सामुदायिक वन समावेशी संरचनाको नमूना

२० साउन, काठमाडौं । नेपालका सामुदायिक वन उपभोक्ता समूह महिला सहभागिताका लागि नमूनाका रुपमा लिइन्छ । सामुदायिक वनमा ५० प्रतिशत महिला सहभागिताका लागि सामुदायिक वन मार्गदर्शन २०६१ ९संशोधित २०७१० मा नै व्यवस्था गरेर लागू गरिएको छ ।

हाल करिब एक लाख ५० हजार महिलाले सामुदायिक वनमा नेतृत्वदायी भूमिका निर्वाह गरेको सामुदायिक वन उपभोक्ता महासङ्घ नेपाल ९फेकोफन० ले जनाएको छ । देशभरका २२ हजार २६६ सामुदायिक वनमध्ये एक हजार १०० भन्दा बढीमा त शतप्रतिशत महिला सहभागिता छ ।

यसैगरी सामुदायिक वनका अभियानकर्मी स्थानीय, प्रदेश र सङ्घीय सरकारमा करिब दुई हजारभन्दा धेरै निर्वाचित भएका सामुदायिक वन दिवसका अवसरमा आज आयोजित पत्रकार सम्मेलनमा जानकारी दिइएको छ । हाल देशभर २२ हजार २६६ सामुदायिक वन हस्तान्तरण भएका छन् । यसमा २९ लाख सात हजार ८७१ घरधुरीले २२ लाख ३७ हजार ६७० हेक्टर व्यवस्थापन गर्दै आएको फेकोफनका अध्यक्ष भारती पाठकले जानकारी दिए ।

विसं २०३० साउन २५ गते सिन्धुपाल्चोकको ठोकर्पामा रहेको वन क्षेत्र स्थानीय समुदायलाई व्यवस्थापन गर्न दिइएको दिनलाई आधार मानेर सामुदायिक वन दिवसको रुपमा मनाउन थालिएको हो । यसवर्ष फेकोफनले सामुदायिक वन दिवस यही साउन १९ देखि २५ गतेसम्म सप्ताहव्यापी रुपमा विभिन्न कार्यक्रम गरी मनाउँदैछ ।

स्थापनाकालदेखिको अवधिमा सामुदायिक वन अभियानले आफूलाई नेपालको वन क्षेत्रमा एक जिम्मेवार, सशक्त, समावेशी र लोकतान्त्रिक नागरिक समाजको रुपमा स्थापित हुन र परिचित गराउन सफल भएको बताउँदै उहाँले वन संरक्षण संवद्र्धन र सदुपयोगमा पनि महत्वपूर्ण स्थान ओगटेको दाबी गरे ।

यसवर्ष “समृद्धिका लागि सामुदायिक वन ः उत्पादन र उत्पादकत्व वृद्धिमा योगदान” भन्ने नाराका साथ सामुदायिक वन दिवस मनाउन लागिएको छ ।
अध्यक्ष पाठकले भनेृ, “सामुदायिक वन उपभोक्ता समूहले आफनो स्थापनादेखि नै गरेको सङ्घर्ष बलिदानीका कारण ३९ प्रतिशत रहेको वन क्षेत्र आज ४४।७४ प्रतिशतमा पुगेको छ, यो आन्दोलन अभियान र पैरवीको कारणले नै आज सामुदायिक वनको देशव्यापी विस्तार सम्भव भएको हो । यसैको परिणामस्वरुप जैविक विविधताको संरक्षण र जलवायु परिवर्तन न्यूनीकरणमा ठूलो योगदान पुगेको छ ।”

सामुदायिक वन उपभोक्ता समूहले देशभरिका विभिन्न स्थानीय र प्रदेश सरकारको विपद् कोषमा रु एक करोड २० लाख नगद रकम उपलब्ध गराएका छन् । यसबाहेक रु दुई करोड ५० लाख बराबरको खाद्यान्न तथा स्वास्थ सामग्री सहयोग गरेको फेकोफनले जनाएको छ ।

फेकोफनका महासचिव विर्ष शाहीले दिगो विकास लक्ष्यका १७ लक्ष्यमध्ये १५ लक्ष्यमा सामुदायिक वन उपभोक्ता समूहले प्रत्यक्ष योगदान पु¥याएको जानकारी गराउँदै सामुदायिक वन उपभोक्ता समूह समृद्धि र रोजगारी सिर्जना गर्न वन उद्यम, कृषि वन र पर्या–पर्यटन विकास गरी अगाडि बढिरहेको बताए ।