विराटनगरमा नयाँ प्रजातिको माछा फेला

२६ चैत, मोरङ । विराटनगरको पूर्वी सीमानामा पर्ने सिंघिया नदीमा नयाँ प्रजातिको माछा फेला परेको छ । फेला परेका माछा नेपालमै पहिलोपटक देखिएको अनुसन्धानकर्ताहरुले दाबी गरे छन् । २०७८ मंसिरदेखि २०७९ असोजसम्म झापा र मोरङका ५ वटा नदीमा खोज—अनुसन्धान गरेको थियो । सो क्रममा नयाँ प्रजातिको माछा फेला उनीहरुले बताएका छन् । 

उक्त माछाको नाम एम्ब्लिसेप्स वाइखोमी हो । विराटनगरकै अनुसन्धानकर्ताहरु जसहाङ लिम्बू, दीपक राजवंशी,भरतराज सुब्बा, अस्मित सुब्बा तथा विदेशी नागरिक जीनक्वान याङ र चेनहोङ लीको संयुक्त टोलीले उक्त माछा विराटनगरको तल्लो भाग जहदा पुुल र बुधनगर गरी दुई वटा अध्ययन विन्दुहरुमा १० वटा पफेला पारेको जनाएको छ । 

यो माछा नेपालमा नयाँ रहेको जनाउँदै अमेरिकाबाट प्रकाशित हुने इन्टरनेशनल जर्नल अफ जुलोजीमा २०२३ को भोल्युममा प्रकाशित भएको छ । यो माछा दक्षिण एशिया क्षेत्रमा विरलै पाइने बताइन्छ । सन् २०१६ मा मात्रै भारतमा पनि ब्रह्मपुत्र नदीको सहायक नदीमा अरुणाचल प्रदेशमा पहिलोपटक यो माछाको रेकर्ड गरिएको थियो । 

यो माछा निकै सानो आकारको हुन्छ । यसको लम्बाइ चारदेखि नौ सेन्टिमिटर र तौल ३० ग्रामभन्दा कम हुन्छ । यसका आनीबानी, आहारबिहार, प्रजनन् आदिको गहिराइमा अध्ययन भइरहेको जनाइएको छ । एम्ब्लिसेप्स जातिका जम्मा २६ वटा प्रजाति संसारमा छन् । 

वाइखोमीको अस्तित्वले नेपालमा माछाको संसारमा एक नयाँ आयाम थपिएको छ चीनमा माछाकै विषयमा विद्यावारिधी गरिरहेका प्रमुख अनुसन्धानकर्ता जसहाङ लिम्बूले भने ।