५५ खर्ब निक्षेप संकलन, ४३ खर्ब ऋण लगानी

९ जेठ, काठमाडौं । बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरुले कर्जाको व्याजदर घटाउँदै लगेपनि लगानी भने त्यो अनुपातमा ऋण लगानी हुन सकेको छैन् । बैंकहरुले जेठमा कर्जाको ब्याज ०.२१ प्रतिशतले घटाएका छन् । जेठमा कर्जाको औसत ब्याजदर ०.२१ प्रतिशत विन्दुले घटेको हो । राष्ट्र बैंकले पछिल्लो तीन महिनाको औसत आधार दरका आधारमा महिनैपिच्छे कर्जाको ब्याज परिवर्तन गर्नुपर्ने व्यवस्था गरेअनुसार जेठ महिनामा सो दरमा कर्जाको ब्याजदर घटेको नेपाल बैंकर्स संघले जनाएको छ । 

नेपाल बैंकर्स संघले गरेको पत्रकार सम्मेलनमा ब्याजदर त्रमिक रुपमा घट्दै गएको र आगामी दिनमा पनि घट्ने जानकारी गराएको छ । एकातिर आधार दर घट्दै गएको छ भने अर्कोतिर स्प्रेड रेट असार मसान्तसम्म ४ प्रतिशत विन्दुमा कायम गर्नुपर्ने व्यवस्था छ, जसले क्रमिक रुपमा कर्जाको ब्याज घटेको   नेपाल बैंकर्स संघको भनाइ छ । 

चालु आर्थिक वर्षको १० महिनामा वाणिज्य बैंकहरुमा ३ खर्ब रुपैयाँ निक्षेप थप भएको छ भने सो अवधिमा १ खर्ब २४ अर्ब मात्रै कर्जा प्रवाह भएको छ । यो आर्थिक वर्षको अन्त्यसम्म थप २ खर्ब रुपैयाँ निक्षेप थप हुने अनुमान रहेको छ । हालका दिनमा तरलता सहज भए पनि आगामी दिनमा चाप पर्न सक्ने संघको अनुमान छ । सरकारले आन्तरिक ऋण पनि उठाइरहेको छ । अर्कोतिर प्रभावकारी रुपमा पुाजीगत खर्च हुन सकेको छैन त्यसकारण तरलता आगामी समय चापमा रहन सक्ने बैंकरहरु बताउँछन् । 

हाल वाणिज्य बैंकहरुको सीडी रेसियो (निक्षेपमा कर्जा अनुपात) घट्दो क्रममा देखिएको छ । गत वर्षको साउनमा ८८ प्रतिशत रहेको यो रेसियो वैशाख मसान्तसम्म ८४.८८ प्रतिशतमा झरेको छ । यतिबेला बैंक तथा वीत्तीय संस्थाहरुको कुल निक्षेप ५५ खर्बमाथि छ । बाणिज्य बैंक, विकास बैंक र फाइनान्स कम्पनीकोसमेत गरी कुल निक्षेप ५५ खर्ब नाघेको हो । कुल निक्षेपमध्ये बाणिज्य बैंकहरुको निक्षेप ४८ खर्ब ५१ अर्ब रहेको छ । 

यस्तै बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरुको ऋण लगानी पनि साढे ४८ खर्ब पुगेको छ । कुल वित्तीय संस्थाहरुको कुल ऋण लगानी ४८ खर्ब ४६ अर्ब पुगेको हो । यसमध्ये बाणिज्य बैंकहरुको मात्र ४२ खर्ब ९५ अर्ब रहेको छ । निक्षेप बढ्ने तर कर्जा बिस्तार सुस्त हुने हुँदा अहिले बैंकहरुको कर्जा–निक्षेप अनुपात घट्दै गएको छ । औषत कर्जा निक्षेप अनुपात ८४.७४ प्रतिशत छ । तरलतामा सुधार भएपनि अन्तर बैंक सापटी दर भने घटेको छैन । अहिले पनि सात प्रतिशतमा अन्तर बैंक सापटी चलिरहेको छ । 

यता, सरकराले उठाउँदै आएको आन्तरिक ऋणको व्याज पनि केहि सस्तिएको छ । २८ दिनेको ब्याज सस्तिएको हो । ३६४ दिने ऋणपत्र (ट्रेजरी बिल) को ब्याज भने चालु वर्षकै सबैभन्दा सस्तो कायम भएको छ । सोमबार जारी ट्रेजरी बिलको ब्याज दर ८.८० प्रतिशत कायम भएको छ । ९१ दिने र १८२ दिने ऋणपत्रको दर भने अझै माथि नै छ । ९१ दिनेको ९.३२ प्रतिशत कायम भएको छ । 

नेपाल राष्ट्र बैंकले चालु वर्षको मौद्रिक नीतिको तेस्रो त्रैमासिक समीक्षामार्फत बैंक दर ८.५ प्रतिशतबाट घटाएर ७.५ प्रतिशतमा झारेको छ । तर यसको असर ट्रेजरी बिलको ब्याजमा भने परेको छैन । अहिले निक्षेपको ब्याज घटेको र ऋणको माग नभएको अवस्थामा ट्रेजरी बिलको ब्याज तल आएको हो । राष्ट्र बैंकले बैंक दर कम गरे पनि ट्रेजरीको ब्याजमा हस्तक्षेप गरेको छैन ।