सातौंपटक चुनाव जितेर सुखद राजनीतिक विश्रामको खोजीमा यी पाँच शीर्ष नेता !

१ कात्तिक, काठमाडौं । शीर्ष तहमा पुगेका र उमेर पाकेका नेताहरुले मैदान नछोड्दा नयाँ र सक्षम युवाहरुले स्थान नपाएको गुनासो सबै राजनीतिक दलभित्र छ । कतिपय दलमा त उमेरहद लगाउनुपर्ने विषय पनि उठेका छन् । पार्टीभित्र नयाँ पुस्तालाई स्थान छाड्नुपर्ने विषय चर्को रुपमा उठिरहेका बेला केही दलका शीर्ष नेताहरु यो पटकको चुनाव जितेर मैदान छाड्ने तयारीमा देखिएका छन् ।

कांग्रेस सभापति देउवाः  २०४६ सालको परिवर्तन पछि लगातार संसदीय निर्वाचनमा भाग लिदै आएका नेपाली कांग्रेसका सभापति शेरबहादुर देउवा यो निर्वाचन जितेर अर्को निर्वाचनमा विश्राम लिने तयारीमा देखिएका छन् । देउवा अहिले सातौँ पटक चुनावी मैदानमा छन् । प्रतिनिधिसभा सदस्यको निर्वाचनका लागि देउवाले यसअघि जस्तै यसपटक पनि डडेल्धुराबाट नै उम्मेदवारी दिएका छन् ।

देउवा डडेल्धुराबाट वि.सं २०४८ मा पहिलो पटक प्रतिनिधिसभा सदस्य निर्वाचित भएका थिए । उनी त्यसयताका सबै आमनिर्वाचनहरूमा निर्वाचित हुँदै आएका छन् । देउवा प्रतिनिधिसभाका लागि भएको पछिल्लो २०७४ सालको निर्वाचनमा डडेल्धुराबाट नै छैटौँपटक निर्वाचित भएका थिए । वि.सं २०४८ यताका सबै निर्वाचनमा विजयी भएका देउवा आसन्न निर्वाचनमा पनि डडेल्धुराका जनताको साथ, समर्थन र मायाकाे आस गरेर आफ्नो इतिहासलाई कायम राख्ने विश्वासमा छन् ।

देउवालाई नेपाली कांग्रेस बीपी का वरिष्ठ उपसभापति कर्ण मल्ल र स्वतन्त्र उम्मेदवार सागर ढकालले चुनौति दिईरहेका छन् । ०४८ सालदेखि लगातार चुनाव जितेपनि डडेल्धुराका जनताका लागि माखो नमारेका देउवालाई यो चुनाव फलामको चिउरा चपाउनु सरह भएको छ ।

यसअघि २०४८, २०५१, २०५६, २०६४, २०७० र २०७४ मा भएका निर्वाचनमा डडेल्धुराबाट विजयी देउवा २०६४ मा कञ्चनपुर– ४ र २०७० मा कैलाली– ६ बाट पनि विजयी भएका थिए । देउवा २०४८ मा सांसद बनेपछि गृहमन्त्री भएका थिए । २०५१ को मध्यावधि निर्वाचनपछि बनेको मनमोहन अधिकारी नेतृत्वको सरकार अल्पमतमा परेपछि २०५२ सालमा देउवाको नेतृत्वमा नै सरकार गठन भएको थियो । त्यसपछि २०५९, २०६१, २०७४, २०७८ मा गरी देउवा पाँचपटक प्रधानमन्त्री भएका छन् । उनको प्रधानमन्त्री बन्ने रहर अझै बाँकी रहेपनि अर्को पटक निर्वाचन नलड्ने बताइसकेका छन् ।

वरिष्ठ नेता पौडेलः  यस्तै नेपाली कांग्रेसका वरिष्ठ नेता रामचन्द्र पौडेलको पनि यो निर्वाचन अन्तिम हो । उनी पनि देउवा जस्तै सातौँ पटक मैदानमा चुनाव जित्नका लागि प्रयन्त्न गरिरहेका छन् । नेता पौडेल सातौँ पटक चुनावी मैदानमा छन् । यसअघिका पाँच चुनाव जितिसकेका पौडेल छैटौँ पटक चुनाव जितेर प्रधानमन्त्री बन्ने दाउमा छन् । २०४८ यताका सबै निर्वाचन लडेका उनी केही ‘मिसन’ बाँकी भएकाले चुनाव उठेको उद्घोष गरिसकेका छन् ।

पाँच दलीय सत्ता गठबन्धनका चुनावी कमान्डर बनेका पौडेल अहिलेको चुनावमा भने आफैँ असुरक्षित छन् । २०४८, मध्यावधि निर्वाचन २०५१, २०५६, २०६४, २०७० को निर्वाचन जितेका पौडेल २०७४ को निर्वाचनमा कृष्णकुमार श्रेष्ठसँग ६८ सय मतान्तरले पराजित भएका थिए । यो चुनावमा पनि पौडेलले ढुक्कसँग जित्न सक्ने अवस्था छैन । पौडेलले यो निर्वाचनमा कुनै बेला सँगै पार्टी र आन्दोलन हाँकेका सहयोद्धा गोविन्दराज जोशीको चुनौती कायमै छ । जोशीका अतिरिक्त पौडेललाई नेकपा एमालेका उम्मेदवार एकबहादुर रानाको पनि चुनौती हुनेछ ।

पौडलले चुनाव जितेपनि हारेपनि उनको यो अन्तिम लडाई हो । उनी पनि जीत निकालेर सुखद राजनीतिक अवकाशको बाटो खोजीरहेका छन् । पौड्ललाई पार्टी सभापति भन्दा पनि प्रधानमन्त्री बन्ने रहर ठूलो छ । एकपटक कांग्रेस संसदीय दलको नेता बनेका पौडेल प्रधानमन्त्रीकै रेसमा १७ पटक पराजित भएका थिए । सधैं सभापति देउवाप्रति कडा रुपमा प्रस्तुत हुने पौडेल १४ औँ महाधिवेशन पछि भने देउवाप्रति नरम दखिएका छन् ।

एमाले अध्यक्ष ओलीः  नेकपा एमालेका अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीको पनि यो सातौँ प्रतिस्पर्धा हो । उनले पनि यो निर्वाचन जितेर एक कार्यकाल सरकारको नेतृत्व गर्न चाहेका छन् । अब एक कार्यकाल सरकार र पार्टीको नेतृत्व गरेपछि शक्ति हस्तान्तरण गर्ने सोचमा ओली पुगेको उनका निकटस्थहरु बताउँछन् । यही कार्यकालबाट बिदा लिने तयारीमा रहेका ओलीलाई मिर्गौला प्रत्यारोपण गरेपछि तग्रिएर पुनः अर्को कार्यकालका लागि प्रतिस्पर्धामा उत्रिएका हुन् ।

ओलीले लगातार सातौं पटक संसदीय चुनाव लड्न लागेका हुन् । झापा क्षेत्र नं. ५ बाट प्रतिनिधिसभा सदस्यका लागि उनी अहिले प्रचारप्रसारमा भिडिरहेका छन् । २०४८ सालयता लगातार चुनाव लड्दै आएका ओलीले मंसिर ४ को आगामी चुनावमा भारी मतका साथ जित हासिल गर्ने दाबी गरेका छन् । ओलीले ०४८, ०५१ र ०५६ को संसदीय निर्वाचनमा तत्कालीन झापा क्षेत्र नं. ६ बाट चुनाव लडेका थिए । उक्त तीन वटै निर्वाचनमा ओली निर्वाचित भएका थिए । ०६४ को संविधानसभा निर्वाचनमा ओली पराजित भएका थिए ।

२०७४ को चुनावमा वाम गठबन्धनको उम्मेदवार बनेका ओलीलाई राप्रपाको समेत सहयोग थियो । त्यसबेला ओलीले कांग्रेसका खगेन्द्र पाण्डव अधिकारीलाई पराजित गरेका थिए । उक्त निर्वाचनमा ओलीले ५७ हजार १ सय ३९ मत पाएका थिए भने कांग्रेसका अधिकारीले २८ हजार २ सय ९७ मत पाएका थिए । यसपटक पनि झापा ५ मा एमालेबाट ओली र गठबन्धनबाट कांग्रेसका खगेन्द्रबीच नै मुख्य प्रतिस्पर्धा हुने भएको छ । यसपटक कांग्रेसका अधिकारीलाई माओवादी केन्द्रसहित गठबन्धनको सहयोग छ । ओलीलाई यसपटक पनि राप्रपाले सहयोग गर्ने भएको छ ।

विजयकुमार गच्छदारः  नेपाली कांग्रेसका पूर्वउपसभापति विजय गच्छदारले पनि सातौँ पटक चुनाव जितेर सुखद राजनीतिक विश्राम लिन चाहेका छन् । उनी अहिले चुनावी मैदानमै लडिरहेका छन् । गच्छदार पार्टी उपसभापति र उपप्रधानमन्त्रीसम्म भएका छन् । उनले यो निर्वाचनपछि आफुले राजनीतिबाट सन्यास लिने बताइसकेका छन् । उनलाई विभिन्न आर्थिक अनियमितताका आरोप लागेकाले पनि राजनीतिमा रहन असहज भइरहेको छ ।

आसन्न प्रतिनिधिसभा निर्वाचनमा कांग्रेसका नेता विजयकुमार गच्छदार सुनसरी निर्वाचन क्षेत्र नम्बर ३ बाट उमेदवार बनेका छन् । विजयी भए उनी सातौंपटक प्रतिनिनिधसभामा पुग्नेछन् । राजनीतिक जीवनको सुखद विश्रामको लागि अन्तिम पटक उमेदवार बनेको भन्दै गच्छदारले आक्रामक चुनावी अभियान थालेका छन् । इतिहास हेर्ने हो भने २०४८ सालयताका अधिकांश चुनावमा अपराजित रहँदै ६ वटा निर्वाचनमा उनले विजय हात पारेका छन् ।

२०४८, २०५१, २०५६ र २०७४ गरी चारवटा निर्वाचन नेपाली कांग्रेसबाट जितेका थिए । २०६४ पहिलो संविधानसभा तत्कालीन मधेसी जनअधिकार फोरमबाट र २०७० को दोस्रो संविधान सभामा मधेसी जनअधिकार फोरम (लोकतान्त्रिक) बाट जितेका थिए । विगतजस्तै सदावहार रुपमा तेस्रोपटक गच्छदारसँग नेकपा एमालेकी भगवती चौधरी प्रतिस्पर्धामा छन् । २०७० र २०७४ को निर्वाचन उनी लगातार पराजित भएकी थिइन् ।

गच्छदारका लागि कार्यकर्ताहरुले २०७४ को निर्वाचनलाई नै अन्तिम मानेका थिए । फेरि मैदानमा आउँदैनन् भन्ने थियो । तर, यो अनुमान फेल खायो । त्यसैले पनि विपक्षीसँगको भिडन्तभन्दा पनि आफ्नै कार्यकर्ता फकाउन गच्छदारले निकै मेहनत गर्नुपरेको छ । एकजना भित्रिया सहयोगी मानिएका प्रदीप चौधरी असन्तुष्ट हुँदै प्रदेशसभामा स्वतन्त्र उमदेवार बनेका छन् । यसले पनि गच्छदारलाई यो पटक जितेर सुखद अवकाशको बाटो सहज देखिएको छैन् ।

झलनाथ खनालः  यस्तै छैटौँ पटक चुनावी प्रतिस्पर्धामा आएका नेकपा एकीकृत समाजवादीका नेता झलनाथ खनाल पनि अन्तिम पटक प्रतिस्पर्धा गर्दैछन् । उनलाई पनि यो पटकको चुनाव जितेर सुखद राजनीतिक अवकाशको बाटो लिनुछ । उनले आफैले पनि पटक पटक यो पटक मात्रै भन्दै आइरहेका छन् । नेकपा नेतृत्वको सरकार रहेका बेला पार्टीको आन्तरिक विवादले एमाले विभाजन हुन पुगेपछि नेकपा एसमा आएका खनाल ओली समूहसँग जाने चर्चा चलेपनि उनी गएनन् । यो चुनाव जितर विश्रामको तयारीमा उनी छन् ।

इलाम क्षेत्र नं. १ मा झलनाथ खनालको प्रतिस्पर्धा एमालेका जिल्ला अध्यक्ष महेश बस्नेतसँग हुँदैछ । खनालले वारेसनामामार्फत उम्मेदवारी दर्ता गराएका थिए । उनी २०४८ देखिका निर्वाचनमध्ये २०५६ मा नेपाली कांग्रेसका बेनुपराज प्रसाईंसँग बाहेक सबैमा विजयी भएका छन् । अघिल्लो निर्वाचनमा १७ हजारभन्दा बढी मतले जितेका थिए । यसपटक भने उनको जितेर राजनीतिबाट बाहिरिने धोको पुरा हुन कठिन हुने स्थानीयहरु बताउँछन् ।