बाग्लुङमा बालबालिकाको पठनसीप बढाउन अभियान

२७ माघ,बाग्लुङ । कक्षा १ देखि ३ सम्मका बालबालिकामा पठनसीप विकास गर्न जिल्लामा राष्ट्रिय प्रारम्भिक कक्षा पढाइ कार्यक्रम (एनइजिआरपी) लागू गरिएको छ । अमेरिकी अन्तर्राष्ट्रिय विकास नियोग (युएसएड) को आर्थिक÷प्राविधिक सहयोगमा शिक्षा, विज्ञान तथा प्रविधि मन्त्रालयमार्फत कार्यक्रम सञ्चालनमा ल्याइएको हो ।

नेपाली पहिलो भाषा भएका र नेपाली दोस्रो भाषा भएका सामुदायिक विद्यालयका बालबालिकाको पठनसीप अभिवृद्धि गर्नु कार्यक्रमको मुख्य लक्ष्य रहेको (एनइजिआरपी) ले जनाएको छ । प्राररम्भिक तहका बालबालिकाको पठनसीप कमजोर पाइएपछि सरकारले सन् २०१४÷०१५ देखि उक्त कार्यक्रम शुरु गरेको थियो । पहिलो चरणमा १६ जिल्लामा लागू भएको कार्यक्रम यस वर्षदेखि बाग्लुङसहित ३८ जिल्लामा विस्तार गरिएको हो ।

कार्यक्रम कार्यान्वयनका लागि जिल्लाभरका ५१७ सामुदायिक विद्यालयमा सन्दर्भ सामग्री पु¥याइएको छ । कक्षागत पुस्तकालय निर्माण, शिक्षण सामग्रीलगायत व्यवस्थापकीय कामका लागि स्थानीय तहमार्फत प्रत्येक विद्यालयमा रु नौ हजारका दरले बजेटसमेत उपलब्ध गराइएको छ । कार्यक्रम कार्यान्वयनको जिम्मा पनि स्थानीय तहलाई नै तोकिएको छ ।

पाठ्यक्रम विकास केन्द्रले नै तयार पारेका सन्दर्भ सामग्रीको प्रयोगमार्फत बालबालिकाको पठनसीप अभिवृद्धि गर्न कक्षा शिक्षकका लागि तालीम र पेशागत सहयोग प्रदान गरिने छ । रमाइला र चित्रात्मक सन्दर्भ सामग्रीलाई बालबालिकाले घर लगेर पढ्ने र पछि फिर्ता गर्ने प्रबन्ध मिलाइएको छ । ती सन्दर्भ सामग्री बजारमा किन्न पाइँदैन । प्रारम्भिक कक्षाको पढाइसँग सम्बन्धित शैक्षणिक र सन्दर्भ सामग्रीको विकास तथा वितरण ‘ एनइजिआरपी’ले मात्र गर्छ ।

यस्तै कक्षा २ र ३ का बालबालिकालाई ‘एनइजिआरपी’ले निर्धारण गरेको अभ्यास पुस्तीकासमेत उपलब्ध गराउन स्थानीय तहले तयारी थालेका छन् । कार्यक्रमको प्रभावकारिता वृद्धि गर्न स्थानीय तहदेखि शिक्षासँग सरोकार भएका पक्षको क्षमता विकास, समुदाय एवं अभिभावक परिचालन र विद्यार्थी मूल्याङ्कनलाई पनि निरन्तरता दिइने जनाइएको छ ।

‘एनइजिआरपी’ले मन्त्रालयले लागू गरेको विद्यालय क्षेत्र विकास कार्यक्रमलाईसमेत टेवा पु¥याउने विश्वास लिइएको छ । कार्यक्रमको प्रभाव मूल्याङ्कनका आधारमा एक शब्द पनि शुद्धसँग पढ्न नसक्ने नेपाली मातृ भाषा भएका विद्यार्थी ४५ प्रतिशतबाट ३० प्रतिशतमा झरेको छ । यस्तै एक शब्द पनि शुद्धसँग पढ्न नसक्ने नेपालीबाहेक अन्य भाषा मातृ भाषा भएका विद्यार्थी ६७ प्रतिशतबाट घटेर ५५ प्रतिशतमा पुगेको छ । कार्यक्रम लागू भएपछि शुद्धसँग पढी बोध गर्न सक्ने विद्यार्थी प्रतिशत पनि बढेको पाइएको छ ।

पैतालीस शब्द पढी ८० प्रतिशत बोध गर्न सक्ने नेपाली मातृ भाषा भएका विद्यार्थी २.२ प्रतिशतबाट बढेर ६.२ प्रतिशत पुगेको छ । यस्तै नेपालीबाहेक अन्य माृत भाषा भएका विद्यार्थी ०.१ प्रतिशतबाट १.० प्रतिशत पुगेको छ । नेपाली मापदण्डअनुसार कक्षा १ देखि ३ सम्मका बालबालिकाले ६० शब्दमध्ये ४० शब्द शुद्धसँग पढ्न सक्नुपर्छ ।