सैनिक मुख्यालयमा चारवटै सुरक्षा निकायका जासुसी संयन्त्रको बैठक

२८ मंसिर, काठमाडौं । नेपालको गुप्तचरी निकायलाई एकै ठाउँ राखेर नेतृत्व गर्न खोजिरहेको नेपाली सेनाले चारवटै सुरक्षा निकायका गुप्तचरी एजेण्टलाई राखेर एउटा गोष्ठी आयोजना गरेको छ ।

सेना, नेपाल प्रहरी, सशस्त्र प्रहरी बल ‘एपीएफ’ र राष्ट्रिय अनुसन्धान विभाग अन्तर्गत केन्द्रमा रहेका चारवटै सुरक्षा निकायका गुप्तचरी एजेण्टहरुलाई राखेर गोष्ठी गरेको हो । दुई दिने सो गोष्ठीलाई सेना वा प्रहरी कसैले पनि बाहिर ल्याउन चाहेका छैनन । स्रोतका अनुसार २६ र २७ गते जंगीअड्डामा ‘इन्टेलिजेन्स वर्कसप’ नाम दिएर सो गोष्ठी भएको थियो । स्रोतका अनुसार गोष्ठीमा चारवटै सुरक्षा निकायले आ–आफ्ना तर्फबाट जासुसी क्षमता, त्यसको परिचालन, चुनौती र प्रभावकारी रुपमा संयन्त्रको आधुनिकीकरण लगायत विषयमा कार्यपत्र प्रस्तुत गरेका थिए ।

कार्यपत्रमाथि सामूहिक छलफल भएको थियो । नेपाली सेना, नेपाल प्रहरी, सशस्त्र प्रहरी र राष्ट्रिय अनुसन्धान विभागका अधिकारीहरुले छुट्टा-छुट्टै सुझाव दिएको स्रोतको दाबी छ । ‘गोष्ठी नेपाली सेनाले आयोजना गरेको हो राष्ट्रिय सुरक्षा र त्यसका चुनौती सामना गर्न ‘जासुसी क्षमता’लाई ‘ठाउँ विशेष’मा एकीकृत रुपमा प्रयोग गर्नुपर्ने पक्षमा छलफल भएको छ’, स्रोतले भन्यो ।

यसअघि २०७७ माघ २५ र २६ मा सेनाले नेपालको अन्तर्राष्ट्रिय सीमा सुरक्षा तथा व्यवस्थापनमा सम्बद्ध निकायहरुबीच समन्वयका क्षेत्रहरु’ विषयक दुई दिने गोष्ठी आयोजना गरेको थियो । त्यस गोष्ठीमार्फत सेनाले सीमा सुरक्षा, नियमन, व्यवस्थापन र सूचना आदान–प्रदानका लागि एकीकृत संयन्त्रबाट नियमन गर्नुपर्ने प्रस्ताव अघिसारेको थियो ।

त्यस प्रस्तावलाई कतिपयले सीमा क्षेत्रमा खटिने सुरक्षा निकाय र निजामती संयन्त्र सबैलाई आफ्नो बास्केटभित्र राखेर सेनाले नियमन र निगरानी बढाउन खोजेको संशय पनि व्यक्त गरेका थिए । त्यसको एक वर्षपछि सेनाकै संयोजनमा चारवटै सुरक्षा निकायको विशेष गोष्ठी सम्पन्न भएको हो ।

नेपाली सेनामा उपरथीको कमाण्डमा जासुसी युनिट छ । सैनिक विनय महानिर्नेशनालयमार्फत सेनाले देशभर गुप्तचरीको काम गर्दै आएको छ । नेपाल प्रहरीमा सादा पोशाकमा बसेर काम गर्ने थुप्रै युनिट छन् । तर, खासगरी आतंकवाद, हतियारको अवैध कारोबार, खोटाचलन, अन्तर्राष्ट्रिय नाकाबाट हुने घुसपैठलगायतलाई हेर्न प्रहरीमा प्रहरी नायव महानिरीक्षक ९डीआइजी०को नेतृत्वमा विशेष ब्युरो कार्यरत रहेको छ । नेपाल प्रहरीको यो यूनिट जासुसी संयन्त्रमा बलियो मानिन्छ ।

उक्त ब्युरो महानिरीक्षकको प्रत्यक्ष कमाण्डमा रहने संयन्त्र हो । सशस्त्र प्रहरीमा एआइजीको नेतृत्वमा कार्य र सीमा विभाग छ । सीमासम्बन्धी सबै मामिला यही विभागअन्तर्गत हुन्छ । त्यसबाहेक सशस्त्र प्रहरी महानिरीक्षक मातहत छुट्टै विशेष ब्युरो पनि छ । राष्ट्रिय अनुसन्धान विभाग देशको प्रमुख जासुसी संयन्त्र हो । नेपाली सेनाको सैनिक विनय महानिर्नेशनालयमार्फत रहेको संयन्त्रले राष्ट्रिय सुरक्षाका विषयमा महत्वपूर्ण कार्यगर्दै आएको छ ।