विश्वको अर्थतन्त्र यो वर्ष लयमा फर्कने अवस्था छैनः मुद्रा कोष

१७ माघ, काठमाडौं । अन्तर्राष्ट्रिय मुद्रा कोष (आईएमएफ) सावधानी नअपनाइए यो वर्ष विश्वभर आर्थिक मन्दीले सताउने चेतावनी दिएको छ । विश्व बैंकको भन्दा दोब्बर आर्थिक बृद्धिदर हुने सम्भावना देखाएपनि कोषले विश्व बजारमा मुद्रास्फीतिदर उच्च रहने जनाएको छ । उसले सन् २०२३ मा विश्वभर अर्थतन्त्र मन्दीमा आउने र यसको असर न्युन आए र रोजगारीमा पर्ने जनाएको छ ।

कोषले सन् २०२३ मा विश्वको आर्थिक बृद्धिदर २.९ प्रतिशत रहने प्रक्षेपण गरेको छ । यसअघि विश्व बैंकले यो दर १.७ प्रतिशत मात्र हुने अनुमान गरेको थियो । त्योभन्दा आईएमएफको प्रक्षेपण आसावादी छ । आईएमएफका अनुसार यस वर्ष मन्दीमा जाने अर्थतन्त्र आगामी वर्ष सन् २०२४ मा भने ३.१ प्रतिशत वृद्धिदर प्राप्त हुने अनुमान गरेको छ । सन् २०२२ मा यो दर ३.४ प्रतिशत रहेको थियो ।

आइएमएफको प्रक्षेपणमा २०२३ मा विश्व मुद्रास्फीतिदर ६ दशमलव ६ प्रतिशत रहने भनिएको छ । वल्र्ड इकोनोमिक आउटलुक अपडेट प्रतिवेदन सार्वजनिक गर्दै आईएमएफले सन् २०२२ मा जस्तै यसवर्ष पनि विश्व मुद्रास्फीतिदर उच्च रहँदा त्यसको असर आर्थिक वृद्धिदरमा पर्ने जनाएको छ । सन् २०२२ मा ८ दशमलव ८ प्रतिशत रहेको विश्व मुद्रास्फीतिदर सन् २०२३ मा ६ दशमलव ६ प्रतिशत र सन् २०२४ मा ४ दशमलव ३ प्रतिशत रहने प्रक्षेपण मुद्रा कोषको छ ।

विश्वका ८४ प्रतिशत देशमा उच्च मुद्रास्फीतिको असर त्यहाँको अर्थतन्त्रमा देखिने मुद्रा कोषको अनुमान छ । अस्तव्यस्त आपूर्ति, महंगो उत्पादन लागत, ऊर्जा तथा खाद्य संकटलगायतका कारण नागरिकको जीवन निर्वाह खर्च बढ्ने ठानिएको छ । रुस–युक्रेन तनाव र कोभिड महामारीपछि सुस्ताएको विश्व अर्थतन्त्र लयमा फर्कन नसक्दा त्यसको प्रभाव देखिएको आईएमएफले प्रतिवेदनमा उल्लेख गरेको छ ।

कोभिड महामारी सुरु हुनुअघि सन् २०१७ देखि २०१९ सम्ममा विश्व मुद्रास्फीतिदर औसत ३ दशमलव ५ प्रतिशत बराबर मात्रै थियो । तर पछिल्ला वर्षहरुमा यस्तो वृद्धिदर बढ्दै गएर सन् २०२२ मा ९ दशमलव ९ प्रतिशतसम्म पुगेको छ । चर्को मुद्रास्फीतिबाट सानो अर्थतन्त्र, न्यून आय भएका र विकासोन्मुख देशहरु बढी प्रभावित हुने आईएमएफले जनाएको छ । ठूलो अर्थतन्त्र भएका र विकसित मुलुकहरुमा सन् २०२२ मा औसत ७ दशमलव ३ प्रतिशतसम्म पुगेको मुद्रास्फीति सन् २०२३ मा ४ दशमलव ६ प्रतिशत रहने अनुमान छ ।

उदाउँदो अर्थतन्त्र र विकासशील मुलुकहरुमा सन् २०२२ मा ९ दशमलव ९ प्रतिशतसम्म पुगेको मुद्रास्फीतिदर सन् २०२३ मा ८ दशमलव १ प्रतिशत रहने प्रक्षेपण छ । न्यून आय भएका र कम विकसित मुलुकहरुमा सन् २०२२ मा १४ दशमलव २ प्रतिशतसम्म पुगेको मुद्रास्फीतिदर ८ दशमलव ८ प्रतिशत रहने अनुमान गरिएको छ । चरम मुद्रास्फीतिको नकारात्मक प्रभाव विश्व आर्थिक वृद्धिदरमा प्रत्यक्ष रुपमा देखिएको छ ।