गाउँपालिकाले आफ्नै पाठ्यक्रम निर्माण गर्ने

२८ माघ,बलेवा । तमानखोला गाउँपालिकाले सङ्घीय संरचना लागू भएपछि स्थानीय पाठ्यक्रम निर्माण गर्ने र पठनपाठन गराउने भएको छ । अहिले स्थानीय पाठ्यक्रम निर्माण गर्ने र पठनपाठन गराउन पाउने अधिकार स्थानीय सरकारलाई नै छ । कानूनी रुपमा व्यवस्था भएको यो अधिकार तमानखोला गाउँपालिकाले पहिलो पटक प्रयोगमा ल्याएको छ । तमानको कला, संस्कृति, भूगोल, खानी, कृषि, वन पैदावार र प्राकृतिक स्रोतको विषय समेटेर स्थानीय पाठ्यक्रम निर्माण काम धमाधम भइरहेको छ ।

तमानखोलाको नर्जाखानीमा तामाको ठूलो खानी छ । परापूर्वकालमा त्यहाँ तामा निकालेर तमानवासीले गुजारा चलाएको किम्बदन्ती पाइन्छ । राजा महेन्द्रका पालोपछि त्यहाँका तामाखानी बन्द भए ।

त्यसबेला तामा निकालेकाले भनेको र सुनेका आधारमा मात्रै अहिलेको पुस्ताले नर्जाखानीमा तामा रहेको जानकारी राखेको छ । यहाँ मगर समुदायको आफ्नै संस्कृति छ । मगर समुदायभित्र पनि छन्त्याल समुदायको भाषा र संकृति छ । धेरै छन्त्याल र मगर समुदायको बसोबास रहेको तमान खोलाको नयाँ पुस्ताले आफ्नो कला संस्कृति र परम्पराबारे भन्ने तथा सुन्ने गरेका छन् तर औपाचारिक पढाइलेखाई भने छैन् ।

गाउँपालिका अध्यक्ष संयोजक र शिक्षा अधिकारी सदस्य सचिव रहेको सात सदस्यीय पाठ्यक्रम निर्धारण समितिले अहिले आफ्नै पाठ्यक्रम निर्माणको काम तीव्र बनाएको छ । स्थानीय तहले आफ्नो क्षेत्रमा रहेका सम्भावनालाई विषयवस्तु बनाएर पाठ्यक्रम निर्माण गरी पठनपाठन गर्नसक्ने संवैधानिक व्यवस्थालाई ध्यान दिँदै तमानखोलाले स्थानीय पाठ्यक्रम निर्माणलाई तीव्र बनाएको हो ।

स्थानीयस्तरमा निर्माण गरिने पाठ्यक्रममा स्थानीय भाषा, कला संस्कृति, वेषभूषा, चालचलन, रहनसहन, पर्यटन, कृषि उत्पादन र पशुपालनका सम्भावना समावेश गरेर पाठ्यक्रम तयार गरिनेछ । पाठ्यक्रम निर्माणको ७० प्रतिशत काम सकिएको गाउँपालिकाले जनाएको छ ।

पाठ्यक्रम निर्माणको काम सकिएपछि ‘मेरो गाउँपालिका’ नामक पुस्तक तयार हुनेछ । शुरुमा यो पुस्तक कक्षा १ मा पढाइ हुने छ । यो विषय लागू हुने र त्यसपछि क्रमशः कक्षा ५ सम्म पठनपाठन शुरु गरिने छ । हप्ताका चार दिन पठनपाठन हुनेगरी १०० पूर्णाङ्कको पाठ्यक्रम तयारी भइरहेको छ । एक सय पूर्णाङ्कलाई दुई खण्डमा एउटा अनिवार्य र अर्को ऐच्छिक खण्ड गरेर विभाजन गरिएको छ ।

‘मेरो गाउँपालिका’ नामक पुस्तक अध्यापनका लागि जनशक्ति व्यवस्थापनमा गाउँपालिकाले गृहकार्य थालेको छ । मगर र छन्त्याल भाषालाई अध्ययन गराउने गरी पाठ्यक्रम तयार गरिने गाउँपालिकाले जनाएको छ । अहिले तयार हुने ‘मेरो गाउँपालिका’ पाठ्यपुस्तक भने नेपाली भाषाको हुनेछ ।