कैलाली १ मा त्रिपक्षीय प्रतिस्पर्धा : रञ्जितालाई रामजनम चुनौती, एमाले चुनाव जित्नेमा ढुक्क

♦ मोहन जोशी

२१ कात्तिक, धनगढी । कैलाली १ मा नागरिक उन्मुक्ति पार्टी र गठबन्धनको साथ पाएको नेपाली कांग्रेस विगतको आफ्नो विरासत जोगाउन प्रयासरत छन् । एमाले भने थारु मत विभाजित हुँदा आफ्नो पक्षमा नतिजा आउने आशमा छ ।

नागरिक उन्मुक्ति पार्टीकी रञ्जिता श्रेष्ठ चौधरी आफ्ना श्रीमान् रेशम चौधरीले २०७४ मा प्राप्त गरेको जित र गत वैशाखमा भएको पालिकाको निर्वाचनमा पार्टीले प्राप्त गरेको जित जोगाउनुपर्ने दबाबमा छिन् । कांग्रेसका उम्मेदवार रामजनम चौधरी २०४८ देखि प्राप्त गर्दै आएको जित जोगाउने दबाबमा छन् ।

थारु बाहुल्यता रहेको सो क्षेत्रमा दुईजना थारुको उम्मेदवारी परेका कारण मत विभाजन हुने र नतिजा आफ्नो पक्षमा आउने अपेक्षा एमालेका उम्मेदवार तपेन्द्र रावलको छ ।

टीकापुर घटनालाई राजनैतिक मुद्दा बनाइनुपर्ने र पहिचानमा आधारित संघीयताको मुद्दा बोकेर करिब एक वर्षअघि रञ्जिताकै अध्यक्षतामा गठन भएको नागरिक उन्मुक्ति पार्टीले गत वैशाखमा कैलालीको टीकापुर क्षेत्रमा चार पालिकामा जित हासिल गरेको थियो । २०७४ मा भूमिगत रूपमै कैलाली १ बाट उम्मेदवार बनेका रञ्जिताका श्रीमान् रेशम चौधरी अत्यधिक मतले विजयी भएका थिए ।

तर नागरिक उन्मुक्ति पार्टीका लागि कांग्रेसका रामजनम चौधरी चुनौती बन्ने देखिएका छन् । थारु बाहुल्यता रहेको सो क्षेत्रमा रामजनम चौधरी समुदायसँग भिजेका नेता हुन् । रामजनम २०४८ को आमनिर्वाचनमा कैलाली–२ बाट २८ वर्षको उमेरमा सांसद भएका थिए । तत्कालीन अवस्थामा कैलाली जिल्लामा तीन निर्वाचन क्षेत्र थिए । त्यसपछि पनि उनी २०५१, २०५६ र २०७० मा प्रत्यक्ष तथा २०६४ मा समानुपातिक तर्फबाट सांसद बने । २०७० मा भने कैलाली ३ मा पराजित भएका थिए । उनी २०५४ मा सामान्य प्रशासन सहायक मन्त्री, २०५५ मा शिक्षा राज्यमन्त्री, २०५८ मा भूमिसुधार राज्यमन्त्री र २०७२ मा स्वास्थ्यमन्त्री भएका थिए ।

स्थानीय तहमा पाएको मतले पनि रामजनमलाई केही हौसला थप्न सक्दछ । कैलाली–१ मा सत्तारुढ गठबन्धन दलले वडास्तरमा २२ हजार मत पाएका छन् । जहाँ नागरिक उन्मुक्ति पार्टीका उम्मेदवारले १७ हजार मत मात्रै प्राप्त गरेका छन् । एमालेले वडास्तरमा नौ हजार आठ सय मत प्राप्त गरेको थियो ।

टीकापुर नगरपालिकाको मेयर भइसकेका एमालेका उम्मेदवार तपेन्द्र रावल आफूले गरेका कामको मूल्यांकन जनताले गर्ने र पुनः मौका दिनेमा आशावादी छन् । स्थानीय तहमा एमालेले सो क्षेत्रबाट साढे नौ हजार मत मात्रै पाएको थियो । तर दुईजना चौधरी समुदायका उम्मेदवारबीच प्रतिस्पर्धा हुँदा थारु मत विभाजन हुने र पहाडी मतदाताको मत पाएर आफू चुनाव जित्ने रणनीति रावलको छ । देशैभर एमालेप्रति जनलहर रहेका कारण आफूलाई चुनाव जित्न समस्या नहुने उनी बताउँछन् ।

२०७४ को निर्वाचनमा रेशमलाल चौधरीले नागरिकको सहानुभूति मत पाएका थिए । तर अहिले रेशमको स्थानमा उनकी पत्नी उम्मेदवार छन् । आममतदाताले उनकी पत्नी रञ्जितालाई कसरी हेरेका छन्, सो कुरा पनि महत्वपूर्ण हुन सक्दछ ।

पहिचानसहितको संघीयता, टीकापुर घटनाको राजनीतिक रूपमा सम्बोधन, पछाडि पारिएका वर्गको अधिकारको सुनिश्चिततासहितका मुद्दा समेटेर जेलमा रहेका रेशमले श्रीमती रञ्जिताको अध्यक्षतामा नागरिक उन्मुक्ति पार्टीको गठन गरेका थिए । नागरिक उन्मुक्तिले ती मुद्दा उठाउँदै टीकापुर नगरपालिका, जोशीपुर गाउँपालिका, भजनी नगरपालिका र जानकी गाउँपालिकमा जितेको थियो ।

रञ्जिता आफू चुनाव जित्नेमा ढुक्क रहेको बताउँछिन् । ‘गरिबका छोराछोरीलाई अधिकार मागेकै आधारमा जेलमा राखिएको छ, उनीहरूको न्यायका लागि मेरो उम्मेदवारी हो,’ रञ्जिता भन्छिन्, ‘हाम्रो गुमेको पहिचान फिर्ता ल्याउन र पछाडि पारिएका वर्ग समुदायलाई राज्यको मूलधारमा ल्याउन मेरो उम्मेदवारी हो । त्यसैले म चुनाव जित्नेमा ढुक्क छु ।’

कांग्रेसका उम्मेवार रामजनम गठबन्धनको साथ र पहिचानको मुद्धामा आफूले खेलेको भूमिकाका कारण जित हुनेमा ढुक्क रहेको बताउँछन् । ‘क्षेत्र नम्बर १ को समग्र विकास र टीकापुर घटनालाई किनारा लगाउन मेरो उम्मेदवारी हो,’ रामजनम भन्छन्, ‘टीकापुर घटनालाई मैले नजिकबाट बुझेको छु । अदालती प्रक्रियाबाट मात्रै यो घटना समाधान हुनेवाला छैन । यसलाई राजनीतिक तरिकाले समाधान गर्नुपर्ने हुन्छ । त्यसका लागि मेरो पहल रहने छ ।’

एमालेका उम्मेदवार रावल गठबन्धन र नागरिकको मत आफूले पाउने र विजयी हुने बताउँछन् । ‘मैले स्थानीय तहमा गरेको काम । सुरुवात गरेका विकासका कार्य जनताले देखेका छन्,’ रावल भन्छन्, ‘अर्को कुरा, राष्ट्रिय स्वाधीनता, देशको स्वाभिमान कायम राख्न एमालेले खेलेको भूमिकाका कारण पनि जनआकर्षण एमालेप्रति बढेको छ । त्यसैले म चुनाव जित्ने छु ।’ नागरिक उन्मुक्ति पार्टी र गठबन्धनप्रति जनताको बिश्वास घटेकाले आफ्नो जित हुने रावल बताउँछन् ।