समृद्धिका नाममा लुटकाे साम्राज्य कहिलेसम्म ?

नेपालमा “समृद्धि” शब्द राजनीतिक निर्लज्जहरुको “मागीखाने भाँडो” भएको छ । स्पस्ट खाका र कार्यदिशाको अभावमा यो शब्द कोटको खल्तिबाट झिकेर भोटसँग भजाउने माध्यम बि.सं २००७ सालदेखि भईआएको हो । त्यो समयदेखि शासनसत्तामा बिराजमान हुनेहरुले बाँडी आएको सपना नै “समृद्धि” हो । सोझा-साझा, अशिक्षित, गरिब, निरीह जनता यसैको लोभमा उनीहरुकै ईशारामा कहिले आन्दोलन र बिद्रोह त कहिले जनयुद्धमा होमिईरहेका छन् ।

जनताको यही कमजोरीको फाईदा उठाउँदै सीमित घेरामा घेरिएका राजनीतिक टाठाबाठाहरुले अन्तत देशलाई नै दाउमा राख्दै आफ्नो स्वार्थसिद्धी गरिरहेका छन् । यो कुकृत्यको मुकदर्शक र साक्षी सही मार्ग पहिचान गर्न नसक्ने कमजोर जनता बनेका छन् । श्रृंखलाबद्ध रुपमा दशकौंदेखि लुटको साम्राज्यको मुकदर्शक बन्नु उनीहरुको नियति भएको छ ।

बिश्व मानचित्रमा आँखा टक्टक्याउँदा मात्र देखिने नेपाल जस्तो सानो मुलुकमा १२२ भन्दा बढी राजनीतिक दल उदाउनु बिडम्बना हो । त्यो भन्दा ठुलो बिडम्बना सानो मुलुकमा संघ, प्रदेश, स्थानीय र जिल्ला गरि ४ तहका ईकाईहरु खडा गरेर तलदेखि माथिसम्म गुट र लुटको साम्राज्य खडा गर्नु हो । त्यो भन्दापनि डरलाग्दो अवस्था राज्यशक्तिको स्रोत भाई-भतिजा, छोरी-ज्वाँई, सम्धी-सम्धिनी, आदिमा बाँडेर नेपाल र नेपाली जनताको गरिबी र दरिद्रताको खिल्ली उडाउनु हो र देशलाई झन-झन जर्जर र दरिद्रताको मार्गमा धकेल्नु हो ।

जहानियाँ राणाशासनको झझल्को दिने गरी “परिवारवाद” हावी छ । लुट-गुट को साम्राज्य संस्थागत रुपमा स्थापित छ । अब अति भईसकेको छ ! अशिक्षा, गरिबी र दरिद्रताको धरातलमा उदाएका, अपराधको पृष्ठभुमि भएका, राजनीतिक दलका, सीमित मुठ्ठीभर नेताहरुको “मागीखाने टोकरी” आजैका मितिदेखि बन्द गर्न जरुरी छ ।

यो क्षेत्रका जनताको “अशिक्षा र गरिबी” सीमित राजनीतिक दल र टाठाबाठाहरुको स्वार्थसिद्धि गर्ने टोकरी भएको छ । गरिबी र दरिद्र हुनुको कारण हिजो “ब्यक्ति र व्यवस्था” लाई देखाईयो । परिणाम स्वरुप ब्यबस्था र शासन पद्धतिमा बार-बार आमुल परिवर्तन गर्न जनताहरु बाध्य भए । तत्पश्चात “समृद्धि”का नाममा मानव-मानव बीच बिद्धेश फैलाएर रक्तपात मच्चाईयो, अपहरण गरियो, बेपत्ता बनाईयो ।

लोकतन्त्र-गणतन्त्र प्राप्ति पश्चात प्रतिस्पर्धामा हारेका ब्यक्तिहरुलाई बिभिन्न तिकडम अपनाएर जिताएर आम निर्बाचनलाई नै मजाक बनाईयो । प्रतिस्पर्धामा मतदाताबाट हारेका र भ्रष्टाचार लगायतको अपराधिक पृष्ठभुमि भएका ब्यक्तिहरुलाई खोजीखोजी शासनसत्ता जिम्मा दिईएको छ । जहानियाँ राणाशासनको झझल्को दिने गरी “परिवारवाद” हावी छ । लुट-गुट को साम्राज्य संस्थागत रुपमा स्थापित छ । अब अति भईसकेको छ ! अशिक्षा, गरिबी र दरिद्रताको धरातलमा उदाएका, अपराधको पृष्ठभुमि भएका, राजनीतिक दलका, सीमित मुठ्ठीभर नेताहरुको “मागीखाने टोकरी” आजैका मितिदेखि बन्द गर्न जरुरी छ ।

बि।सं २००७ मा प्रजातन्त्र बहाली भएपश्चात हालसम्म २४ जना ब्यक्तिहरु ४० औं पटक प्रधानमन्त्री भए । बि.सं २०४६ पछि मात्र १० जना ब्यक्तिहरु २० औ पटक समृद्धिको सपना बाँड्दै प्रधानमन्त्री भएतापनि ओरालो लाग्दो अर्थतन्त्र र खस्कँदो जनताको जीवनस्तर र घट्दो अन्तर्राष्ट्रिय साख हेर्दा उनीहरुको राजनीतिक यात्रा र उनीहरुलाई नेपाली जनताले बिश्वासका साथ दिएको आजसम्मको समय धोखा सावित भईसकेको कुरा बार-बारको अस्थिरता, आन्दोलन र परिवर्तनले पुष्टि गरिसकेको छ ।

अबको समय र बिकल्प “मार्ग” पहिचान भएकाले नेपाली जनताले आफ्नो “तेस्रो नेत्र” खोल्न जरुरी भईसकेको छ । नेपाली जनताले अन्धभक्त भएर अब कसैको झण्डा र झोला बोक्ने होईन शान्ति र समृद्धिको “बाटो” पहिचान गर्ने बेला आएको छ । तिनै दल, तिनका उत्तराधिकारी र आसेपासेले अवसर पाउँदा मुलुक समृद्ध हुन्छ भन्ने भ्रम नेपाली जनताले अब पनि पाल्छन् भने त्यो जस्तो दुर्भाग्य नेपाल र नेपालीका लागि अरु हुनै सक्दैन् ।

पछिल्लो समय निर्बाचन आयोगमा अर्को कान्छो राजनीतिक दल दर्ता भएको सुन्नमा आएको छ । त्यसको नारा नेपालको समृद्धि प्राप्तिको दिशातर्फ भन्दापनि अशान्ति र युद्धतर्फ नै केन्द्रीत रहेको छ । अति राष्ट्रवादी बिचार बोकेर जनताको समृद्धिको चाहाना र भावनालाई युद्ध र अशान्तिसँग भजाएर यो दल उदाउन खोजेको छ । समस्याको समाधान बन्दुक, क्षेप्यास्त्र वा अरुकुनै अस्त्र हुनै सक्दैन् । बन्दुकको नालबाट शान्ति र समृद्धि आउँदैन् ।

संकिर्ण र ब्यक्तिवादी सोच यो क्षेत्रको समृद्धिको बाधक हो । समृद्धिको अभावमा अशान्ति र अस्थिरता रहिरहने छ । अशान्ति र अस्थिरताको कारण समृद्धि भएको र शान्ति र समृद्धि एकअर्काका परिपुरक भएकाले नेपाल लगायत दरिद्रताले गाँजेको दक्षिण-पुर्वी एशियाली देशका बासिन्दाहरुमा चेतना आउन जरुरी छ । संकिर्ण र ब्यक्तिवादी सोच त्याग्न जरूरी छ ।