कुशल व्यवस्थापनले इन्भेष्टमेण्ट बैंकको निस्क्रिय कर्जा ट्रयाकमा, बन्दैछ निकै ठूलो बैंक

१५ साउन, काठमाडाैं । नेपाल इन्भेष्टमेण्ट बैंकमा कुनै बेला निस्क्रिय कर्जा एउटा समस्या थियो तर कुशल व्यवस्थापकको कुशल व्यवस्थापनले गर्दा अहिले निस्क्रिय कर्जा निकै घट्न सफल भएको छ । आर्थिक वर्ष ०७६/७७ को अन्त्यमा करिब ३ प्रतिशत पुगेको निस्क्रिय कर्जा अहिले आर्थिक वर्ष ०७८/७९ मा १ दशमलव ४७ प्रतिशतमा झरेकाे छ ।

गत आर्थिक वर्षको अपरिष्कृत वित्तीय विवरण अनुसार बैंकले मुनाफामा पनि आकर्षक सुधार ल्याउन सफल भएको छ । संचालन मुनाफामा ३१ प्रतिशत माथिको बृद्धि गर्न सफल यस बैंकको खुद मुनाफा करिब १५ प्रतिशतले बढेको छ।

शेयरधनीको कोणबाट निकै महत्वपूर्ण वितरण योग्य मुनाफा बैंकले २ अर्ब माथि पुर्याउन सफल भएको छ । अघिल्लो आर्थिक वर्षको सोही अवधिमा सो मुनाफा २ अर्ब मुनि थियो ।

नेपाल इन्भेष्टमेण्ट बैंक हाल मेगा बैंकसँग मर्जर प्रक्रियामा रहेको छ । प्रारम्भिक स्वाप रेसियाे अनुसार नेपाल इन्भेष्टमेण्ट बैंकको १०० कित्ता शेयर बराबर मेगा बैंकको ९० कित्ता । जस अनुसार मेगा बैंक नेपालको शेयर कित्ता १० प्रतिशतले घट्ने छ । हाल इन्भेष्टमेण्ट बैंकको चुक्ता पुँजी १८ अर्ब ३० करोड रहेको छ भने मेगा बैंकको चुक्ता पुँजी १६ अर्ब १२ करोड छ । मेगाले स्वाप ९० पाएसँगै मर्जर पश्चात बन्ने बैंकको चुक्ता पुँजी ३२ अर्ब ८१ करोड हुनेछ ।

यस अघि हिमालयन बैंकसँग मर्जरको तयारी गरेको यस बैंकले धोका पाएको थियो । हिमालयन बैंकको साधारणसभाले मर्जर सम्बन्धी प्रस्ताव पारित नगरेसँगै मर्जर प्रक्रिया भाडिएको थियो । त्यस पश्चात वित्तीय रुपमा सबल र सफल बैंक मेगा बैंकसँग मर्जरमा जाने निर्णय गरेसँगै मर्जर पश्चात बन्ने बैंक निकै बलियो हुने आंकलन अहिले नै सुरु भैसकेको छ ।

व्यवसायिक रुपमा ग्रोथ नभएको हिमालयन बैंकसँग मर्जर तोडिनु र मेगा बैंक जस्तो व्यवसायिक रुपमा आक्रामक व्यापार गर्न सक्ने बैंकसँग मर्जरमा जानु नेपाल इन्भेष्टमेण्ट बैंकलाई फलदायी हुने देखिन्छ । दुख गरेर बडाल्नु पर्ने धुलो आफैं हावाले उडाएर लगेको टिप्पणी पनि केही लगानीकर्ताले गर्दै आएका छन् ।

बैंक संचालक समितिको अध्यक्षमा पृथ्वीबहादुर पाँडे रहेका छन् भने अन्य संचालकमा प्रजन्य राजभण्डारी, सूर्यप्रकाशलाल श्रेष्ठ, कविराज टिवरेवाल, भुवनेश्वरप्रसाद शाह र विकास थापा छन् । त्यस्तै बैंकमा स्वतन्त्र संचालकमा मंजु बस्नेत कार्यरत छन्।

बैंक अध्यक्ष पृथ्वीबहादुर पाँडेसँग बैंकिङ क्षेत्रको करिब तीस वर्षभन्दा बढीको अनुभव छ । सन् १९७८ मा भारतबाट चार्टर्ड एकाउन्टेन्सीमा डिग्री लिएर सन् १९९० सम्म नेपाल राष्ट्र बैंकका विभिन्न विभागमा काम गरेका र त्यस अवधिमा उनी दुई वर्षसम्म वासिङ्टनस्थित आईएमएफको मुख्य कार्यालयमा पनि नेपालकाे तर्फबाट रही काम गरेका थिए । उनले राष्ट्र बैंककाे कार्यकारी निर्देशकबाट अवकाश लिएकाे केही समयपछि नेपाल इन्भेष्टमेण्ट बैंक स्थापना गरेका हुन् ।

सन् १९९० मा उनी नेपालको सबैभन्दा ठूलो वाणिज्य बैंक, राष्ट्रिय वाणिज्य बैंकको महाप्रबन्धकमा नियुक्त भए । सन् १९९४ मा वित्तीय उदारीकरण सुरु भएपछि पाँडेले पाकिस्तानको हबिब बैंकसँगको संयुक्त लगानीमा निजी क्षेत्रको वाणिज्य बैंक हिमालयन बैंकको स्थापना गरे ।

उनले त्यहाँ १० वर्षसम्म कार्यकारी निर्देशकको रूपमा काम गर्दै सन् २००१ बाट नेपाल इन्भेष्टमेण्ट बैंक स्थापना गरी कार्यरत छन् । उनले नेपाल इन्डोस्बाेएज बैंकको क्रेडिट एग्रिकोल समूहबाट नेपाल इन्भेष्टमेण्ट बैंकको व्यवस्थापनको जिम्मेवारी लिएका थिए । उनले जिम्मेवारी लिएपश्चात बैंकको पूँजी, सम्पत्ति र मुनाफामा उल्लेखनीय वृद्धि भएको छ।

बैंककाे प्रमुख कार्यकारी अधिकृतमा ज्योतिप्रकाश पाण्डे कार्यरत छन् । भारतबाट एमबीएए गरेका पाण्डेको बैंकिङ क्षेत्रमा ३३ वर्षभन्दा धेरै समय काम गरेको अनुभव रहेको छ ।

बैंकको सबैभन्दा ठूलो शेयरधनीमा राष्ट्रिय बीमा कम्पनी रहेको छ । कम्पनीको बैंकमा १२ दशमलव ०६ प्रतिशत शेयर स्वामित्व रहेको छ भने दोश्रोमा महालक्ष्मी इन्भेस्टमेन्टको नाममा ७ दशमलव १० प्रतिशत शेयर स्वामित्व रहेको छ । आर्थिक वर्ष  ०७७/७८ को वार्षिक प्रतिवेदन अनुसार यस कम्पनीमा शुन्य दशमलव ५ प्रतिशत भन्दा धेरै शेयर स्वामित्व भएका कुनै पनि व्यक्तिगत लगानीकर्ता छैनन् । राष्ट्रिय बीमा कम्पनी र राष्ट्रिय बीमा संस्थान जस्ता सरकारी कम्पनी, नेशनल लाइफ र एलआईसी नेपाल जस्ता जीवन बीमा क्षेत्रका लिडर कम्पनी हुनुले पनि यस कम्पनीप्रति देखिएको कर्पोरेट विश्वास झल्किन्छ ।

बैंकको आर्थिक वर्ष ०७८/७९ को चौथो त्रैमास र आर्थिक वर्ष ०७७/७८ को चौथो त्रैमासलाई दाँजेर हेर्दा :
खुद मुनाफामा आकर्षक वृद्धि :

आर्थिक वर्ष ०७७/७८ को चौथो त्रैमाससम्ममा ३ अर्ब ५५ करोड खुद मुनाफा गर्न सफल यस बैंकले गत आर्थिक वर्ष ०७८/७९ को चौथो त्रैमाससम्म ४ अर्ब ८ करोड खुद मुनाफा पुर्याउन सफल भएको छ । खुद मुनाफामा करिब १५ प्रतिशत माथिको वृद्धि भएको छ ।

प्रमुख आम्दानीको श्रोतमा करिव ७ प्रतिशतको वृद्धि :
बैंकहरुको प्रमुख आम्दानीको श्रोतमा रहेको खुद व्याज आम्दानीमा करिब ७ प्रतिशतको वृद्धि देखिएको छ । आर्थिक वर्ष ०७७/७८ को चौथो त्रैमाससम्ममा ५ अर्ब ५९ करोड खुद व्याज आम्दानी गर्न सफल यस बैंकले गत आर्थिक वर्ष ०७८/७९ को चौथो त्रैमाससम्म ५ अर्ब ९४ करोड खुद व्याज आम्दानी पुर्याउन सफल भएको छ ।

संचालन मुनाफामा ३१ प्रतिशतको वृद्धि :

संचालन मुनाफामा ३१ प्रतिशतको वृद्धि हुँदै ६ अर्ब ७२ करोड पुगेको छ ।

निक्षेप र कर्जा प्रवाह :

असार मसान्तसम्म बैंकले १ खर्ब ८४ अर्ब निक्षेप संकलन गरी १ खर्ब ५७ अर्ब कर्जा प्रवाह गरेको छ ।

वितरणयोग्य मुनाफा :
शेयरधनीको पक्षबाट हेर्दा वितरणयोग्य मुनाफालाई निकै महत्वपूर्ण रुपमा हेरिन्छ । बैंकको वितरणयोग्य मुनाफा अहिले २ अर्ब ०३ करोड पुगेको छ ।

किताबी मूल्य :
बैंकको प्रतिशेयर नेट्वर्थ (किताबी मूल्य) १८७ रुपैयाँ २१ पैसा छ ।

खराब कर्जा घट्दै :
बैंकको खराब कर्जा २ प्रतिशत भन्दा तल आएको छ।  अघिल्लो आर्थिक वर्षको चौथो त्रैमाससम्म २ दशमलव ४६ प्रतिशत रहेको खराब कर्जा अहिले १ दशमलव ४७ प्रतिशत रहेको छ। खराब कर्जा घटाएको कारणले गर्दा इम्पेमेन्ट चार्ज रिभर्स भएको छ । अघिल्लो आर्थिक वर्ष ४४ करोड १६ लाख इम्पेमेन्ट चार्ज शीर्षकमा खर्च गरेको बैंकले अहिले भने आक्रामक खराब कर्जा संकलनसँगै सो शीर्षकबाट १ अर्ब ६२ करोड आम्दानी गरेको छ ।

आर्थिक वर्ष ०७६/७७ को अन्त्यमा करिब ३ प्रतिशत पुगेको निस्क्रिय कर्जा अहिले आर्थिक वर्ष ०७८/७९ मा १ दशमलव ४७ प्रतिशतमा आएको छ ।

स्प्रेड दर ४ प्रतिशत मात्रै :
बैंकले कर्जामा लिने दर र बैंकले निक्षेपमा दिने दरको अन्तर अर्थात स्प्रेडदर ४ दशमलव ४० प्रतिशत अधिकतम हुन पाउने नियम छ तर यस बैंकको स्प्रेडदर ४ प्रतिशत मात्र छ । यसले बैंकले आफुले धेरै मुनाफा नराखेर भएपनि कर्जा लिने ग्राहकलाई धेरै मारमा नपारेको प्रस्ट बुझ्न सकिन्छ । त्यस्तै यस बैंकको बेसरेट पनि कमै रहको छ । प्रकाशित तथ्याङ्क अनुसार बेसरेट ८ दशमलव ५९ रहेको छ । यसको अर्थ बैंकमा कर्जा लिने ग्राहकले अन्य बैंक भन्दा सस्तोमा कर्जा पाएको बुझ्न सकिन्छ ।

सीडी रेसियो सहज :
बैंकको सीडी रेसियो ८५ प्रतिशत रहेको छ । समालिएर कारोवार गर्नाले बैंकलाई तरलताको त्यति प्रेसर नभएको र केही अझै लगानीयोग्य तरलता बैंकमा रहेको बुझ्न सकिन्छ ।