राष्ट्रपतिको खोप कुटनीति निश्प्रभावी, धेरै राष्ट्रले पत्रको जवाफ समेत फर्काएनन्

२ असार, काठमाडौं । कोभिडविरुद्धको खोप सहयोग गर्न राष्ट्रपति विद्या भण्डारीले जेठ दोस्रो साता विभिन्न देशका प्रमुखलाई टेलीफोन वार्ता र पत्राचार गरिन् । दोस्रो पटक प्रतिनिधिसभा विघटनमा प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीको मतियार बनेको आरोप लाइरहदा उनको यो प्रयासलाई कतीपयले सेरेमोनियल राष्ट्रपतिलाई कार्यकारीको रहर भनेर पनि अर्थाएका थिए ।  त्यसो त  खोप प्राप्तिका लागि राष्ट्रपतिका तर्फबाट भएका पहलको प्रशंसा समेत भएको थियो ।

तर राष्ट्रपतिले पत्रचार गरेको तीन साता वित्न लग्दा चीनबाहेक कसैले पनि खोप सहयोग गरेका छैनन् । उनको आग्रहपछि चीनबाहेक कुनै पनि मुलुकले खोप  नदिएका मात्र होइनन्  भण्डारी  पठाएको पत्रको जवाफ समेत दिएका छैनन ।

राष्ट्रपतिले खोपका लागि चिनियाँ राष्ट्रपति सी चिनफिङसँग फोनवार्ता गरेकी थिइन् । जेठ १५ भित्र उनले अमेरिका र रुसका राष्ट्रपति तथा बेलायतकी महारानीलाई पत्र पठाएकी थिइन्। चीनले प्रतिबद्धता जनाएर अनुसार १० लाख डोज खोप दिइसकेको छ । तर बाँकी देशले पत्रको जवाफसमेत दिएका छैनन् । राष्ट्रपतिले गरेको आग्रहमा जवाफ नै नआउनुले हाम्रो कूटनीतिक असफलता भएको परराष्ट्र मामिला जानकारहरु बताउछन् ।

त्यही समय सात दश दिन भित्र खोपमा ब्रके थ्रु हुने बताएका परराष्ट्रमन्त्री प्रदिप कुमार ज्ञावलाी हाल पदमुक्त भएका छन् । तर खोपको ब्रेक थ्रुको कुनै अत्तो पत्तो छैन ।  जेठ १४ मा तत्कालीन परराष्ट्रमन्त्री प्रदीप ज्ञवालीले अमेरिका र चीनसँग ५०/५० लाख डोजका लागि कुरा भइरहेको तथा बेलायत र रुसमा पनि खरिदका लागि पत्राचार गरेकाले १० देखि १२ दिनभित्र खोपबारे नयाँ घोषणा हुने बताएका थिए ।

पत्राचार गरेका देश र त्यहाँका कम्पनीले ठोस जवाफ नदिका खरिदका लागि पनि पहल नहुँदा  स्वास्थ्य मन्त्रालय खोप कसरी व्यवस्थापन गर्ने भन्ने अन्योलमा छ । सरकारी वेवास्ता गर्दा कोभिसिल्डको पहिलो डोज लगाएका ज्येष्ठ नागरिकले १२ साताको मापदण्डमा दोस्रो डोज लगाउन पाएका छैंन् ।

सरकारले फागुन तेस्रो साता ६५ वर्षमाथिका ज्येष्ठ नागरिकलाई कोरोनाविरुद्धको कोभिसिल्ड खोप दिएको थियो । बेलायतको अक्सफोर्ड विश्वविद्यालय र अस्ट्राजेनेकाले विकास गरेको उक्त खोप भारतको सिरम इन्स्टिच्युट अफ इन्डियाले उत्पादन गरेको हो । पहिलो डोज खोप लगाउन पाएपछि खुसी भएका वृद्धवृद्धा अहिले दोस्रो डोजको पर्खाइमा छन् । स्वास्थ्य सेवा विभागका अनुसार यसरी खोप कुरेर बस्ने १४ लाख ५३ हजारभन्दा बढी छन् ।

विश्व स्वास्थ्य संगठनले गत फेब्रुअरीमा कोभिसिल्ड खोप ८ देखि १२ सातासम्मको अन्तरमा लगाए प्रभावकारी हुने भनेको थियो । जसअनुसार फागुन २३ देखिको खोप अभियानमा सहभागीले जेठ तेस्रो सातासम्म दोस्रो डोज लिइसक्नुपर्ने हो तर खोप ल्याउन नसकेपछि सरकारले १६ साता भित्र पनि लगाउन सकिने भन्दै समय अवधि बढाउदै लगेको छ ।

बर्षादको समय प्रकृतिक प्रकोपका घटनहरु बढी हुने हुँदा कोरोनाको जोखिम अझ बढने भन्दै तत्काल खोपको ब्यवस्था गर्न जनस्वास्थ्य विदहरुले सुझाब दिएका छन् ।