कांग्रेसको समानुपातिक सीटमा महाभारत, प्रवक्ता महतसहितका नेता आउट हुने संकेत
![केदार भट्टराई (काका)](
https://nepalbahas.prixacdn.net/media/albums/Kedar_Bhattarai_0uOymgetS5.jpg
)
केदार भट्टराई (काका)
मंसिर १६, २०७९ शुक्रबार १८:३५:९
![](https://nepalbahas.prixacdn.net/media/albums/congerss-dal_oamIoTpc43.jpg)
१६ मंसिर, काठमाडौं । नेपाली कांग्रेसबाट सांसद बन्न समानुपातिकतर्फको सुरक्षित सीटमा बसेका नेताहरुबीच निकै ठूलो घम्साघम्सी सुरु भएको छ । समानुपातिक कलष्टरको पहिलो नम्बरमा बसेकाहरुले नै सीट नपाउने अवस्था आएपछि विषेशगरी पुरुष नेताहरुबीच को पर्ने भन्ने हानाथाप सुरु भएको हाे । समानुपातिकतर्फ मत परिणाम अनुसार कांग्रेसबाट बढीमा ४ जनाले मात्रै समानुपातिकमा स्थान पाउने देखिएको छ ।
समानुपातिकतर्फ थ्रेसहोल्ड नकटाउने दलहरुको मत विभाजन भएमात्र कांग्रेसबाट ४ जना पुरुषले स्थान पाउने छन् । नत्र ३ जनाभन्दा बढी पुरुषलाई सांसद बनाउने सकिने अवस्था देखिएको छैन् । संविधानमा संघीय संसदमा ३३ प्रतिशत महिला अनिवार्य गरिएका कारण कांग्रेसले अपुग महिला संख्या समाानुपातिकबाट पुर्याउनुपर्ने छ । प्रत्यक्षमा कांग्रेसले एक सीट मात्रै महिला जितेको छ ।
कांग्रेसबाट प्रत्क्षयमा नगएर समानुपातिकको सुरक्षित सीटमा बसेकाहरु मध्ये पहिलो नम्बरमा गोपालमान श्रेष्ठ छन् । उनी आदीवासी जनजाती कलष्टरको पहिलो नम्बरमा छन् । बाँकी नेताहरु उनको पछाडि छन् । यस्तै खसआर्य कोटबाट प्रार्टी प्रवक्ता डा. प्रकाशशरण महत पहिलो नम्बरमा छन् । कलष्टर अनुसार पिछडिएको क्षेत्रबाट जयपति रोकाया, मधेशीबाट विमलेन्द्र निधि, मुस्लिमबाट फरमुल्लाह मन्सुर, दलितबाट सहमहामन्त्री जीवन परियार र थारु कोटाबाट योगेन्द्र चौधरी पहिलो नम्बर बसेका छन् ।
महिला संख्या पुर्याउनुका लागि कलष्टरमा रहेका ७ पुरुषमध्ये ४ जना यसबाट बाहिरिने भएका छन् । कलष्टर नै कटाउनुपर्ने अवस्था आउँदा पहिलो नम्बरमा खसआर्यको काटिने छ । यसमा प्रवक्ता प्रकाशशरण महत पर्ने छ । यसमा पनि पहिले सांसद भइसकेका र विभिन्न पदसमेत लिएकाहरुलाई अन्य कलष्टरबाट फालिने भएको छ । जसमा गोपालमान श्रेष्ठ, विमलेन्द्र निधि फरमुल्लाह मन्सुरले पनि यसअघि लाभका पद लिइसकेका छन् । नयाँलाई स्थान दिन उनीहरुलाई बन्दसूचीबाट हटाउनुपर्ने हुन्छ ।
महिला कलष्टरबाट पनि धरै जना फालिने देखिएको छ । यसतर्फ सात कलष्टरमध्ये एकबाट चार जना महिला पर्ने सम्भावना छ ।महिलातर्फको आदिवासी जनजाती कोटामा सरस्वती बजिमय पहिलो नम्बरमा रहेकी छन् । उनीपछि लीलादेवी (बोखिम) लिम्बुदेखि कुसुम थापामगरसम्मको नाम समावेश गरिएको छ । दलिततर्फ शान्ति विक र रुपा विक पहिलो र दोस्रो स्थानमा रहेका छन् । उनीहरुभन्दा पछाडि सीता परियार,आशा विक र विष्णुकुकारी परियार लगायतका छन् । यिनीहरुमध्येबाट बढीमा चार जनाले स्थान पाउने छ ।
नेपाली कांग्रेसको महिला मधेशी कोटातर्फ पहिलो नम्बरमा नागिना यादव रहेकी छन् । यस्तै मुक्ताकुमारी यादव, चन्दा चौधरी, संगिता मंडल, मिनाक्षी झा, निनुकुमारी कर्ण, हिरादेवी दास लगायतकाको नाम राखिएको छ । यो कलष्टरबाट पनि तीनदेखि चार जनासम्म पर्न सक्ने देखिएको छ । मुस्लिमतर्फ जविदा खातुन, देवकला सुवेदी (कमाल) लगायत छन भने थारु कोटातर्फ गौलाई चौधरी,लक्ष्मी मानिया देवी, कौसिला चौधरी लगयत रहेका छन् । यस्तै पिछडिएको क्षेत्रबाट कान्तिका सेजुवाल, मैना रावल कार्की लगायतको नाम अगाडि राखिएको छ ।
कांग्रेसको खसआर्य महिलातर्फ पनि निकै घम्साघम्सी नै पर्ने अवस्था देखिएको छ । सबै कलष्टरलाई बराबरी गर्ने हो भने खसआर्यबाट बढीमा चारजना महिला मात्रै पर्नेछन् । खस आर्यको पहिलो नम्बरमा अम्बिका बस्नेत रहेकी छन् । उनीपछि सरिता प्रसाई,आरजु राणा देउवा, इश्वरी न्यौपाने, प्रतिमा गौतम, मञ्जु खाँण, रमा कोइराला पौड्याल लगयत रहेका छन् । खस अर्य महिलातर्फ आरजु राणा प्रधानमन्त्री पत्नी हुन भने मञ्जु गृहमन्त्री बालकृष्ण खाँणकी श्रीमती हुन् ।
यसकारण यो पटक कांग्रेसको समानुपातिक वितरणमा निकै विवाद आउने देखिएको छ । संघीय संसद अन्तर्गत प्रतिनिधिसभा २ सय ७५ सदस्यीय छ भने राष्ट्रियसभा ५९ सदस्यीय छ । संघीय संसदमा ३३ प्रतिशत महिलाको उपस्थिति सुनिश्चित गर्नका लागि संघीय संसदमा प्रतिनिधित्व गर्ने हरेक राजनीतिक दलले एक तिहाई महिला पठाउनै पर्ने बाध्यकारी प्रावधान छ । संविधानको धारा ८४ को उपधारा ८ मा भनिएको छ, ‘संघीय संसदमा प्रतिनिधित्व गर्ने प्रत्येक राजनीतिक दलबाट निर्वाचित कूल सदस्य संख्याको एक तिहाइ महिलाको सहभागिता अनिवार्य छ ।’
राष्ट्रियसभामा अहिले कांग्रेसका सांसद छन् । जसमा महिला सांसद ३ जना रहेका छन् । राष्ट्रियसभामा हिसाब गर्दा कांग्रेसबाट महिला सांसदको संख्या ३० प्रतिशत पुग्छ । तर, प्रतिनिधिसभामा अहिलेसम्म कांग्रेसले जितेका ५५ जनामध्ये १ जना मात्र महिला छन् । यसपटक कांग्रेसले चार जना महिलालाई प्रत्यक्षतर्फ उम्मेदवार बनाएको थियो । अर्घाखाँचीबाट पुष्पा भुसाल, मकवानपुर–१ बाट डिना उपाध्याय, मोरङ २ बाट सुजाता कोइराला र तेह्रथुमबाट सीता गुरूङलाई उम्मेदवार बनाएको थियो । यीमध्ये सीता गुरूङ मात्रै निर्वाचित भएकी छन् ।
बाजुरा र स्याङ्जा २ मा मतगणना जारी छ । त्यहाँ कांग्रेसका उम्मेदवार निर्वाचित भएको परिस्थितिमा प्रत्यक्षमा कांग्रेसको ५७ सीट पुग्ने छ । समानुपातिक निर्वाचन प्रणालीमा हालसम्म कांग्रेसले २६ लाख ४४ हजार ८ सय ३१ मत ल्याएको छ । यो मतबाट कांग्रेसले समानुपातिकतर्फ ३२ सीट प्राप्त गर्नसक्छ । अर्को आशा भनेको थ्रेसहोल्ड नकटाएका दलहरुले पाएको मत विभाजन । यसमा पनि नेकपा समाजवादीले थ्रेसहोल्ड कटाउने स्थिति देखिएको छ ।
अहिलेसम्मको परिणाम हेर्दा संघीय संसदमा कांग्रेसका ९७ जना सांसद हुने देखिन्छ । ९७ जनामा ३३ प्रतिशत महिला पुर्याउनका लागि ३३ जना महिला सांसद हुनुपर्छ । अहिलेसम्म प्रतिनिधिसभातर्फ १ जना महिला निर्वाचित भएकी छिन् भने राष्ट्रियसभामा तीन जना महिला छन् । कांग्रेसले अब संविधानको व्यवस्थाअनुसार समानुपातिक सूचीमा रहेका २९ जना महिलालाई प्रतिनिधिसभामा पठाउनु पर्नेछ ।
केदार भट्टराई (काका)
नेपालबहस डटकमका कार्यकारी सम्पादक केदार भट्टराई दुई दशकदेखि नेपाली पत्रकारितामा क्रियाशील छन् । भूगोल साप्ताहिकबाट पत्रकारिता शुरु गरेका पत्रकार भट्टराईले साप्ताहिक विमर्श, देशान्तर, रेडियो नेपाल वाणी नेटवर्कमा काम गरिसकेका छन् । भट्टराईले आर्थिक, राजनीतिक, भ्रष्टाचार एवं विकृति र विसंगतिका विरुद्ध तीखो कलम चलाउँदै आएका छन् ।
लेखकबाट थपके परराष्ट्रमन्त्री राणालाई भारतीय विदेशमन्त्री एस जयशंकरले भेट देलान् ?
पुष ३, २०८१ बुधबार
रविकी श्रीमती निकिताको सम्पत्ति जफत गर्न माग, अनुसन्धानमा तानिन सक्ने
पुष २, २०८१ मंगलबार
'राखी कुटनीति' ले जोडेको सम्बन्ध बीआरआईमा पुगेर विश्राम !
मंसिर २४, २०८१ सोमबार
बारामा यसरी भइरहेछ घुमुवामार्फत असुली, नाकाहरूमा तस्करहरूको रजगज
नेपालबहस संवाददाता
पुष २, २०८१ मंगलबार
ललितपुरमा रवि र बालेनप्रति अप्रत्यक्ष खनिए प्रधानमन्त्री
नेपालबहस संवाददाता
पुष २, २०८१ मंगलबार
के परराष्ट्रमन्त्री राणालाई भारतीय विदेशमन्त्री एस जयशंकरले भेट देलान् ?
पुष ३, २०८१ बुधबार
यस्तो छ नेकपा एसका नेताहरुको कार्यविभाजन
पुष ३, २०८१ बुधबार
एसइईमा अब ‘एनजी’ आएको विषयमा मात्रै परीक्षा दिन पाइने
पुष ३, २०८१ बुधबार
नेपाल प्रहरीमा दैनिक १६२ मुद्दा दर्ता, ११७ पक्राउ
पुष ३, २०८१ बुधबार
गठबन्धन सरकार ढल्छ कि भन्ने भ्रममा नपर्न सञ्चारमन्त्रीको आग्रह
पुष ३, २०८१ बुधबार
परराष्ट्रमन्त्री डा देउवा भारत प्रस्थान
पुष ३, २०८१ बुधबार
न्यायालयको गरिमा कायम राख्न पारदर्शिता चाहिने
पुष ३, २०८१ बुधबार