आन्तरिक शक्तिसंघर्ष अब नयाँ चरणमा प्रवेश गर्दैछ । दुई पक्षबीच देखिएको सत्ता संघर्षको लेनदेन नमिलेपछि विवाद केन्द्रीय कमिटीमा पु¥याइने भएको छ । पार्टी अध्यक्षसमेत रहेका केपी ओली र अर्का अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डलगायत वरिष्ठ नेता झलनाथ खनाल र माधवकुमार नेपालबीचको बेमेलको निकास खोज्न माथिल्ला निकाय अक्षम भएका छन् ।

पार्टीको सर्वाेच्च निकायका रुपमा रहेको सचिवालय र त्यसपछिको शक्तिशाली मानिने स्थायी कमिटी बैठक समेत निश्कर्षमा पुग्न नसकेपछि केन्द्रीय कमिटीमा बल हुत्याइने भएको हो । यसका लागि जारी स्थायी कमिटीको आज बस्ने बैठकले निर्णय गर्ने भएको छ । आज बिहान ११ बजेका लागि बोलाइएको स्थायी कमिटी बैठक आवश्यक गृहकार्य गर्न भन्दै पर्सीसम्मका लागि स्थगित हुँदा भोलि सचिवालय बैठक बोलाइएको छ । भोलि दिउँसो ३ बजे नेकपाले सचिवालय बैठक बोलाएको हो । पर्सी बस्ने बैठकमा दुवै अध्यक्षले हालसम्म भएका प्रयासको फेहरिस्त पेश गर्ने र बाँकी विवादको हल केन्द्रीय कमिटीमा खोजिने उद्घोष गर्नेछन् ।

यसो गर्दा ओलीलाई तत्काललाई राहत मिल्ने देखिन्छ । केन्द्रीय कमिटी बैठक बस्न कम्तिमा एक महिना समय दिनुपर्ने भएकाले भदौ असोजसम्मका लागि ओलीको संकट टरेको देखिन्छ । यो अवधिमा ओलीसँग निरन्तर सम्वाद गर्ने रणनीति प्रचण्ड माधव पक्षको रहेको छ ।

समस्या ज्यूँका त्यूँ

गत फागुनदेखि नै ओलीको ज्यादतिप्रति शीर्ष नेताहरुको पारो चढेको थियो । त्यसलाई निस्तेज पार्न पटक पटक सचिवालय बैठक बोलाइए । साथै, बैठकले विभिन्न निर्देशनसमेत दिने काम ग¥यो । तर प्रधानमन्त्री ओली आफैं सहभागी भएको बैठकले गर्ने निर्णय कार्यान्वयन गर्न अटेर गर्न थाले । यसैक्रममा पार्टी उपाध्यक्ष बामदेव गौतमलाई राष्ट्रियसभामा मनोनयन गर्न सचिवालयले निर्देशन दियो । तर ओलीले उक्त निर्णय घाममा सुकाई दिए । त्यसपछि भने ओली विरुद्ध संस्थागत रुपमै घेराबन्दी थालियो । ओलीको राजीनामा माग्ने तहसम्मको निर्णय भए । तर ओलीले त्यसलाई स्वीकारेनन् । बरु जस्तोसुकै अवस्थाको सामना गर्छु भन्दै चुनौती नै दिन थाले ।

त्यसपछि डाकिएको स्थायी कमिटी बैठकले पनि ओलीको राजीनामा माग्ने संकेत ग¥यो । त्यसको प्रतिकारमा ओलीले संसद्को जारी अधिवेशन नै अन्त्य गरिदिए । साथै, अध्यादेशमार्फत राजनीतिक दल विभाजन सम्बन्धी कानून ल्याउने सन्देश नेताहरुलाई दिए । पार्टी विभाजनको त्राशले असन्तुष्ट नेताले ओलीमाथि कारवाही गर्न सकेनन् । बरु अर्का अध्यक्ष प्रचण्डमार्फत सहमतिको प्रयास गरे । तर जतिसुकै प्रयास गर्दासमेत ओलीले दुवै पद नत्याग्ने अडान लिएकाले समस्या ज्यूँका त्यूँ रहेको छ ।

निकम्मा सचिवालय र स्थायी कमिटी

पार्टीका सर्वाेच्च निकाय नै अहिले निकम्मा सावित भएका छन् । सचिवालय र स्थायी कमिटी बैठक केवल देखाउने दाँत मात्रै भएका छन् । सचिवालय बैठकका निर्णय नै बेवारिसे भएको भन्दै २० जना स्थायी कमिटी सदस्यले तत्काल बैठक राख्न अध्यक्षद्वयलाई पत्र बुुझाए । तर ओलीले बैठक राख्न कुनै रुचि देखाएनन् । अन्तमा बाध्य भएर उनले यही असार १० गते स्थायी कमिटी डाके । बैठक बस्नुअघि उनले नेपालको नयाँ राजनीतिक नक्शा जारी गरेकोमा भारत आक्रोशित भएकोले आफूलाई पदमुक्त गर्न षडयन्त्र रचेको आरोप लगाए । साथै, यसमा आफ्नै पार्टीका केही नेतासमेत मिलेको गम्भिर दोषारोपण उनले लगाए ।

ओलीको यो फण्डाले अन्ततः आफैंलाई फसायो । नेताहरुले खुलेरै उनको राजीनामा माग्न थाले । यति गरिसक्दासमेत ओली टसमस भएनन् । बरु सकेको गर्न नेताहरुलाई चुनौती नै दिए । ओलीको प्रधानमन्त्री पद अहिले उनको सबैभन्दा बलियो ढाल बनिदिएको छ । अनुकूलको राष्ट्रपति भएकाले प्रधानमन्त्रीले चाल्ने हरेक कदम सहजै हुने अवस्थाले ओली बलियो भएका छन् । त्यसको त्राशमा पार्टी कमिटीले ओलीमाथि कारवाही गर्ने आँट गरेको छैन । जसको परिणाम भनेको जिम्मेवारी पन्छाउने काम मात्र भएको छ । स्थायी कमिटी बसे सबै हल खोजिने भन्ने नेताहरु नै अहिले दुलो पसेका छन् । आफूबाट पार नलाग्ने देखेपछि फेस सेभिङका लागि केन्द्रीय कमिटी बैठक आह्वान गर्दैछन् ।

ओली नै बलिया

नेकपा भित्र मच्चिएको रडाको त्यसै साम्य हुने अवस्थामा भने छैन । पार्टीमा चरम अल्पमतमा रहेका ओली प्रधानमन्त्री पदमा रहेकाले अरु भन्दा बलशाली देखिएका हुन् । पार्टी कमिटीमा कमजोर उनी राजकीय सत्ताको बलमा सबैलाई थर्काउन सक्षम देखिएका छन् । पार्टीले कारवाही गरे उनी तत्कालै अध्यादेश ल्याएर पार्टी विभाजन गर्नसक्ने अवस्थामा सुरक्षित देखिन्छन् । त्यसैले केवल ३० प्रतिशत हाराहारीमा रहेका उनी पार्टी भित्र बाँकी ७० प्रतिशतलाई हावाकावा खेलाइरहेका छन् ।

कदाचित उनीमाथि पार्टीले कारवाही गरिहाल्यो भने विभाजन अवश्यम्भावी छ । यस्तो अवस्था आयो भने बाँकी ७० प्रतिशतले प्रचण्डलाई नै मुख्य नेता मान्नुपर्ने अवस्था आउन सक्छ । त्यस्तो परिस्थितिमा झलनाथ र माधवहरुले प्रचण्डलाई मुख्य नेता मानेर पार्टी सञ्चालन गर्न सक्ने अवस्था देखिंदैन । यो तस्बिर हरेक नेताले देखिसकेका छन् । त्यसैले गर्दा पार्टी कमिटीमा कमजोर नै भएपनि ओली नै शक्तिशाली देखिएका हुन् । अब केन्द्रीय कमिटी बैठक बस्नु अगावै ओलीले कुनै फण्डा तयार नगर्लान् भन्न सकिन्न ।