नेतालाई सुझावः ‘भालुलाई पुराण’

आशावादिता मानव जीवनको महत्वपूर्ण पक्ष हो । त्यही आशावादिताका आधारमा नै सिंगो मानव समाज अहिलेसम्म चलिरहेको छ । कसैको आशा पुरा भएर सन्तोषको अनुभव गर्छन् भने कोही त्यही आशा पुरा गराउने घनचक्करमा पिसिंदै आफ्नाे इहलिला समाप्त गर्छन् । मानवमा आशावादिता पहिला पहिला ईश्वरमा निहित थियो जुन अहिले आएर एउटा व्यक्ति या समूहमा सीमित भएको देखिन्छ । पूर्वीय दर्शनमा प्रचलित उखान ‘भगवान भरोसा’ पनि यही आशावादिताको एउटा ज्वलन्त उदाहरण हो ।

जव व्यक्तिमा विश्वास बढछ, उसलाई आम नागरिकहरुले अत्याधिक सम्मान गर्छन् । विश्वास र भरोसाका आधारमा उसलाई नेतृत्वदायी भूमिकामा पुर्याउछन् । तर तिनै भरोसा गरिएको व्यक्तिहरुबाट जब नागरिकहरुको भरोसा घटदै जान्छ तब तिनै भरोसा गरिएका व्यक्ति तथा संस्थाहरुप्रति नागरिकहरुको बितृष्णा बढदै जान्छ । कहिलेकाँही बितृष्णा बिद्रोहमा समेत परिणत भएका अनेकौं उदाहरणहरु हाम्रा सामु ज्वलन्त रुपमा रहेका पनि छन् ।

जनताको नेतृत्वप्रतिको भरोसा घटनु भनेको एउटा व्यक्तिप्रतिको भरोसा घटनु जस्तो सामान्य कुरा हुँदैन । यसले सिंगो प्रणालीप्रति नै अविश्वास पैदा गराउँछ । जनतामा ब्यवस्थाप्रतिको बितृष्णा बढदै गयो भने त्यसले देशको सिंगो विकास प्रकृयामा समेत असर पुर्याउछ भन्ने कुरा नेतृत्व तहमा बस्ने व्यक्तिहरुले मनन गर्नु पर्ने कुरा हो र आम नागरिकहरु यस बिषयमा नेतृत्व सचेत छ भन्ने विश्वास समेत राख्दछन् ।

आफु नै सर्वेसर्वा हुँ भन्ने महत्वकांक्षा बढन थाल्नु नेतृत्वका लागि नसुहाउने बिषय हो भनेर आफ्नै दलका कार्यकर्ता तथा शुभचिन्तकहरुले संझाईरहँदा पनि ‘भालुलाई पुराण’ बनिरहेका नेपालका राजनीतिक दलका नेताहरुलाई अब बिस्तारै नेपाली जनताले नै सबक सिकाउने बेला आईरहेको छ ।

नेतृत्वले आफ्नो भन्दा पनि सिंगो समाज र राष्ट्रको भलाईमा मात्र ध्यान दिनु पर्दछ । व्यक्तिगत लोभ र क्षणिक आर्थिक प्रतिफल खोज्ने व्यक्तिहरुले राजनीतिमा आउनु हुँदैन भन्ने विश्वब्यापी मान्यता समेत रहँदै आएको छ । तर नेपालमा बिगत ३० बर्ष यताको राजनीतिक नेतृत्वको अवस्था अध्ययन गर्दा मुलुक कंगाल बन्ने र नेता समृद्ध बन्ने अभियानले कही कतै कुनै समयमा पनि एकैछिन ब्रेक लागेको देखिदैन ।

अदृष्य रुपमा गरिएका गलत आर्थिक उपार्जनको कुनै चर्चा हुँदैन तर जनताले देख्ने गरिका अकुत सम्पत्तिका फेहस्तिहरुको बढदो क्रमले नेतृत्वप्रति जनताको विश्वास घटदै जान थालिसकेको देखिन्छ । यसले सिंगो व्यवस्थाप्रति नै जनताले औला उठाउन थालिसकेका छन् । यो लोकतान्त्रिक व्यवस्थामा नसुहाउने बिषय पनि हो ।

नेतृत्वले जनताको दैनिकी सहज बनाउने कुराको खबरदारी गर्नुपर्छ भने राज्यले त्यसको ग्यारेण्टी र सुनिश्चितता गर्नुपर्छ । राजनीतिक दलहरुको काम भनेको जनताले पत्याउनै नसक्ने विकासका एजेण्डा राखेर आकाशका तारा खसाल्ने घोषणापत्र निर्माण गर्ने र निर्वाचन जित्ने, निर्वाचन जितिसकेपछि आफ्नै निर्वाचन क्षेत्र समेत बिर्सिने नेतृत्वको लापर्वाहीका कारण नै अहिले नेपालमा दलहरुप्रति जनताले हेर्ने दृष्टिकोणमा बिस्तारै बदलाव देखिन थालिरहेको छ ।

आफु नै सर्वेसर्वा हुँ भन्ने महत्वकांक्षा बढन थाल्नु नेतृत्वका लागि नसुहाउने बिषय हो भनेर आफ्नै दलका कार्यकर्ता तथा शुभचिन्तकहरुले संझाईरहँदा पनि ‘भालुलाई पुराण’ बनिरहेका नेपालका राजनीतिक दलका नेताहरुलाई अब बिस्तारै नेपाली जनताले नै सबक सिकाउने बेला आईरहेको छ ।

हर एक क्षेत्रमा परिवर्तनको अपेक्षा रहन्छ । घर, सामाजिक संस्था, समाज, गाउँ, शहर र सिंगो राष्ट्रले निरन्तर परिवर्तनको अपेक्षा राखिएको हुन्छ । जुन प्रकारको परिवर्तनको अपेक्षा जनताले गरेका हुन्छन् त्यो पुरा नभएमा जनताले परिवर्तन खोज्छन् । अहिले नेपाली जनताहरु त्यही परिवर्तनको अभ्यास गरिरहेका छन् । बोलीमा होईन व्यवहारमा परिवर्तन खोजिरहेका जनताहरु….