परिवर्तनकारी सरकार ! प्रचण्ड सत्ता डगमगमा काँप्दै बस्ने कि केही काम पनि गर्लान् ?

लामो समय विद्रोही युद्ध नायक, परिर्वतनको बाहक । अझ आफूलाई सर्वाधिक क्रान्तिकारी कम्युनिष्ट भनिएका माओवादीका नेता । त्यस्ता नेताले सत्ता आफ्नो हातमा आएका बेला कसरी उपयोग गर्लान् ? देशमा भएका यावत् कमीकमजोरीलाई हटाउन कति समय खर्चेलान् ? दलाल पुँजीपतिको अर्थतन्त्रमा नियन्त्रण, विकास निर्माण दलाल ठेकेदारको चंगुलमा । देशलाई यी कुराबाट मुक्ति दिलाउन कति समय लाग्ने होला ? आमसर्वसाधारणको पहुँचबाट टाढा गएर ठूलाबडाको कब्जामा रहेको न्याय कहिले फर्काइएला ? कि यी सबै कुरा चटक्कै बिर्सिएर निरीह प्रधानमन्त्री बन्ने त होइनन् माओवादी अध्यक्ष प्रचण्ड ? शंका लाग्न थालेको छ ।

नेपालको राजनीतिलाई नीतिगत रुपमा आफ्नो पक्षमा हिँडाउन सफल नेताका रुपमा लिइँदै आइएका हुन् पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ । लामो समय विद्राहलाई हाँकेर आफू र माओवादी केन्द्रलाई सत्ता वा त्यसको वरिपरि राख्न सफल प्रचण्ड अहिले भने के गर्ने, कसो गर्ने भन्ने अवस्थामा पुगेका छन् । प्रधानमन्त्री खान कांग्रेस छाडेर ओली कित्तामा पुगेका दाहाल प्रधानमन्त्री त भइयो तर अब उठ्नै नसकिने गर्तमा परिने पो हो कि भन्ने मानसिकतामा पुगेको देखिएको छ । त्यसैले कांग्रेससहितको राष्ट्रिय सहमतिको सरकार भनिरहेका छन् । उनको दलले लडेको विद्रोही युद्धलाई बलियो तथा क्रान्तिकारी कम्युनिष्ट सरकार दिनेमा केन्द्रित भएको भनियो । संविधान निर्माणपछि भएको दोस्रो आमनिर्वाचनको परिणाम र उनको महत्वाकांक्षाले राजनीतिभित्रको दलालीकरणका संरक्षक केपी ओली र आइएनजीओ, एनजीओको अभ्यासमा रमाएका अधिकांश नेता भएको एमालेको कृपामा रमाउनुपर्ने अवस्थामा पुर्याइदिएको छ । क्रान्तिकारी तथा आमूल परिवर्तनकारी सरकार दिने भन्दै भाषण गर्दै हिँड्ने दाहाल नेतृत्वको सरकार दिशाहीन र ढल्पलको अवस्थामा छ । यस्तो सरकारले देशमा साँच्चै कुनै परिवर्तनको छनकसम्म दिन ज्यादै कठिन छ ।

प्रधानमन्त्री तथा माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष दाहालले कम्युनिष्ट एकीकृत हुनुपर्छ भनिरहेका छन् । त्यस्तो एकीकरण कुन दलसँग गर्ने होलान् ? सबैभन्दा ठूलो कम्युनिष्ट दल एमालेसँग ? अरु साना दलसँग ? दाहालले ओलीको असंवैधानिक कदमका कारण तत्कालीन नेकपा विभाजन गरे । ओलीको कदममा अदालतले ब्रेक लगाइदिए पनि ओली आफ्नो निर्णयमा टसको मस भएका छैनन् । बरु अझ थप रवि लामिछानेको नागरिकतासम्बन्धी मुद्दामा सर्वोच्चको फैसलाले कसलाई न्याय दियो भनेर फैसलाको घुमाएर निन्दा गरेका छन् । लामिछानेबाट भएको संविधान र कानुनको बेवास्तालाई समर्थन गरेका छन् । यस्तो अवस्थामा संविधानविरोधी कदम सच्चिने आशा गर्न सकिने कुनै ठाउँ रहला ? पछिल्लो समय प्रचण्ड छटपटाउन थालेको देखिएको छ । कांग्रेसका सभापति शेरबहादुर देउवा पक्षलाई कुनै न कुनै पद दिलाउन पाए कांग्रेसले आपत पर्दा थाम्ला कि भन्ने आशामा योजना बुन्न लागिरहेका छन् । उनलाई ओलीको तापले पोल्न थालेको स्पष्ट हुन्छ, नभए कम्युनिष्ट पार्टी एमालेसँगको सहकार्य छँदै छ, सरकारलाई पूर्णता दिएर बलियो र निश्चित निर्णय गर्दै दह्रोसँग अघि बढ्न किन रोकिने ? उनले राष्ट्रिय सहमति गरेर अघि बढ्ने त भनेका छन् तर उच्चस्तरीय संयन्त्रमा सहभागी दलहरुबीच नै खटपट सुरु हुन थालेको संकेत देखिँदैछ ।

वास्तविक कम्युनिष्ट सरकारका रुपमा स्थापित हुने हो भने अहिले नै जनवाद वा समाजवाद ल्याउन नसके पनि सत्ता हातमा आउनासाथ सरकारी विद्यालयको शिक्षालाई सुधारको बाटोमा लगेर गरिबमुखी बनाउन सकिन्छ । सरकारी औषधालयको गुणस्तर सुधार गर्न तत्काल कदम चाल्न सकिन्छ । राष्ट्रिय गौरवका आयोजनालाई गति दिन सकिन्छ । ती चिवनमा तरकारी नबिकेर सडकमा फाल्न बाध्य भएका किसानको तरकारी बजारमा पुर्याएर उचित मूल्य पाउने अवस्था सिर्जना गर्न सकिन्छ । दूग्ध उत्पादक, उखु कृषक, अदुवा, अलैंची, चिया उत्पादकदेखि अन्यका समस्या तत्काल हटाउन दह्रो पहल गर्न सकिन्छ । योजना बन्ने र ठेक्का दिने कुरा दलालको चंगुलबाट छुटाएर प्रतिस्पर्धात्मक रुपमा अघि बढाउने नीति लिन सकिन्छ । बिडम्बना यस्तो परिवर्तनकारी भनिएको दलको नेतृत्वमा बनेको सरकार काँप्दैछ । शिक्षासम्बन्धी विधेयक संसदको विधायन समितिमा पेस भयो तर त्यो विधेयकले सरकारी शिक्षालाई बलियो बनाउन जोड दियो कि निजी क्षेत्रबाट सञ्चालित शिक्षालाई ? सांसदहरु जिल परे, उनीहरुले यो विधेयक फिर्ता लिन सरकारलाई भनेका छन् । अन्य विधेयक पनि जनताको हितमा नभएर अदृश्य समूहको हितमा बन्ने वा संशोधन भएर त्यसै दिशामा जाने देखिएको छ । विभेदपूर्ण र निश्चित समूहको हितमा बन्ने नियम कानुनले दलालीकरणलाई थप बल पुर्याउला कि हटाउला ? प्रश्न तेर्सिएको छ ।

आफूलाई परिवर्तनकारी हुँ भन्ने दल वा नेताले राज्यसत्ता आफ्नो हातमा आएका बेला तत्काल राष्ट्र र जनताको पक्षमा कदम चालिहाल्नुपर्छ । पर्खेर, हेरेर बस्ने हो भने समय अर्कै बन्न जान्छ । मैदान खाली गरेर लौ तँलाई मन लागेको गर भनेर कसैले पनि भन्दैन । यस्तो सोचेर बस्नु महामूर्खता हो । दाहालले एमालेको सहयोगमा प्रधानमन्त्री पाए पनि अब तत्काल राष्ट्र र जनताको पक्षमा विशेष कदम चाल्ने हो भने एमालेले केही पनि गर्न सक्दैन । थोरै समयमै सत्ताबाट बाहिरिन परे पनि विशेष सुरुवात गर्न सकियो भने जनताले सम्झिरहनेछन् । त्यस्तो हिम्मत उनमा देखिएको छैन । विश्वका नयाँ सोच भएका, परिवर्तनका बाहक नेताहरुले छोटो समयको अवसर पाउँदा पनि आफ्नो क्षमता देखाएर स्थापित भएका छन् । होइन, राष्ट्रपति एमालेलाई नदिएर ओलीको तेज कम गर्न सकिन्छ कि, आफू लामो समय सत्तामा बस्न पाइन्छ कि भनेर दायाँबायाँ हेर्दा न राष्ट्र हितमा काम गर्न सक्नेछन् न जनताको पक्षमा । प्रधानमन्त्रीमा नाम झुन्ड्याउने मात्रै हो भने आफूलाई परिवर्तनकारी भन्नुको कुनै अर्थ रहनेछैन ।

दाहालले कस्तो सरकार दिन चाहेका हुन् भन्ने कुरा स्पष्ट छैन । एमालेसहित सबै दल तथा कांग्रेसलाई पनि समेटेर शक्तिशाली बन्न चाहेका हुन् भने यो सम्भव छैन । दह्रो प्रतिपक्षीविहीन सरकार लोकतन्त्रको हितमा हुने छैन । होइन, कम्युनिष्ट तथा त्यससँग नजिक हुन सक्ने दलहरुलाई समेटेर बलियो बन्न चाहेका हुन् भने पनि अरुलाई विश्वासमा लिन सकेको देखिँदैन । यही अवस्थामा त दाहालले कुहिरोको काग जस्तै बाटो हराएका बन्नेछन् ।