सर्वाधिक कर तिर्नेमा पर्यो सूर्य नेपाल, बैंकिङ तर्फ नबिल र एनआईसी अगाडी

१३ भदौ, काठमाडौं । सरकारलाई सबैभन्दा बढी कर तिर्नेमा सूर्य नेपाल परेको छ । बैंक तथा वित्तीय क्षेत्रमा एनआईसी एशिया र नबिल बैंक अगाडी रहेका छन् । गत वर्ष बैंकिङ क्षेत्रबाट सबैभन्दा बढी कर तिर्ने नबिल बैंक परेको थियो भने यस पटक नबिलभन्दा एनआईसी बैंक अगाडी आएको छ ।

प्रत्येक वर्ष जसो सर्वाधिक कर तिर्ने पहिलो नम्बरमा सूर्य नेपाल नै पर्ने गरेको छ । गतवर्ष पनि बढी कर तिर्ने कम्पनीहरूमा यही कम्पनी नै पहिलो नम्बरमा परेको छ । अघिल्लो वर्ष सर्वाधिक कर तिर्ने करदातामा सूर्य नेपाल नै पहिलो नम्बरमा थियो ।

अघिल्लो वर्ष नौ अर्ब ३४ करोड रुपैयाँ कर तिरेको यो कम्पनीले गतवर्ष १० अर्ब ७२ करोड रुपैयाँ कर तिरेको छ । यो कम्पनीले ठूला करदाता कार्यालय स्थापना भएदेखि नै सर्वाधिक कर तिर्दै आएको छ ।

ठूला करदातामा बुझाएको करको विवरणअनुसार गतवर्ष चारवटा कम्पनीले पाँच अर्बभन्दा बढी कर तिरेका छन् । पाँच अर्बभन्दा बढी कर बुझाउनेमा सूर्य नेपाल, नेपाल दूरसञ्चार कम्पनी, निजि ष्क्षेत्रको दूरसञ्चार कम्पनी एनसेल, र खेतान समूहको गोर्खा बु्रअरी रहेका छन् ।

यी कम्पनीमध्ये सबैभन्दा बढी सूर्य नेपालले १० अर्ब ७२ करोड रुपैयाँभन्दा बढी कर तिरेको छ भने नेपाल दूरसञ्चार कम्पनीले ९ अर्ब ८२ करोड, एनसेलले ७ अर्ब ५९ करोड र गोर्खा बु्ररुअरीले ५ अर्ब ८९ करोड रुपैयाँ कर तिरेका छन् ।

सूर्य नेपाल प्रालि सन् १९८६ मा स्थापना भएको कम्पनीको हो । यो कम्पनीमा भारतीय आईटीसी लिमिटेडको ५९ प्रतिशत सेयर रहेको छ । ३९ प्रतिशत सेयर नेपालीहरूको व्यक्तिगत र संस्थागत रहेको छ । कम्पनीले वार्षिक २४ अर्ब रूपयाँभन्दा बढी आम्दानी गर्दै आएको छ । त्यस्तै कम्पनीले वार्षिक नाफा ९ अर्बभन्दा बढी गर्दै आएको छ ।

यस्तै बैंकहरु तर्फ अघिल्लो वर्ष सर्वाधिक आयकर तिर्नेमा पहिलो नम्बरमा नबिल बैंक थियो । तर, उक्त बैंकलाई तल पार्दै बढी कर तिर्ने बैंकहरूमध्ये पहिलो नम्बरमा एनआईसी एशिया बैंक पुग्न सफल भएको छ । गत वर्ष यो बैंक बढी कर तिर्ने बैंकहरूको दोस्रो नम्बरमा थियो । यो बैंकले गत वर्ष तीन अर्ब ४१ करोड रुपैयाँ कर तिरेको थियो ।

गतवर्ष बढी कर तिर्ने १० वटा कम्पनीमध्येमा पाँच वटा बैंक परेका छन् । बढी कर तिर्ने बैंकहरूमध्ये शीर्ष पाँचमा एनआईसी एशिया, नबिल, ग्लोबल आइएमई, सिद्धार्थ र राष्ट्रिय वाणिज्य बैंक रहेका छन् ।

त्यस्तै बढी कर तिर्ने बैंकहरूमध्ये पहिलो नम्बरमा रहेको एनआईसी एशियाले गत वर्षको भन्दा कम कर तिरेको छ । अघिल्लो वर्ष तीन अर्ब ६१ करोड रुपैयाँ कर तिरेको यो बैंकले गत वर्ष तीन अर्ब ४१ करोड रुपैयाँ कर तिरेको छ ।

त्यस्तै नेपाल विद्युत् प्राधिकरणले गत वर्ष करिब चार अर्ब रुपैयाँ कर तिरेको छ । अघिल्लो वर्ष दुई अर्ब ९० करोड रुपैयाँ कर तिरेको प्राधिकरणले गत वर्ष तीन अर्ब ९९ करोड रुपैयाँ कर तिरेको हो ।

अघिल्लो वर्षको तुलनामा प्राधिकरणले गत वर्ष एक अर्ब रुपैयाँभन्दा बढी कर तिरेको थियो । वार्षिक एक अर्ब रुपैयाँभन्दा बढी करयोग्य कारोबार गर्ने कम्पनीहरू ठूला करदाता कार्यालयमा सूचीकृत हुने गरेका छन् ।