सभामुखमा कांग्रेस र माओवादीको टक्कर, उपराष्ट्रपति मधेशतिर

१४ मंसिर, काठमाडौं । निर्वाचनको परिणाम आउनेक्रम जारीरहेकै अवस्थामा सत्ता गठबन्धनमा आवद्ध दलका नेताहरु सरकार गठनदेखि महत्वपूर्ण पदहरुको भागबण्डाका लागि औपचारिक एवं अनौपचारिक छलफलमा जुटेका छन् । नेपाली कांग्रेस र नेकपा एमाले नेतृत्व गरेका गठबन्धन कसैलाई पनि एकल सरकार बनाउन स्पष्ट बहुमत नआएपछि सम्भावित संख्या पुर्याउने लक्ष्यसहित सत्ता गठबन्धनदलहरु राष्ट्रपतिदेखि राष्ट्रियसभाका अध्यक्षसम्मका पदको भागबण्डा मिलाउने कसरतमा जुटेका छन् ।

सत्ता गठबन्धनका शीर्ष नेताबीच यतिबेला अनौपचारिक छलफल जारी छ । अनौपचारिक छलफलबाट निस्किएको निष्कर्षलाई गठबन्धनको बैठक ठाकेर औपचारिकता दिने तयारीमा नेताहरु रहेका छन् । प्रमुखदलका मुख्य नेताबीच भइरहेको छलफलमा राष्ट्रपति र सभामुखका विषयमा सहमति भइसकेको छैन् । उपराष्ट्रपति र राष्ट्रियसभाको अध्यक्षमा भने लगभग सहमति जुटेको छ । तर, उपराष्ट्रपति मधेशलाई दिएपनि कुन दलले पाउने भन्ने टुंगो भएको छैन् ।

राष्ट्रियसभाको अध्यक्ष भने सत्ता गठबन्धनको तेस्रो शक्ति नेकपा एकीकृत समाजावदीले पाउने लगभग पक्का जस्तै भएको छ । बुधबार सत्ता गठबन्धनमा रहेका दुइदल नेकपा माओवादीका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल‘प्रचण्ड’ र नेकपा एसका अध्यक्ष माधवकुमार नेपालबीच यसबारे छलफल भएको छ । उनीहरुले बुधबार साँझ प्रधानमन्त्रीसमेत रहेका नेपाली कांग्रेसका सभापति शेरबहादुर देउवासँग छलफल गर्ने बताइएको छ । दुइ नेताबीच पार्टी एकिकरण गरेर जाने विषयमा पनि छलफल भएको बताइएको छ ।

गठबन्धन दलका एक नेताले नेपाल बहसलाई दिएको जानकारी अनुसार राष्ट्रपति र प्रधानमन्त्रीको विषयमा अहिले गहन रुपमा कुरा भएको छैन् । प्रधानमन्त्री र राष्ट्रपतिका विषयमा प्रधानमन्त्री देउवाले पार्टीसँग आन्तरिक छलफलका लागि समय मागेका छन् । देउवाले पाार्टीमा छलफल गरेपछि मात्रै यो विषयले गठबन्धनमा प्रवेश पाउने भएको छ । नेकपा एसले उपराष्ट्रपति चाहेमा मधेशलाई राष्ट्रिय सभा अध्यक्ष दिने र राष्ट्रियसभाको अध्यक्ष नेकपा एसले राखेमा मधेशलाई उपराष्ट्रपति दिने तीनदलबीच छलफल छ ।

ती नेताको भनाइमा सभामुखका लागि कांग्रेस र माओवादी दुबैले उम्मेदवार खडा गर्दैछन् । यो विषय राष्ट्रिपतिसँगसँगै सहमति गरिने भएको छ । सभामुखका लागि नेकपा माओवादीले हालका अर्थमन्त्री जनार्दन शर्मालाई अगाडी ल्याउने तयारी गरेका छ भने कांग्रेसले नुवाकोटबाट प्रतिनिधिसभामा विजयी भएका नेता अर्जुननरसिंह केसीलाई अगाडी सार्ने बुझिएको छ । उपसभामुखका विषयमा कुराकानी चलेको छैन् । सत्ता गठबन्धनबाट नै आगामी कार्यकालका लागि सघै जाने सहमति अनुसार उपसभामुख विपक्षी दललाई छाड्ने विषयमा कुराकानी भइरहेको छ ।

नेपाली कांग्रेसले अन्तिम समयमा आएर उपसभामुख भएकी कांग्रेस नेतृ पुष्पा भूसालाई सभामुख बनाउन पूर्वतयारी गरेको थियो । तर, उनी अर्घाखाँचीबाट प्रतिनिधिसभामा पराजित भएका कारण अर्को उम्मेदवार खजिएको हो । कांग्रेसभित्रै पनि आन्तरिक भागबण्डा मिलाउनुपर्ने बाध्यात्मक अवस्था रहेकाले पार्टीभित्र छलफल नभएपनि केसीलाई अगाडी सार्ने तयारी भइरहेको ति नेताले बताएका छन् ।

सत्ता गठबन्धनसँगसँगै पार्टी सभापति देउवाले कांग्रेसको आन्तरिक जिम्मेवारीमा पनि केही हेरफेरको तयारी गरेका छन् । यो तयारी पनि गठबन्धनबाट पाउने भागका आधारमा मात्रै छिनोफानो हुने बताइएको छ । अहिले सत्ता गठबन्धन नेकपा एसको समानुपातिक मतको प्रतिक्षामा रहेको छ । नेकपा एसले थ्रेसहोल्ड कटाएमा गठबन्धनलाई सरकार गठन गर्न आवश्यक संख्या गठबन्धनभित्र बाटै पुग्नेछ । अन्यथा एउटा राम्रो पद दिएर भएपनि समानुपातिक र प्रत्यक्षको सीट संख्या हेरेर सहमति गर्ने गठबन्धनका नेताहरुको तयारी छ ।

बुधबार मध्यान्हसम्ममा एक करोड समानुपातिक मत गन्दा प्रतिनिधिसभातर्फ एमालेले २६ लाख कटाएको छ भने दोस्रो स्थानमा रहेको नेपाली कांग्रेसले साढे २५ लाख मत कटाएको छ । नेकपा माओवादी केन्द्रले ११ लाख, राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीले १० लाख र राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टीले ५ लाख ७० हजार १०२ मत पाएका छन् । यो मतको अन्तिम परिणाम आउन अझै समय लाग्नेछ ।