वित्तीय तरलता कम गर्न २० अर्बको रिपो बजारमा, १६ अर्ब सापटी लिएका बैंकहरुको निक्षेप भने बृद्धि

२८ भदौ, काठमाडौं ।  वित्तीय क्षेत्रमा देखिएको तरलता संकुचन घटाउन नेपाल राष्ट्र बैंकले रिपो मार्फत २० अर्ब रकम बजारमा पठाएको छ । राष्ट्र बैंकले गत बिहीबार रिपो मार्फत बजारमा २० अर्ब रुपैयाँ पठाएको हो । यसको १४ दिन अवधि ताकिएको राष्ट्र बैंकले जनाएको छ ।
राष्ट्र बैंकले यसअघि ३० अर्बको रिपो र २५ अर्बको ओभरनाइट पर्चेज मार्फत बैंकमा तरलता पठाइसकेको जनाएको छ । तरलता सुविधा र ओभरनाइट रिपोमार्फत २१ भदौसम्म १४ खर्ब ५० अर्ब ८० करोड ३० लाख रुपैयाँ गरी चालु आर्थिक वर्षमा १५ खर्ब ५ अर्ब ८० करोड ३० लाख रुपैयाँ बैंकिङ प्रणालीमा पठाएको राष्ट्र बैंकले जनाएको छ ।

यता, बैंकहरुले २ महिना नपुग्दै १६ खर्ब भन्दा बढी रकम राष्ट्र बैंकबाट तरलता सापटी लिएका छन् । बैंकिङ प्रणालीमा तरलता संकुचनको अवस्था आउँदा बैंकहरुले यसको व्यवस्थापनका लागि नेपाल राष्ट्र बैंकसँग सापटी लिने प्रचलन छ । आर्थिक वर्षको दुई महिना नसकिंदै बैंक तथा वित्तीय संस्थाले १६ अर्ब भन्दा बढी तरलता सुविधा लिइसकेको राष्ट्र बैंकको भनाइ छ ।

साउनयता २६ भदौ २०७९ सम्म बैंकहरुले कुल १६ खर्ब २४ अर्ब ९१ करोड ६५ लाख रुपैयाँ बराबरको तरलता सुविधा लिएका छन् । यसमध्ये १ खर्ब ६७ अर्ब ७८ करोड ७० करोड राष्ट्र बैंकलाई भुक्तानी गर्नुपर्ने बक्यौता रहेको राष्ट्र बैंकले जनाएको छ । उनीहरुले स्थायी तरलता सुविधा ओभरनाइट रिपो, आभेरनाइट पर्चेज र रिपो मार्फत १५ खर्ब २३ अर्ब १३ करोड ५० लाख रुपैयाँ राष्ट्र बैंकबाट सापटी लिएका हुन् । रिपोमार्फत ५० अर्ब रुपैयाँ, ओभरनाइट पर्चेजमार्फत १५ अर्ब ८५ करोड र ओभरनाइट रिपो मार्फत ३६ अर्ब ९३ करोड १५ लाख रुपैयाँ बैंकहरुले सापटी लिएको केन्द्रीय बैंकले जनाएको छ ।

बैंकहरुले सापटी लिएर बक्यौत रहेकोमा २० अर्ब रुपैयाँ बराबरको रिपो रहेको छ । केन्द्रीय बैंकले २३ भदौमा १४ दिनको लागि रिपो मार्फत २० अर्ब बजारमा पठाएको थियो । उक्त रिपो परिपक्व हुन बाँकी रहेको छ । यसबाहेक ६९ करोडको ओभरनाइट रिपो र १ खर्ब ४७ अर्ब ९ करोड ७० लाख एसएलएफ सुविधाको रकम बैंकहरुसँग बक्यौता रहेको छ । गत आर्थिक वर्ष २०७८÷७९ मा रिपोमार्फत राष्ट्र बैंकले ४ खर्ब ७६ अर्ब ३९ करोड, सोझै खरिदमार्फत ५५ अर्ब ९२ करोड र स्थायी तरलता सुविधामार्फत ९१ खर्ब ७० अर्ब ११ करोड गरी कुल ९७ खर्ब २ अर्ब ४१ करोड तरलता प्रवाह गरेको थियो ।

यसैगरी लगातार घट्दो क्रममा रहको बैंकहरुको निक्षेपमा पछिल्लो साता सुधार आएको छ । भदौ १७ सम्मको तथ्यांक अन्ुसार वाणिज्य बैंकहरको निक्षेप ११ अर्बले वृद्धि भएको छ । २०७९ असार मसान्तमा ४५ खर्ब ४१ अर्बसम्म पुगेको वाणिज्य बैंकहरुको निक्षेप २७ साउनमा ४४ खर्ब २१ अर्बसम्म झरेको थियो । त्यसपछि ३१ साउनमा बढेर ४४ खर्ब ३३ अर्बसम्म पुगेको भएपनि ३ भदौमा घटेर ४४ खर्ब २६ अर्बमा झरेको थियो । भदौमा १० ४४ खर्ब २६ अर्ब कायम रहेको निक्षेप १७ भदौमा आउँदा ४४ खर्ब ३७ अर्ब पुगेको हो ।

निक्षेपमा सुधार आएपछि बैंकहरुले कर्जा लगानी पनि बढाउन लागेका छन् । भदौको तेस्रो साता वाणिज्य बैंकहरुको निक्षेप साढे ७ अर्बले वृद्धि हुँदा कर्जा लगानी पनि करिब ७ अर्बले बढेको थियो । १७ भदौमा ४४ खर्ब ३७ अर्ब ४६ करोड रहेको वाणिज्य बैंकहरुको निक्षेप २४ भदौमा आउँदा ७ अर्ब ५१ करोड रुपैयाँले वृद्धि भई ४४ खर्ब ४४ अर्ब ९७ करोड पुगेको थियो ।

सोही अवधिमा बैंकहरुको कर्जा लगानी ४१ खर्ब ८१ अर्ब २२ करोडबाट ६ अर्ब ८६ करोडले बढेर ४१ खर्ब ८८ अर्ब ८ करोड पुगेको बताइएको छ । ०७९ असार मसान्तमा ४५ खर्ब ४१ अर्ब ४४ करोड पुगेको निक्षेप साउन लागेसँगै लगातार घटेर २७ साउनमा ४४ खर्ब २० अर्ब ५६ करोडसम्म झरेको थियो । त्यसपछि भने निक्षेपमा सुधार देखिन लागेपनि उल्लेख रुपमा भने बढ्न सकेको छैन । जसले गर्दा माग भएपनि बैंकहरुले कर्जा लगानी गर्न सकेका छैनन् ।