अस्थिर मानसिकतामा गठबन्धनका दलहरुः कसले कति राजनीतिक फाइदा लिने होलान् ?

अन्ततः गठबन्धनका दलहरु स्थानीय तहको निर्वाचन जेठमै गर्न सहमत भए । निर्वाचन आयोगले दुई पटक स्थानीय निर्वाचनको मिति वैशाख वा जेठमा तोक्न सरकारलाई आग्रह गर्दा राजनीतिक लाभका लागि सकेसम्म पछि सार्ने प्रयासमा रहेका दलहरु विभिन्न क्षेत्रबाट आएको दवाव र अन्य कारणले जेठमै गर्न सहमत भएका हुन् ।

संविधान र ऐन बाझिएको कारणले संशोधन गर्ने नाममा पर सार्न सकिने छिद्र त फेला पर्यो तर नागरिक समाज, बौद्धिक आवाज, प्रतिपक्ष र कांग्रेस भित्रैबाट संविधानको भावना अनुसार समयमै निर्वाचन गर्न दवाव परेपछि गठबन्धन सरकार यताउता गर्ने अवस्था रहेन । एमाले अध्यक्ष केपी ओलीले पटक पटक संविधानको भावनालाई कुल्चँदै संसद भंग गरिदिएपछि संविधान जोगाउन भन्दै लोकतान्त्रिक गठबन्धनमा आबद्ध भएका दलहरु दह्रो अवस्थामा भने छैनन् । उनीहरु अस्थिर मानसिकतामा देखिन्छन् । अझ केपी ओलीको अति प्रचार रणनीतिबाट बचेर कसरी अस्तित्व बचाउने भन्ने चिन्तामै छन् ।

कांग्रेसले पुराना गल्तीलाई दोहोरिन नदिने र राष्ट्रिय महत्वका विषय तथा जनचासोका विषयमा अलि गम्भीर हुने हो र तलसम्मका पार्टी पंक्तिलाई व्यवस्थित रुपमा परिचालन गर्ने हो भने राजनीतिक रुपमा हानी व्यहोर्नुपर्ने अवस्था छैन । सामान्य अवस्थामा माओवादी तथा एकीकृत समाजवादी दलमा भने अस्थिर मानसिकता व्यापक भएकाले अस्तित्वको संकट गहिरै देखिन्छ । जनता समाजवादी पार्टी पनि आन्तरिक समस्या र मधेशकै अन्य शक्तिका कारण दह्रो अवस्थामा छैन । यी सबै अवस्थाले गठबन्धनले दह्रोसँग खुट्टा टेक्न सकेको छैन, यसको असर सरकारमा पर्ने भयो ।

जनताका प्रतिनिधिबाट निर्मित संविधानलाई निरस्त पार्ने प्रवृत्तिविरुद्ध एक भएका दल र तिनका नेताहरु अस्थिर मानसिकतामा हुनु लोकतन्त्रका लागि राम्रो संकेत होइन । कांग्रेसलाई गठबन्धनमा संलग्न कम्युनिष्ट दलहरु माओदी र एस दुवै आफ्नो राजनीतिक लाभ खोज्दै २०७४ को जस्तै पुनः ओलीकै कम्युनिष्ट दल एमालेमा मिल्न जाने त होइनन् भन्ने डर देखिन्छ । ०७४ मा आफ्नो सरकारमा भएकै अवस्थामा माओवादी तत्कालको फाइदाका लागि ओलीका पछि लाग्यो । अहिले पनि कम्युनिष्ट दलहरु एक हुनुपर्छ भन्दै धोखा दिने त होइनन् ? भन्ने आशंकामा देखिन्छ कांग्रेस ।

उता गठबन्धनका सदस्य माओवादी तथा एस पनि कांग्रेसले निर्वाचनमा सहकार्य नगरेर हाम्रो अस्तित्व बचाउन कठिन पर्ने अवस्थामा पुर्याउने त होइन भन्ने मानसिकतामा छन् । यी दुवै कम्युनिष्ट पार्टीहरुका नेता तथा कार्यकर्ताहरु आफ्नो राजनीतिक अस्तित्व समाप्त हुने हो कि भन्ने मानसिकतामा देखिएका छन् । अस्तित्व जोगाउन नसकिने अवस्थामा उनीहरुलाई ओली नेतृत्वको एमालेमा जान कुनै अप्ठ्यारो पर्ने देखिन्न ।हुन त यी दुवै पार्टी दह्रो अवस्थामा उभिए एमालेका नेता, कार्यकर्ता भित्राउन पनि त्यत्तिकै सहज हुने देखिन्छ ।

यस्तो मानसिकतामा रहेका दलको गठबन्धनबाट बनेको सरकार व्यवस्थित र राज्य सञ्चालनमा निश्चित प्रक्रिया (सिस्टम) तयार गर्न ज्यादै कठिन छ । जब राज्यसञ्चालनमा रहेका नराम्रा पक्ष, कमजोरी हटेर जाँदैनन् गलत लाभ लिन समय ढुकेर बसेका व्यापारी, ठेकेदार, कमिसनखोर, भ्रष्ट कर्मचारीको दबदबा बढेर जान्छ नै । यही कारण अहिले कुनै पनि सुधारका कम हुन सकेका छैनन् ।

स्थानीय निर्वाचको समय कम छ । प्रदेश तथा संघको निर्वाचनको समय पनि लामो छैन । यस्तो अवस्थामा सरकार राज्यसंयन्त्रमा रहेका नराम्रा पक्षलाई हटाउन, विकासका योजनालाई सक्रिय बनाउन, विकास बजेट खर्च गर्न र जनताको हितमा काम गर्न युद्धस्तरमा नलाग्ने हो भने गठबन्धनका दलहरुलाई जनताले राम्रो मान्ने छैनन् । यदि सबै संघीय मन्त्रालय, प्रदेश सरकार र स्थानीय तह मातहतका कार्यलाई जनताले देखिने गरी अगाडि बढाउने हो भने माओवदी केन्द्र, एकीकृत समाजवादी, जनता समाजवादी सबै दललाई अस्तित्व जोगाउन कुनै अप्ठ्यारो छैन । कांग्रेसले त सरकारकै नेतृत्व गरेकाले उसको अझ बढी जिम्मेवारी खोजेका छन् जनताले । अहिले सीमित तथा संगीन समयमा सरकारका काम कमजोर देखिए, मन्त्रीहरु असफल देखिए भने जनताले ओलीकै फगत सपनालाई भए पनि पत्याउन पुग्ने निश्चित छ ।

अहिलेसम्मको अवस्थालाई हेर्दा संघीय सरकार दह्रो देखिएको छैन । उसका काम गराई जनताको आखामा पर्ने अवस्थाका छैनन् । अझ सबै प्रदेश कब्जा गरेका गठबन्धनका दलहरुले सत्ता संयन्त्र सञ्चालनमा भने कमजोरी छताछुल्ल पार्दै गएका छन् । यस्तो अवस्थामा माओवादी, एस तथा जनता समाजवादी दलहरुलाई जनताले कसरी विशेष मान्लान् र ? कांग्रेसले पनि आफ्नो विशेष पहिचान दिन असफल नै भएको छ ।

कांग्रेसले त सबै मन्त्रीहरुको कमजोरीको दोष व्यहोर्नुपर्ने अवस्था छ । राम्रो भए मन्त्री र सम्बन्धित दलको नाम आउने नराम्रो भए कांग्रेसको बदनामी हुने अवस्था छ । यतातिर सरकार सञ्चालन गर्ने नेताहरु त गम्भीर हुनै पर्ने हो, भएनन्, कांग्रेसका युवा नेताहरुको तहबाट गम्भीर हुने र पूर्ण रुपमा सक्रियता देखाउनैपर्ने अवस्था आएको छ । सरकार तथा पार्टीले गरेका राम्रा काम र अब गर्ने कामको यथार्थ जानकारी जनतासम्म पुर्याएर जनताको मन जित्न ढिला गर्नु हुँदैन ।