प्रचण्डलाई ‘गाली’ गर्ने जेलमा, पुडासैनीलाई मर्न ’बाध्य पार्ने’ रबि चाहिं घरमा !

♦ अनुसा थापा / भक्तपुर

केही दिनअघि सुर्खेतमा भएको चुनावी सभामा नेकपा (माओवादी केन्द्र)को अध्यक्ष पुष्पकमल दाहालमाथि जुत्ता प्रहार भएको घटना निकै चर्चामा आयो । तर, उनको सचिवालयले जुत्ता प्रहार नभएको भन्दै त्यसको खण्डनसमेत गरेको थियो । प्रचण्डमाथि जुत्ता प्रहार नभएपनि भनेर सचिवालयले नकार्दानकार्दै पनि जिल्ला प्रहरी कार्यालय सुर्खेतले उक्त अभियोगमा एक जनालाई पक्राउ गरेको छ ।

ती अभियुक्तमाथि अनुसन्धान अघि बढाइएको छ । अभद्र मुद्दा लगाएर उनलाई जेल चलान गर्ने तयारी थालिएको छ । एउटा निर्दोष सर्वसाधारणलाई मुख छोडेकै भरमा मुद्दा चलाएर जेल कोच्ने । उता, अर्का अभियुक्त रवि लामिछाने भने खुलेआम डुलिरहेका छन् ।

पत्रकार शालिग्राम पुडासैनीले आत्महत्या गर्नुअघि चिच्चाईचिच्याई अभियुक्तको नाम खुलाउँदा पनि सरकारले उनलाई छोड्यो । प्रचण्डमाथि न हातपात भएको हो न उनलाई कुन चोटपटक नै लागेको छ । तर, पुडासैनीले लामिछानेको कारण आफ्नो ज्यान फालेका छन् । प्रमाण हुँदाहुँदै पनि सरकारले लामिछानेलाई कारबाही गर्न सकेन् । आफ्नो क्षेत्रमा विकास नभएपछि, रोजगारी नपाएपछि जनताले नेतामाथि आरोप लगाउनु र दुई वचन सुनाउनु स्वाभाविकै पनि हो । तर, त्यति सानो कसूरमा उनलाई जेल नै लगेर कोच्नुचाँहि सरकारको लाचारितापनको प्रमाण हो ।

किन कि पैसा हुनेले यहाँ जे गर्दा पनि हुने रहेछ । कानून किन्न सक्ने रहेछन् भन्ने त लामिछाने प्रकरणबाट स्पष्ट भएको छ । होइन् भने कुनै नेतालाई गाली गरेको भरमा सजाय दिनसक्ने सरकारले मान्छे मर्न बाध्य बनाउनलाई किन खुल्ला छोड्यो ? कानून पनि पैसा हुने र नहुनेलाई फरकफरक छ । नेपाल प्रहरी अरु केही गर्न सक्दैन्, निर्दोष सर्वसाधारणलाई समातेर के के न गरे भनेर देखाउन खोज्छ । हिजो चितवनमा गएर झुण्डिएर मर्ने पनि नेपाली नागरिक थिए । तर, ऊ मर्यो, सकियो । न उसको आत्माले शान्ति पायो, न उसको परिवारले न्याय । कोही मर्दा देशको कानूनलाई केही फरक परेन् तर कसैलाई गाली गरेकै आरोपमा ऊमाथि मुद्दा चलाइएको छ । प्रचण्ड मात्र नेपाली हुन् ? पुडासैनी होइनन् ? प्रचण्डलाई गाली गर्ने चाहिं आज हिरासतको हावा खाइरहेको छ ।

लामिछाने चाहिं नेता बनेर खुलेआम जनता घरघरमा पुगिरहेका छन् । नेताले राम्रो काम गरेको भए, जनताले सुःख, सुविधा पाएका भए, कसले गाली गर्थ्याे ? यहाँ त जो चोर उसैको ठूलो स्वरजस्तै भएको छ । देशको कानूनले गरिब जनतालाई नचिन्दाेरहेछ भनेर यहीबाट स्पष्ट भएको छ । निर्दोष जनतालाई जेल हाल्ने, दोषीलाई छोड्ने । यसको जवाफ अब प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवा र गृहमन्त्री बालकृष्ण खाणले दिनुपर्छ । बाटो हिँडिरहेका जनतालाई प्रहरीले समातेर बिना कसूर हिरासतमा राखेको छ । आफ्नो बाटो हिँडेकालाई समात्दै मुद्दा चलाएर थुन्ने काम भएको छ । अदालत र प्रहरी प्रशासनका कारण कति निर्दोष जनता पुर्पक्षमा जेलमा छन् । धरौटी तिर्ने पैसा नभएर जेल जीवन बिताइरहेका छन् । कानून व्यवसायीलाई दिने पैसा नहुदाँ उनीहरु जेलबाट निस्किने बाटो बन्द भएको छ ।

निर्दोष जनता समात्न सक्ने प्रहरी प्रशासनले लामिछानेलाई किन कानूनको दायरामा ल्याउन सकेन् ? पुडासैनीले मर्नुअघि एउटा प्रमाण छोडेर गएका छन् । उक्त भिडियो त सरकारको लागि एउटा प्रमाण हो । त्यसलाई आधार मानेर सरकारले अनुसन्धान अघि बढाउनुपर्ने हो । पूरा दूनिँयाले देखेको र सुनेको भिडियो अदालत र प्रहरी प्रशासनको हातमा परेन् ? कि परेर पनि अनदेखा गरियो ? त्यत्रो भिडियोलाई सरकारले प्रमाण ठानेन् भने एउटा जनतालाई गाली गरेकै भरमा मुद्दा चलाउन मिल्छ ? पुडासैनी मरे गए, देशले एउटा सूचनाको वाहक गुमायो । उनको रुँदै कराउँदै गरेको भिडियोलाई न्यायालयले प्रमाण मान्नबाट नकार्यो । तर, नेतालाई दुई वचन बोलेको भरमा एउटा नागरिकले सजाय खेपिरहेको छ । याे विषयले नेपालको अदालत र प्रहरी-प्रशासनलाई त लाज लाग्नुपर्ने होइन र ?

नेपालको प्रहरी अरु त केही गर्न सक्दैन् अनि निर्दोष जनतालाई समातेर के के न गरे जस्तो देखाउँछ । ठूलाबडालाई थुन्ने जेल छैन् ? सर्वसाधारण थुन्न मात्र प्रहरी प्रशासन बसेको हो ? अदालतले पनि सर्वसाधारणलाई पनि सजाय दिइरहने ? देशका ठूलाबडाले जे गरेपनि हुने तर सानाले बोल्यो भने पनि जेलको हावा खानुपर्ने । कि ‘नेपालको कानून, दैवले जानून्’ भनेजस्तै हाे ?

प्रचण्डलाई गाली गरेको भरमा पक्राउ परेका सर्वसाधारणलाई गृहमन्त्री खाणले तत्काललाई तत्काल छोड्नुपर्छ । यदि उनलाई नछोड्ने हो भने तुरुन्तै पदमुक्त हुनुपर्छ । कसैलाई आत्महत्या गर्न दबाब दिनुलाई सरकारले सामान्य विषय बनाएको छ । सरकारले लामिछानेलाई समातेर फेरि पनि छानबिन अघि बढाउनुपर्छ । पुडासैनीको परिवारलाई न्याय दिलाउनका लागि सञ्चारकर्मीहरुले पहल गरिदिनुपर्छ ।

त्यो भिडियो एकचोटि फेरि पनि बाहिर ल्याउनुपर्छ । कि भिडियो नै गायब पारिएको हो ? राजनीतिक पार्टी खोलेर लामिछाने यतिखेर जनताको घरमा भोट माग्न हिँडेका छन् । उनको कर्तुत एकचोटि पनि जनतामाझ आउनुपर्छ । कुन नेताले के गरेका छन् ? विगतमा उसले गरेका कर्तुतबारे जनतालाई ज्ञान हुनुपर्छ । चितवनका घटना धेरै जनताले बिर्सिसकेका होलान् । जनताले मत दिनुअघि उसको विगत र वर्तमान सबै थाहा पाउनुपर्छ । आफूले चुन्न लागेको उम्मेदवारको हरेक कुराको ज्ञान मतदातालाई हुनुपर्छ । किन कि भोलि त्यो उम्मेदवार कानून बनाउने ठाँउमा जान्छ । गलत उम्मेदवार पर्यो भने देशलाई ठूलो नोक्सानी हुन्छ । लामिछानेले गरेको कर्तुत् बिर्सिएर जनताले उनलाई मत हाल्लान् । तर, आफ्नो छोरा गुमाएको परिवारको हालत के होला ?

पुडासैनीको परिवारमाथि जुन बज्रपात आयो त्यो अन्य परिवारमा नआँउला भन्न सकिन्न । आज पनि ती बाबुआमाको मन पिरोलिएको थियो । लामिछानेको अनुहार देख्दा आँशु बग्छ होला । किनकि ती अभिभावकले आफ्नो बुढेसकालको साहारा गुमाएका छन् । गल्ती गर्नेले सजाय पाउनुपर्छ, उपहार होइन् । इतिहासदेखि नै हेर्दै आउने हो भने नेपालको कानूनमा ठुलो भेदभाव छ । कानूनले पनि धनी र गरिबलाई छुट्याउँछ । प्रहरी प्रशासन र अदालत पैसामा बिकेको छ । पैसामा बिक्ने, पावर र पहुँच हुनेको अगाडि झुक्ने । यो कुरा त भुरादेखि बुढासम्मलाई थाहा छ । देशमा विकास चाहियो भनेर आवाज उठाउनेलाई लगेर कोच्छ । मान्छे मर्न बाध्य बनाउनेलाई चाहिं छोड्छ ।

प्रचण्ड भोट माग्नका लागि गोरखा पुगेका छन् । जनताले भोट दिएनन् भने त उनी देश चलाउने ठाँउमा पुग्दैनन् । जनताले तिरेको कर खानका लागि र सेवासुविधा लिनका लागि उनले आज जनताको घरघरमा पुगिरहेका छन् । तर, त्यही जनताको सम्मान गर्न सकेनन् । नेता हुनका लागि धैर्यता हुनुपर्छ, नैतिकता चाहिन्छ । नेता बनेपछि गाली मात्र होइन्, थप्पड पनि खानुपर्छ । राम्रो काम गर्ने नेतालाई फूलको माला लगाउँछन् नत्र जुत्ताको माला लगाउँछन् । नेताको नाममा जनताले थुक्छन्, गालीगलौज गर्छन् । त्यो अधिकार जनतासँग छ । नेता भइसकेपछि सहन सक्नुपर्छ । नेता भनेको जमिनजस्तै हो । जमिनलाई जसरी जति खनेपनि दुख्दैन्, नेता पनि त्यस्तै हुनुपर्छ । प्रचण्डलाई गाली गर्नु भनेको देशभरको जनताको आवाज उठाउनु हो । प्रचण्डलाई देशको अवस्था देखाउने व्यक्ति साहसी हुन् ।

प्रहरी प्रशासनले ती व्यक्तिलाई समात्न खोजेपनि प्रचण्डले रोक्नुपर्थ्याे । राष्ट्रिय नेता भएर जनतालाई कस्तो व्यवहार गर्नुपर्छ भन्ने थाहा नभएकोलाई जनताले के आधारमा भोट दिने ? गृहमन्त्री बालकृष्ण खाणसंग नैतिकता छ भने प्रहरीले समातेको व्यक्तिलाई तुरुन्त छोड्नुपर्छ । ती व्यक्ति निक्लिएनन् भने गोरखाका जनता प्रचण्डविरुद्ध सडकमा ओइरिन्छन् । नेता जनताको साझा हुन्, उनीहरुलाई गाली गर्ने अधिकार जनतासंग छ । होइन् भने, देशभरका जनताले नेतालाई गाली गर्छन् । सबैलाई लगेर जेल हाल । गृहमन्त्री खाणले सुर्खेतका सिडियोलाई भनेर तत्काल छोड्न निर्देशन दिनुपर्छ । यसअघि पनि संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयनमन्त्री जीवनराम श्रेष्ठले एक जना सेक्युरिटी गार्डलाई लगाएर थुनाएका थिए । तर, गृहमन्त्री खाणले काठमाडौंका सिडियोलाई भनेर तत्काल ती व्यक्तिलाई निकालेका थिए ।

नेता र पहुँच हुने जनतालाई मार्दै र थुनाउँदै जाने हो भने जनताको बाँच्ने अधिकार कसरी सरक्षण हुन्छ ? संविधानले दिएको स्वतन्त्रताको अधिकार कसरी उपयोग गर्ने ? जनताको सुरक्षा गर्नका लागि प्रहरी प्रशासन बसेको हो, नाकि तिनलाई दुःख दिन । नेता र सरकारी कर्मचारी जनताका सेवक हुन् । जनतालाई थिचोमिचो गर्न पाउने अधिकार उनीहरुसँग छ । प्रचण्डले उसलाई समात्नुको साटो जनता भनेर छाडिदिएको भए उनी हिरो हुन्थे । जनताको कुरालाई नेताले मनन गर्नुपर्छ । तर, उनीसँग यति पनि विवेक छैन् । यस्ता व्यक्तिले के देशको विकास गर्लान् ? कस्ता ऐन, कानून बनाउलान् ? सरकार चलाउन त धेरै गाह्राे छ । तीन करोड नेपालीको अभिभावक बन्न सक्छन् ? प्रचण्डलाई गाली गर्ने जतिलाई समातेर थुन्न सक्ने जेल छ ? प्रचण्डले घटनामा जनतासँग माफी माग्नुपर्छ ।