दूतावास नभएका देशमा घुम्ती टोली पठाउने परराष्ट्रको तयारी

१६ माघ, काठमाडौं । नेपाल सरकारले नेपाली दुतावास नभएका मुलुकमा रहेका नेपालीहरुको समस्या समाधानका लागि ति देशमा घुमुवा टोली पठाउने तयारी गरेको छ । परराष्ट्रमन्त्री डा विमला राई पौडेलले यससम्बन्धी प्रस्ताव प्रधानमन्त्री तथा मन्त्री परिषदको कार्यलयमा पठाएकी छ । नेपालको राजदुतावास नभएका पोर्चुगल लगायतका देशमा ठूलो संख्यामा नेपाली श्रमिकहरुश्र कार्यरत छन् । दुतावस नहुँदा उनीहरुमा विभिन्न समस्यामा पर्दै आएका छन् ।

पछिल्लो समय ठूलो संख्यामा नेपालीहरु समस्यामा पर्दै गएको गुनासो बढेको बढेपछि सरकारले विशेष टोली खटाउने तयारी गरेको परराष्ट्र मन्त्रालयको भनाइ छ । परराष्ट्रमन्त्री पौडेलले आगामी एक महिनाभित्र पोर्चुगलमा सरकारी टोली पठाउने तयारी गरेको बताएकी छन् । उनले गैरआवासीय नेपाली संघको यूरोप क्षेत्रका राष्ट्रिय समन्वय परिषद्हरुको पहलमा आयोजित अन्तरक्रिया कार्यक्रममा यस्तो जानकारी दिएकी हुन् ।

परराष्ट्रमन्त्री पौडेलले दूतावास तथा कन्सुलर सेवा नभएका देशहरुमा सरकारले घुम्ती टोली खटाएर त्यहाँका नेपालीहरुले भोग्नुपरेको समस्यासमाधानका लागि पहल गर्ने तयारी गरेको भन्दै पोर्चुगलमा अहिले धेरै नेपाली अलपत्र रहेको र कागजपत्र नभएका कारण समस्या आएको बताइन् । सकेसम्म कन्सुलेट खोल्ने तयारी सरकारको छ । तर तत्काल यो सम्भव नभएकाले टोली खटाउन लागिएको हो ।

यसमा आर्थिक पाटो पनि जोडिएको छ भने मन्त्रीपरिषदबाट त्यसको निर्णय हुनुपर्छ । त्यसैले तत्काल समस्या समाधानका लागि २५ देखि १ महिना भित्र एउटा सरकारी टोली पोर्चुगलमा राख्ने, र त्यहाँका कागजपत्र विहिन तथा समस्याग्रस्त नेपालीलाई सहजीकरण गर्ने योजना मन्त्री पौड्यालको छ । उक्त प्रस्ताव अहिले अर्थ मन्त्रालय र प्रधानमन्त्री कार्यालयले अध्यायन गरिहेको छ ।

यसअघि गैरआवासीय नेपाली संघका अध्यक्षत्रयसहितको प्रतिनिधिमण्डलले काठमाण्डौस्थित परराष्ट्र मन्त्रालयमा पुगेर दूतावास तथा महावाणिज्यदूत नभएका देशमा तत्काल दूतावास स्थापना तथा महावाणिज्यदूत नियुक्त गर्न मन्त्री पौडेललाई आग्रह गरेको थियो । यूरोपेली मुलुक माल्टामा दूताबास नहुँदा समस्या परेको भन्ने विषयमा मन्त्रालय जानकार रहेको भन्दै मन्त्री पौडेलले माल्टाको समस्या समाधानमा सरकारले पहल थालेको बताएकी थिइन् ।

हाल बेलायतस्थित दूताबासले नै माल्टामा काम गर्दै आएकोमा सो प्रभावकारी नभएको गुनासो बढेकोले छ । साइप्रसमा घरेलु कामदारको रुपमा जाने क्रम बढेको भन्दै त्यसलाई जी टु जी च्यानलमा ल्याउन सरकारले पहल गर्ने मन्त्री पौडेलको भनाई थियो । यद्यपी त्यस सम्बन्धमा अध्ययन गर्नै बाँकी रहेकोले आफूले आवश्यक अध्ययन गरेर मात्रै काम अघि बढाउने मन्त्रीको भनाई थियो ।

मन्त्री पौडेलले विदेशस्थित दूतावास तथा कूटनीतिक नियोगलाई २४ घण्टा सञ्चालन गर्न सर्कुलर पनि पठाएकी छन् । नेपाली नागरिकलाई दूतावासमा गुहार्छ भने ऊ सुरिक्षत हुनुपर्छ र उसका लागि दूतावासको सर्भिस २४ घण्टे हुनुपर्छ भन्ने उनको भनाइ छ । यस्तै, उद्धार रेसपोन्डस् टिम बनाउने र त्यसले मासिक रिर्पोट गर्ने व्यवस्था मिलाउने, जनशक्ति थप्ने र दूतावासमार्फत द्रूत सेवामा हुनुपर्ने मन्त्री पौडलको प्रस्ताव छ । सपोर्ट नविकरण गर्दा लामो समय लाग्ने, अर्को देशमा जानुपर्ने बाध्यता रहेको गुनासो आएको भन्दै मन्त्री पौडेलले दूतावासले मोबाइल टिम पठाउने वा के गर्ने भन्ने प्रस्ताव प्रधामन्त्रीसमक्षा पठाएकी हुन् ।

यस्तै पोल्याण्डमा रहेका नेपाली कामदार पनि समस्यामा पर्दै आएका छन् । विविध कारण ज्यान गुमाएका नेपालीको शव व्यवस्थापन लगायतका समस्याबारे मन्त्रीपौडेलले प्रस्तावमा उल्लेख गरेकी छन् । चेक रिपब्लिककामा रहेका नेपालीलाई व्यवसाय गर्न सरकारी स्तरबाट पहल आवश्यक भएकाले त्याँ पनि व्यवस्था मिलाउन र कन्सुलर सेवा उपलब्ध गराउने तयारी सरकारको छ । यस्तै समस्या बेल्जियममा पनि देखिएको छ । बेल्जियममा धरै नेपाली ठूलो समस्यामा छन् ।