गैरजिम्मेवार ओली सरकार

सम्पादकीय

५ भदौ, काठमाडौं । काठमाडौं उपत्यकामा आज दोस्रो दिनपनि जनजीवन ठप्प भएको छ । हिन्दू नारीको महानचाड हरितालिका तीज कोरोना कहरको चपेटामा परेको छ । आराध्यदेव श्रीपशुपतिनाथ लगायत राजधानीका देवालय बन्द छन् । सरकारले कोरोनासँग लड्न भन्दै एक साताका लागि निषेधाज्ञा जारी गरेको छ । नाम फरक दिइएपनि यो लकडाउनकै अर्काे स्वरुप हो । उपत्यकावासीले फेरि पनि सरकारी आदेशको पालना गरेका छन् । जनता घर भित्रै थुनिएका छन् । एउटा आशामा कि – अब चाहिं सरकारले केही गर्ला ।

जनतालाई घर भित्र थुनेर मात्रै कोभीड विरुद्ध लड्न सकिन्न । यसका लागि स्वास्थ्य रणनीति र कार्ययोजना आवश्यक पर्छ । सरकारले लकडाउन वा निषेधाज्ञा जे भनेपनि यो अवधिमा ठोस काम गर्नुपर्ने हो । तर विगत हेर्ने हो भने त्यो संभावना देखिन्न । यसअघि पनि सरकारले चार महिना त लकडाउन गरेर जनतालाई घर भित्रै बन्दी बनाएको हो । तर यस अवधिमा सरकारले कोभिड नियन्त्रणका लागि माखो मारेन । सरकारी संयन्त्रलाई त लाग्यो कि जनता घर भित्र थुनिदिंदा कोरोना आफैं गायव हुन्छ । त्यही गल्तीले गर्दा अहिले स्थिति नियन्त्रण बाहिर जाने खतरा बढेको हो ।

अनेक वाधा र संकट सहेर आम नागरिकले सरकारी आदेशको तामेली गरेका हुन् । न कि सत्ता जोगाउने हतियारका रुपमा नेकपा नेताहरुलाई लाइसेन्स दिइएको हो यो अवधि । जनतालाई थुनेर सत्ताको घृणित राजनीतिमा फन्को मार्दै गरेका नेकपा नेताहरुले चार महिनाको अवधिमा नागरिकलाई सास्ती मात्रै दिए । कोरोना रोकथामका लागि कुनै प्रभावकारी रणनीति बनाइएन । फेरि पनि त्यही नियति दोहाेरिने अवस्था छ । अहिलेको निषेधाज्ञाका बेला पनि सरकार आफ्नै धुनमा मस्त छ । कोरोना रोकथाम र नियन्त्रणका लागि कुनै कार्ययोजना तयार गरिएको छैन । फेरि पनि पुरानै शैली अबलम्बन गर्दैछ । अर्थात, जनजीवन ठप्प बनाउने अनि आफू चाहिं सत्ताको चास्नीमा डुब्ने । सडकमा बाक्लो सुरक्षाकर्मी तैनाथ गर्ने वित्तिकै कोरोना भाग्छ भन्ने गलत सोच र शैली नै समस्याको मूल जड हो ।

अब हामी आयातित कोरोनाको जोखिममा मात्र सीमित छैनौं । समुदाय स्तरमा समेत कोरोना फैलिइसकेको छ । कुनै ट्राभल हिस्ट्री नभएकाहरु समेत संक्रमित भइरहेका छन् । उनीहरुलाई आइसोलेशनमा राख्ने क्षमताको समेत सरकारल बन्दोबस्त गरेन । अहिले ५० जना सिरियस भए भने उनीहरुलाई राख्ने भेण्टीलेटरको समेत व्यवस्था गरिएको छैन ।

नागरिकलाई जीविकोपार्जन गर्ने अधिकारबाट बञ्चित गरेको सरकार आखिर के गर्दैछ त ? भनेर आम मानिसले चासो राखेका छन् । विगतबाट पाठ सिकेर यो निषेधाज्ञाको अवधिलाई उपयोगी र प्रभावकारी बनाउन सरकार सक्रिय होला कि भन्ने अपेक्षा पनि नागरिक तहमा हुनु स्वभाविक हो । त्यसैले अबका हरेक दिनको निषेधाज्ञाको औचित्य सरकारले पुष्टि गर्नै पर्छ । जनताले सरकारले भनेको सबै मानिदिएका छन् । तर सरकार भने कोरोना रोकथाम र नियन्त्रणका लागि आफैं गम्भीर छैन ।

सरकारका तर्फबाट भएको प्रमुख कमजोरी भनेकै कन्ट्याक ट्रेसिङ र परीक्षणमा देखाइएको उदासिनता हो । अब हामी आयातित कोरोनाको जोखिममा मात्र सीमित छैनौं । समुदाय स्तरमा समेत कोरोना फैलिइसकेको छ । कुनै ट्राभल हिस्ट्री नभएकाहरु समेत संक्रमित भइरहेका छन् । उनीहरुलाई आइसोलेशनमा राख्ने क्षमताको समेत सरकारल बन्दोबस्त गरेन । अहिले ५० जना सिरियस भए भने उनीहरुलाई राख्ने भेण्टीलेटरको समेत व्यवस्था गरिएको छैन । त्यसैले नागरिकलाई घरमै होम आइसोलेशनमा बस्न भन्छ सरकार । जबकी राजधानीमा एउटा कोठा भाडामा लिएर बस्नेहरु प्रशस्त छन् । उनीहरुलाई राख्ने ल्याकत समेत सरकारले बनाएन । केवल घरमा थुनेर आफ्नो दायित्व पूरा गरेको ठान्छ सरकार ।

घर फर्केको चार दिनपछि उनी संक्रमित भएको पुष्टी भयो । होम आइसोलेशनमा बसेका उनले यस अवधिमा आफूसँग सम्पर्कमा आएकाहरुको सूची स्थानीय वडा कार्यालयलाई जानकारी गराए । तर ११ दिनसम्म उनीसँग सम्पर्कमा आएकाहरुको खोजखबर भएन । यस अवधिमा उनीसँग सम्पर्कमा रहेकाहरु समाजमा खुलेआम हिंडे । यसबाट संक्रमण फैलने जोखिम अझै थपियो । तर सरकारले कुनै वास्ता गरेन । पछि ती मध्ये तीनजनामा कोरोना पुष्टि भयो ।

अर्काे ठूलो समस्या भनेको कन्ट्याक ट्रेसिङमा गरिएको लापरबाही हो । एकजनामा पुष्टि भइसकेपछि उसँग सम्पर्कमा रहेकाहरुको पहिचान र परीक्षण गर्न सरकारले आनाकानी गरेकाले नै राजधानीलगायत क्षेत्रमा स्थिति भयाबह बन्दैछ । घरमा बन्दी बनाएर मात्रै समस्याको हल निस्कन्न । जबसम्म सम्पर्कमा आएकाहरुको पहिचान र परीक्षणको दायरा बढाइन्न । तर सरकार भने त्यो दिशामा न त गम्भिर देखियो, न चासो नै राख्यो ।

संसद् सचिवालयका एक जना सहसचिवले आफ्नो व्यथा सामाजिक सञ्जालमा भर्खरै सार्वजनिक गरे । उनको दारुण कथा पठ्दा लाग्यो – सहसचिव जस्तो पहुँचवालाको त हालत यस्तो छ भने, अरुको के होला ? संसद्को लेखासमिति सचिव समेत रहेका उनी सांसद्हरुसहित स्थलगत अबलोकनका लागि तराई क्षेत्र गएका थिए । फर्कंदा उनी संक्रमित भए । घर फर्केको चार दिनपछि उनी संक्रमित भएको पुष्टि भयो ।

होम आइसोलेशनमा बसेका उनले यस अवधिमा आफूसँग सम्पर्कमा आएकाहरुको सूची स्थानीय वडा कार्यालयलाई जानकारी गराए । तर ११ दिनसम्म उनीसँग सम्पर्कमा आएकाहरुको खोजखबर भएन । यस अवधिमा उनीसँग सम्पर्कमा रहेकाहरु समाजमा खुलेआम हिंडे । यसबाट संक्रमण फैलने जोखिम अझै थपियो । तर सरकारले कुनै वास्ता गरेन । पछि ती मध्ये तीनजनामा कोरोना पुष्टि भयो । उनीहरुको सम्पर्कमा आएकाहरुको खोजी भएको छैन । यस्तो अवस्थाले कोरोना संक्रमणको सिक्री चुँडिएला ? प्रश्न गम्भीर छ ।