दक्षिण पूर्वी एशियाका देशहरूको एकिकरण किन ?

शान्ति र समृद्धि दक्षिण पूर्वी एशियालीहरूको चाहाना हो । त्यसको खोजीमा यो क्षेत्र दशकौंदेखि अशान्त, आक्रान्त र अस्थिर छ । समयको आजसम्मको कालखण्डमा यो क्षेत्रले ठुलो मात्रामा जनधनको क्षति व्यहोरिसकेको छ । शान्ति र समृद्धि प्राप्त गर्ने एकमात्र उपाय छरिएर रहेका यो क्षेत्रका भीयतनाम, कम्बोडिया, लाओस, थाईल्याण्ड, म्यानमार, भुटान, नेपाल, बंलादेश, चीन जस्ता देशहरूको एकीकरण हो । दक्षिण पूर्वी एशियाका देशहरूको एकिकरणले निम्न क्षेत्रमा परिवर्तन देखिनेछ ।

बृहद अर्थतन्त्रको निर्माण गरी एकिकृत देशहरुको बृहद बजारसहितको अर्थतन्त्र र आत्मनिर्भर अर्थतन्त्रको निर्माण गर्न सके दक्षिणपुर्वी देशहरुको बृहत्तर हितका पक्षमा अत्यन्त धेरै कामहरु गर्न सकिने प्रशस्तै आधारहरु देखिएका छन् । आयातमुखी अर्थतन्त्र प्रतिस्थापित गरि निर्यातमुखी अर्थतन्त्रको निर्माण गर्न सके यस क्षेत्रमा बिकासको नयाँ आयाम ल्याउन सकिनेछ । सिंगो दक्षिण पूर्वी एशियामा औधोगिक उत्पादनमा बृद्धि गरी विश्व बजारलाई निर्यातका लागि उपयोग गर्न सकिनेछ । यसले लाखौको संख्यामा रोजगार मात्र सृजना गर्दैन ठूलो आर्थिक भण्डार समेत निर्माण गर्न सक्ने प्रचूर संभावना पनि देखिन्छ ।

कृषि उत्पादन दक्षिण पूर्वी एशियाकै आर्थिक मेरुदण्ड भएको कुरालाई आत्मसात गर्दै एकिकृत कृषि प्रणाली र पकेट एरियाका आधारमा कृषि उपज उत्पादन गर्न सके यसले विश्व कृषि बजारको आधा हिस्सा ओगटन सक्ने संभावना पनि रहेको देखिन्छ । यसले आम कृषि उपभोगका लागि बृहद बजार निर्माण गर्दै स्वालम्बी एशियाली बनाउन सकिने कुरालाई पनि आधार बनाउन सकिन्छ । कृषिको आन्तरिक उत्पादनले विश्व बजारमा आफ्नाे छुट्टै पहिचान पाउनुका साथै आफ्नाे एकाधिकार स्थापित गराउन समेत सक्षम हुने कुरामा पनि दुई मत छैन ।

उद्योग तथा कलकारखानाहरुको निर्माण र सञ्चालनमा अन्तर्राष्ट्रिय लगानीकर्ताहरुलाई भित्र्याउन र उनीहरुलाई अनुकुल पर्ने कानून निर्माण गर्न सक्ने हो भने विश्वमा दक्षिण पूर्वी एशिया अत्यन्तै ठूलो लगानीको केन्द्र बन्न सक्नेछ । यसले बृहद बजारको निर्माण गर्दै सिंगो विश्वमा आफ्नाे चिनारी दिलाउन समेत सक्नेछ ।

साना तथा कमजोर आर्थिक अवस्था र कमजोर भौगोलिक धरातल भएका राष्ट्रहरुमा ठूला र शक्तिशाली राष्ट्रहरुको प्रभाब, दबाब र पेलाईबाट मुक्तहुनुका साथै संभावनाका आधारमा सबै राष्ट्रहरुको समान हैसियत कायम हुनेछ । यसले म ठूलो र म सानो भन्ने देशहरुको संकिर्ण भावना समेत निमिट्यान्न भएर जानेछ ।

देशहरुको एकिकरणबाट विभिन्न स्थान बिशेषमा बिकाशका पुर्वाधार सहित ठुलाठुला शहरहरुको निर्माण गर्न सकनेछ । तिब्र गतिका रेल (bullet train) जस्ता यातायातका साधनहरू द्वारा टाढा टाढामा रहेका गन्तव्यमा चाँडो पुग्न सकिने मात्र हैन, आन्तरिक पर्यटनमा पनि यसले महत्वपूर्ण भूमिका खेल्न सक्नेछ । बिभिन्न स्थानहरुमा भएका संस्कृतिहरु एकसाथ समायोजन हुने भएकाले आम नागरिकहरुमा बिभिन्न स्थान बिशेषका सांस्कृतिक परम्परा र प्रथाहरुको अध्ययन गर्ने, अनुसन्धान गर्ने, अवलोकन गर्ने, आपसी सहयोग आदानप्रदान गर्ने र आत्मसातकरण (Assimilation) प्रकृयासँगै सांस्कृतिक बिकाशमा समेत तिब्रता ल्याउन सकिने छ ।

माथि उल्लेख भए झै यसले आन्तरिक पर्यटन प्रबर्धन तिब्र रुपमा हुने, साथसाथै आपसि सद्भाब र भाईचाराको निर्माण हुने कुरालाई पनि जोड दिएको हुन्छ । एक आपसमा आत्मियताका साथै प्रतिस्पर्धी बजार बिस्तार र तिब्र बिकासको मुल ढोका खुल्न सक्ने कुरामा पनि दुई मत देखिदैन । यसले विश्व आधुनिकिकरण (Modernization) र औधोगिकिकरण (Industrialization) को प्रकृया तिब्रता दिने र यसको प्रभाव अन्य मुलुकहरुमा पनि सकारात्मक रुपमा पर्दै जाने देखिन्छ ।

अन्तराष्ट्रिय स्तरमा नयाँ मुलुक परिचित भएसँगै अन्तर्राष्ट्रिय पर्यटन आगमनमा तिब्रता आउने छ । एकताको संचारले निराश जनताहरुमा आशा र उमंगको संचार हुने मात्र हैन प्रत्येक देश एउटा संघ हुने भएकाले साना साना प्रदेश खारेज भई प्रशाशनिक खर्च कम हुने कुराहरुमा पनि यसले मद्धत पुर्याउन सक्ने आधारहरु देखिन्छ ।

(यो लेख दक्षिण पूर्वी एशियाका देशहरू एकीकरणसँग सम्बन्धित छ । यो लेखकको व्यक्तिगत विचार हो ।)