तीनैतहको उम्मेदवार बन्ने उमेर २० वर्ष कायम गर्न प्रस्ताव

१८ माघ, काठमाडौं । राष्ट्रियसभाअन्तर्गतको राष्ट्रिय सरोकार तथा समन्वय समितिमा स्थानीय तह, प्रदेश र प्रतिनिधिसभाको निर्वाचनमा उम्मेदवार बन्नको उमेर समान बनाउनुपर्ने प्रस्ताव गरिएको छ । प्रतिनिधिसभा सदस्य बन्नका लागि आवश्यक उमेर २५ वर्षबाट घटाएर १८ वा २० वर्ष बनाउनुपर्ने प्रस्ताव पूर्वकानुनमन्त्री माधवप्रसाद पौडेलले समितिमा गरेका हुन् ।

कानुन आयोगका पूर्वअध्यक्षसमेत रहेका पौडेलले नेपालमा पुरातन परम्परालाई पछ्याएर प्रतिनिधिसभा सदस्य बन्न पाउने उमेर राखिएको भन्दै यसलाइृ घटाएर २० वा १८ वर्षमा भार्नुपर्ने बताएका छन् । राष्ट्रियसभाअन्तर्गतको राष्ट्रिय सरोकार तथा समन्वय समितिको बुधबारको बैठकमा निर्वाचनमा उम्मेदवार बन्न पाउने उमेर सीमा घटाउनुपर्ने प्रस्ताव पौडेलको छ ।

प्रमुख निर्वाचन आयुक्त दिनेश थपलियाले ३३ प्रतिशत महिला अनिवार्य उम्मेदवार बनाइनुपर्ने बाध्यकारी कानुन बनाउन लागिएको जानकारी दिएपछि पौडेलले उमेर घटाउनुपर्ने बताएका हुन् । पौडेलले मतदान गर्न पाउनेले उम्मेदवार बन्न नपाउने भन्ने व्यवस्था ठिक नभएको भनदै हटाउनुपर्ने बताए । उनले भने, ’सांसद उम्मेदवार बन्ने उमेर घटाउनुपर्छ । उम्मेदवारको उमेर २५ वर्ष बनाउने धेरै पुरानो मान्यता हो । बेलायतमा बेबी एमपीको अवधारणा आइसक्यो । नेपालमा पनि परिवर्तन गर्नुपर्छ ।

प्रतिनिधिसभा सदस्य निर्वाचन ऐन, २०७४ को दफा १२ मा उम्मेदवारको योग्यताको व्यवस्था गरिएको छ । जसमा उम्मेदवार बन्न पाउने योग्यतामा २५ वर्ष उमेर पूरा भएको, मतदाता नामावलीमा नाम समावेश भएको, नेपालको नागरिक हुनुपर्ने लगायत छन् । मेयर हुनका लागि २० वर्षको भए हुने तर सांसद बन्नका लागि किन २५ वर्ष बनाएको भन्ने कुराको कारण पत्ता हुन नसकेको पौडेलको भनाइ थियो । स्थानीय तहको प्रमुखले कार्यकारी अधिकार प्रयोग गर्ने भएपनि कम उमेरको हुने तर कानुन निर्माणको क्षेत्रमा किन २५ वर्षकै चाहिने भन्दै यसलाई घटाउनुपर्ने बताए ।

उनले निर्वाचनको मिति कानुनमा नै निश्चित गर्नुपर्ने र निर्वाचनको मिति तोक्ने काम संसदले गर्नुपर्ने बताए । निर्वाचन मितिको ऐन संसदले बनाउनुपर्ने उनको तर्कछ । यसो हुँदा सरकार र निर्वाचन आयोगले निर्वाचन मितिका लागि एक अर्कालाई देखाउने अवस्था नरहने भन्दै उनले विद्युतीय मतदानको व्यवस्था र विवाद समाधान तत्काल गर्नुपर्नेतिर पनि आयोगले ध्यान दिनुपर्ने बताए ।