वित्तीय क्षेत्रको १० प्रतिशत बजार ग्लोबल आईएमईको कब्जामा

२६ पुष, काठमाडौं । सोमबारदेखि एकीकृत कारोबार सुरु गरेको ग्लोबल आईएमई बैंक लिमिटेडले नेपाली बैंकिङ बजारको १० प्रतिशत हिस्सा कब्जामा लिएको छ । समान १ः१ अनुपातमा ग्लोबल आईएमई बैंकमा बैंक अफ काठमान्डू लिमिटेड गाभिएर एकीकृत कारोबार सुरु भएपछि यसको कुल पुँजी ५७ अर्ब पुगेको छ । बैंकको चुक्ता पुँजी ३५.७७ अर्ब, निक्षेप ४ खर्ब र कर्जा ३.७९ खर्बभन्दामाथि पुगेको छ ।

मर्जर तथा एक्विजिसनकै माध्यमबाट धेरैजसो वित्तीय सूचकमा ग्लोबल आईएमई बैंक नेपालकै पहिलो बैंक बन्न सफल भएको बैंकका अध्यक्ष चन्द्रप्रसाद ढकालले बताएका छन् । हालसम्म ५ वाणिज्य बैंक, १० विकास बैंक र ५ वित्त कम्पनी मर्ज तथा प्राप्ति भएर ग्लोबल आईएमई बैंक मुलुककै सबैभन्दा ठूलो बैंक भएको हो । अब ग्लोबल आईएमई बैंकले मुलुकको बैंकिङ प्रणालीका आधारमा बजार हिस्साको १० प्रतिशत ओगटेको छ । केही वर्षसम्म मुलुकको ठूलो बैंकको कल्पना कसैले गरेका थिएनन् । तर यस मर्जरले त्यसलाई साकार गरेको छ । मुलुकका ठूला परियोजनालाई वित्तीय लगानी गर्न नेपाली बैंकिङ क्षेत्र सफल हुँदै गएको छ ।

ठूलो बैंक बनेसँगै लगानीका आधारमा तीन प्राथमिकता निर्धारण गरिएको बैंकले जनाएको छ । घरघरमा रेमिट्यान्स प्राप्त गर्न सक्ने वातावरणलाई थप विस्तार गर्ने, पर्यटन क्षेत्रमा चन्द्रागिरि जस्तै ७ प्रदेशमा केबलकार बनाउने र प्रविधि क्षेत्रमा लगानी विस्तार गर्ने योजना रहेको बैंकको छ । बैंकको नयाँ सञ्चालक समितिमा ग्लोबल आईएमई बैंकका तर्फबाट अध्यक्ष चन्द्रप्रसाद ढकालसहित ५ जना र बैंक अफ काठमान्डूका तर्फबाट २ जना रहेका छन् । बैंकको प्रमुख कार्यकारी अधिकृतका रूपमा ग्लोबल आईएमई बैंककै रत्नराज बज्राचार्यलाई राखिएको छ ।

मर्जरपछि प्रमुख कार्यकारी अधिकृत (सीईओ) र अध्यक्ष दुवै ग्लोबल आईएमई बैंकबाटै रहेका छन् । मर्जरपछि यो बैंकले कुल ३ सय ६५ शाखा कार्यालय, ३ सय ६७ एटीएम, २ सय ८६ शाखारहित बैंकिङ सेवा, ६१ विस्तारित शाखा कार्यालय र ३ वटा विदेशस्थित सम्पर्क कार्यालयसहित करिब ४० लाखभन्दा बढी ग्राहक पुगेको बैंकको दावी छ । काठमाडौंमा सोमबार आयोजित एक कार्यक्रममा प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहालले पनि दुई बैंकको मर्जरपछिको एकीकृत कारोबारको प्रशंसा गरेका थिए ।

प्रधानमन्त्री दाहालले बैंकहरूको मर्जर अवधारणा प्रशंसायोग्य काम रहेको बताउँदै एकीकृत कारोबारपछि यो बैंक ठुल्ठूला परियोजनामा लगानी जुटाउन सहयोगी हुने बताएा थिए । बैंकले अर्थतन्त्रलाई गतिशील बनाउन वित्तीय, औद्योगिक र मौद्रिक नीतिको सन्तुलित कार्यान्वयन गर्ने र अर्थतन्त्रमा देखिएका समस्या समाधान गर्न निजी क्षेत्रसँगको सहकार्यलाई वस्तुपरक रूपमा घनीभूत गराउने पनि उनले बताए । उनले भने, ‘अर्थतन्त्रका समस्या समाधानका लागि हामी छिटछिटो प्रभावकारी दिशामा अघि बढ्दै छौं ।’ वित्तीय, मौद्रिक, पुँजीबजार, सहकारी, बिमा र निजी कम्पनीका निकायबीच आवश्यक समन्वय गरी निजी क्षेत्रको लगानी प्रवर्द्धन गर्न आवश्यक, नीतिगत, संस्थागत तथा प्रक्रियागत सुधार गर्ने प्रतिबद्धता पनि प्रधानमन्त्री दाहालले व्यक्त गरे ।

बैंक तथा वित्तीय संस्थाको मर्जरले वित्तीय मध्यस्थता लागत घट्दै गएको नेपाल राष्ट्र बैंकका गभर्नर महाप्रसाद अधिकारीको भनाइ छ । बैंक, वित्तीय संस्था मर्जर हुनुले वित्तीय प्रणाली थप सुरक्षित र संस्था स्वस्थ र सबल बनेको भन्दै उनले बैंकहरूको लगानी प्राथमिकता अब राष्ट्रिय उत्पादनमा बढी हुनुपर्ने बताए । बैंकहरू ठूलो बन्दै गएपछि स्वनियमनमा बस्नुपर्ने र सानो कर्जालाई प्राथमिकता दिनुपर्ने उनको भनाइ छ । अर्थतन्त्रमा बैंकिङ प्रणालीको योगदान बढाउन पनि राष्ट्र बैंकले मर्जर नीतिलाई प्रोत्साहन गरिरहेको उनको भनाइ छ । यस वर्ष मात्र १४ वटा बैंक मर्जर भएको अवस्था छ ।

बैंक बलियो भए मात्रै अर्थतन्त्र सबल हुने भएकाले पहिले बैंकलाई बलियो बनाउनुपर्ने नेपाल उद्योग वाणिज्य महासंघका अध्यक्ष शेखर गोल्छाले बताए । बैंकहरूले ब्याजदर घटाउन पनि पहल गर्नुपर्ने नेपाल उद्योग परिसंघका अध्यक्ष विष्णुकुमार अग्रवालको भनाइ छ । ‘मौद्रिक नीतिको अर्धवार्षिक समीक्षामा ब्याजदर घटाउने र तरलता सहज बनाउनेबारे राष्ट्र बैंकले पनि काम गर्नुपर्छ,’ उनले भने, ‘ब्याजदरमा केही कमी ल्याउन पाए उद्योगी व्यवसायीहरूको मनोबल बढ्ने थियो । यो मनोबल बढाउने भूमिका खेल्न ग्लोबल आईएमई बैंकले अग्रता लिनुपर्छ ।’