कोभिड-१९ ले सीमान्तकृत समुदाय र बिद्यार्थीहरुमा परेको प्रभाव

इतिहासकै कालखण्डहरुमा विश्वका धेरै देशहरू र त्यहाँ बसोबास गर्ने मानिसहरुले विभिन्न प्रकारका आपदविपद तथा महामारीको समस्या सामना गरेको देखिन्छ ।

कोरोना भाइरसको महामारीका कारण नेपाल सरकारले लगाएको लकडाउनका कारण सबैभन्दा बढी अति सिमान्तकृत समुदाय तथा बिद्यार्थीहरु बढी शिकार हुने गर्दछन् ।

कुनै पनि विपत्ति वा महामारीले जात, वर्ग, लिङ्ग ,धर्म, धनी ,गरिब भनेर विभेद गर्दैन । कोरोना भाइरस पनि एकप्रकारको प्रकोप हो । विश्वका अति विकसित देशका जनतालाई पनि यसले उतिकै पीडा दिएको छ ।

यो महामारीले सबैभन्दा बढी अति सिमान्तकृत समुदाय, बिद्यार्थीहरु आमरूपमा सामाजिक अवस्थाले गर्दा पनि महामारीबाट सबैभन्दा धेरै प्रभावित भएका छन् । सीमान्तकृत समुदाय जो शक्ति र सत्ताबाट टाढा रहेका छन । उनीहरु नै महामारीको सामना गर्नको लागि कठिन अवस्थामा रहेका छन् ।

बन्दाबन्दीको कारणले खाधान्न लगाएतका दैनिक जीवनमा चाहिने सामाग्रीको मात्र समस्या नभई अध्ययन गर्नका लागि सबै बिद्यालय बन्द भएपछि बिद्यालयले सुरू गरेको अनलाईन कक्षाबाट पनि धेरै जनाले शिक्षा लिएका छन । भने कतिपय बिद्यार्थीहरुले इन्टरनेट असुविधाका कारणले कक्षामा समावेश हुन सकेका छैन् ।

त्यसमा दैनिक उपभोग्य सामाग्री सहजै उपलब्ध नहुनु जस्ता असर बिद्यार्थीहरुको मानसपटलमा पर्न गएको छ । अहिलेको यो अवस्थामा मजदूरहरुले ज्याला मजदुरी गर्न नपाउनु, काम गर्न नपाउनु जस्ता समस्याहरू रहेका छन् ।

कोरोनाको कहर बढ्दै गर्दा सरकारले अहिलेसम्ममा कुनै पनि किसिमको राहत घोषणा गरेको छैन । यो महामारीलाई सरकारले कसरी सामना गर्छ भने बिषयमा सबैभन्दा बढी चासो मजदूर , सीमान्तकृत समुदाय तथा बिद्यार्थीहरुमा देखिएको छ ।

बन्दाबन्दीले गर्दा यी समस्याहरूको आवश्यक व्यवस्थापन भने हुन सकेको छैन् । मानिसहरु आफ्नो गन्तव्यमा जान पाएनन् । जसका कारणले बिद्यार्थीहरुले धेरै, दुख र सास्ती भोग्नु परेको छ ।

(लेखक विश्वकर्मा नेपाल बिद्यार्थी संघ आर आर क्याम्पसका सचिव तथा नेपाल दलित बिद्यार्थी संघ केन्द्रीय कार्यसमितिका उपमहासचिव हुन् ।)