कांग्रेसभित्र उठेको नीति र बिशेष महाधिवेशको चर्चा

नेपाली राजनीतिलाई सुधार्नु पर्छ भन्ने आवाज उठेको धेरै भैसकेको छ । बिगतमा नेपथ्य भित्र रहेको यो आवाज यसपटक भने खुल्ला रुपमा उठिरहेको छ । सानेपा र बुढानिलकण्ठमासमेत यो अवाज उठिरहँदा परिवर्तनका लागि कसले नेतृत्व लिने भन्ने एकिन भने भैसकेको अवस्था देखिदैन ।

यसपटक केहि युवाहरुले जवरदस्त रुपमा आफुलाई नेपाली राजनीतिमा उभ्याई सकेका छन् । जनताले पनि परिवर्तनको पक्षमा पाइला चालिसकेका छन् । यसले लामो समयसम्म देशको शासनसत्तामा रहेर देश र जनताको पक्षमाभन्दा आफु र आफ्ना वरिपरिका आसेपासेहरुलाई संरक्षण प्रदान गर्ने नेतृत्वहरुलाई नेपाली जनताले यसपटक धेरै नै पाखा लगाई दिएका छन् । बिहानीले दिनको संकेत गर्छ भने झै यसले अबको नेपाली राजनीतिमा फेरी एकपटक युवाहरुको नेतृत्व स्थापित हुनसक्ने आशाका मुनाहरु पलाएको देखिन्छ ।

देशलाई लैनो गाइका रुपमा उपयोग गरिरहेका आफुलाई नेता भन्न रुचाउने तर भ्रष्टाचारको दुर्गन्धले सीमा पार गरेका गन्हाउने ब्यक्तिहरुलाई पनि यसपटकको निर्वाचनले गतिलो झापड हानेको छ । एक्लै चुनाव लडन नसक्ने देखि श्रमितिहरुलाई समेत संसद भवन छिराउनेसम्मलाई आफैले बनाएको गँठजोडको भर्याङ खुस्किएपछि बल्ल घैटोमा घाम लाग्न थालेको आभाष मिल्न थालेको छ । यसलाई नेताहरुले आफुहरु सुध्रने अवसरको रुपमा उपयोग गर्दा भोलिका दिनमा शरीरमा लागेको दुर्गन्ध पखाल्ने मौका मिल्न सक्ने बिश्लेषण पनि भइरहेको छ ।

नेतृत्वले एक्लै हिडने हिम्मत नगरेपछि कार्यकर्ताहरुसमेत लुरुलुरु नेतृत्वको निर्णयका पछि लागे । हिजो आफैलाई बन्दूक तेस्र्याउने र सम्पत्ति लुटेर सुकुम्बासी बनाउनेहरुलाई भारी मन लिएर भोट मागे । काटिएका हातहरुले हसिया हथौडामा भोट हाले । यी सबै बिरालोले कण्ठि झुण्ड्याएर मुसा खान छोडेको अभिनय हो भन्ने बबुरा कांग्रेसीहरुले बुझ्न सकेनन् या बुझेर पनि नेतृत्वका अगाडि प्रतिबाद गर्न सकेनन् या प्रतिबाद गर्दा उल्टै कारवाहीमा परिने डरले आवाज उठाउनै सकेनन् । अहिले आएर परिणाम उल्टो निस्किदा भने छाँगाबाट खसेझै अवस्थामा आइपुगेका छन् । आफ्नो निहित स्वार्थ पुरा हुनासाथ गठबन्धनकारी दलहरु अहिले स्वयं कांग्रेसलाई नै पिठ्यूँ देखाएर भागे । यसले नेपालमा कम्युनिष्टहरु कहिल्यै पनि बिश्वास गर्न लायक राजनीतिक दलहरु होइनन् भन्ने पुष्टि भएको छ ।

नेकपा माओत्रादी केन्द्रलाई खोकिलामा राखेर उसको अस्तिव बचाउ अभियानमा लाग्नु पर्ने नेपाली कांग्रेसलाई कुनै बाध्यता थिएन । नेपाली जनतामा एकपटक नितान्त एक्लै चुनाव लडेर नेपाली कांग्रेसलाई बलियो सरकार बनाउने अभिमत दिन चाहान्थे । पटक पटक जुटदै र फुटदै एक अर्कालाई तथानाम गाली गर्न मात्रै उद्यत कम्युनिष्टहरुलाई एकपटक सवक सिकाउन चाहान्थे । जनताका लागि भन्दा पद र कुर्सीका लागि मात्रै राजनीतिमा टाँसिएका कम्युनिष्टहरुलाई एकपटक किनारामा राखिदिन चाहान्थे । तर नेपाली कांग्रेसको नेतृत्वले त्यो कुरा बुझ्न सकेन । कम्युनिष्टहरुबाट अवाक भएका नागरिकहरुलाई उक्त अवसर समेत प्रदान गर्न नसक्नु नेपाली कांग्रेसको धेरै ठूलो भूल थियो ।

नेपाली कांग्रेस भित्र पनि पद र पावर सेयरिङमा बार्गेनिङ गरिरहेका बिचार समूहहरुले नेपाली जनताको भावनाभन्दा आफ्नो स्वार्थ पूर्तिका लागि गठबन्धनमा बार्गेनिङ गरेको दृष्यले आश लाग्दो केटो जेठाजु पर्यो भन्ने उखान चरितार्थ भएको देखिन्थ्यो । अघिल्लो दिनसम्म एउटा अडानमा रहेका नेताहरु भोलिपल्ट अर्कै कुरा बोल्न थाल्ने बातावरण बनाउन सक्ने नेपथ्य भित्रको राजनीतिक शक्तिलाई बुझ्न नसक्दा अहिले नेपाली कांग्रेस सबैभन्दा नीरिह अवस्थामा पुगेको छ । राणा प्रधानमन्त्री श्री ३ चन्द्र शमसेरले आफु प्रधानमन्त्री भएका बेला बोलेको कुरा अहिले नेपाली कांग्रेसमा ठ्याक्कै मिल्न जान्छ । उनले भनेका थिए निर्धोलाई बलियोले दवाउनु स्वभाविक हो तर साथमा बल हुँदाहुँदै पनि म दबें । यस्तो अवस्थामा संसदमा सबैभन्दा ठूलो दल नै प्रतिपक्षमा बस्नुपर्ने अवस्था सृजना हुनु स्वभाविक रुपमा लिनु पर्ने हुन्छ ।

नेतृत्वलाई गालि गरेर कार्यकर्ताहरु महान हुने हैनन तर नेतृत्वले गलत निर्णय लिँदा आम कार्यकर्ताहरुमा नकारात्मक असर पर्न जान्छ । यसले केबल एक ब्यक्ति या क्षेत्रलाई मात्र असर पार्दैन, आम संगठनलाई नै धरासायी बनाउँदछ । कम्युनिष्टहरु अवसरबादी हुन्छन् भन्ने कुरा बुझेर पनि कांग्रेस नेतृत्वले त्यसलाई समयमै ब्यवस्थापन गर्न नसक्नु चाँहि कांग्रेस नेतृत्वको कमजोरी पक्ष हो अबका दिनमा यसलाई सुधार गर्दै लैजाने प्रण नेपाली कांग्रेसले गर्न सक्नु पर्दछ ।

अहिले नेपाली कांग्रेसभित्र नीति अधिबेशन गर्नुपर्ने कुरा जोडतोडका साथ उठिरहेको छ । यो नीति अधिबेशन भनेको के हो ? यसले आम नेपाली कांग्रेसको सांगठनिक अवस्थालाई के फाइदा पुग्छ ? कार्यकर्ता माझमा के कस्तो सकारात्मक शन्देस जान्छ ? यसका पक्रियायाहरु के के हुन ? बिशेष अधिबेशन र नीति अधिबशेनमा के फरक छ ? नेतृत्वलाई सच्चिने अवसर दिने कि बिस्थापन गर्ने ? बिस्थापन गर्ने बैधानिक आधारहरु के के छन् ? ।

बहुमतमाथि अल्पमतको शासनले भोलिका दिनमा पार्न सक्ने असर, आम कार्यकर्ताहरुहरुको भावना र चाहना के छ ? अब नेपाली कांग्रेसलाई कसरी रुपान्तरण गरेर लैजाने ? रुपान्तरण गर्ने आधारहरु र यसले ल्याउन सक्ने सकारात्मक परिवर्तनहरु के के हुन सक्छन् ? यी र यस्ता बिषयहरुमा केवल नेताले भाषणका लागि भाषण गर्नेभन्दा पनि आम कार्यकर्ता तहमा बहश र छलफल चलाउन जरुरी छ । पार्टीका संरचनाहरुलाई चलायमान बनाउन नसक्दा बिगतमा निर्वाचन हार्नुको मुल कारण हो भन्ने कुरा अब पनि नेतृत्व तहले नबुझ्ने हो भने यस्ता कुनै पनि अभियानहरु सञ्चालन गर्नुको कुनै औचित्य छैन ।