मेयर बालेनको कार्यकक्षमा ग्रेटर नेपालको नक्सा

२५ जेठ, काठमाडौं । काठमाडौं महानगरपालिकाका मेयर बालेन्द्र साह ‘बालेन’ले आफ्नो कार्यकक्षमा  ग्रेटर नेपालको नक्सा राखेका छन् ।

उनले सन् १८१६ को तत्कालीन भारतमा उपनिवेश राज गरिरहेको बिट्रिसकाे इष्ट इण्डियन कम्पनी-नेपालबीच भएको सम्झौता ताकाका भू-भाग समेटिएको नक्सा मेयर बालेनले  कार्यकक्षाको भित्तामा ‘गेटर नेपाल’को नक्सा राखेका हुन् । उनले यो नक्सा हालै राखेका हुन् । 

नेपालको दक्षिणी छिमेकी भारतले प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले उद्घाटन गरेका आफ्नो नयाँ संसद भवनमा भित्तामा राखिएको ‘अखण्ड भारत’ नक्सामा नेपालको भू-भाग लुम्बिनी, कपिलवस्तु लगायत समेटेपछि भारतीय शासकविरुद्ध आक्रोश पोखिरहेको बेला मेयर साहले ‘ग्रेटर नेपाल’को नक्सा राखेका हुन् । मेयर साह गत वर्ष वैशाखमा भएको स्थानीय चुनावमा स्वतन्त्र उम्मेद्वार बनेर निर्वाचित भएका थिए ।

प्रधानमन्त्री प्रचण्डले जेठ १७ देखि २० गतेसम्म भएको औपचारिक भ्रमणका क्रममा विराेध जनाएपनि अहिलेसम्म भारतले आफ्नो नक्सा हटाएको छैन । उल्टै ‘सांस्कृति नक्सा’ मात्र भएको जवाफ दिँदै आएको छ । नेपालले भारतले ल्याएको नयाँ नक्सा ‘अखण्ड भारत’लाई हस्तक्षेपको रुपमा लिएको छ । साह अहिले भारत भ्रमणमा छन् । उनकै निर्देशनमा ग्रेटर नेपालको नक्सा राखिएको बताइन्छ । 

भारतले आफ्नो नक्सामा नेपालको भूमि समेटेर सार्वजनिक गरेयता नेपालमा जनप्रतिनिधिले ग्रेटर नेपालको नक्सा औपचारिक रुपमा कार्यकक्षामा राखेको यो सायद पहिलो घटना हो । कांग्रेस महामन्त्री एवं सांसद गगन थापाले बिहीबार नै विराटनगरमा नेपालले पनि ग्रेटर नेपालको नक्सा बनाउनु पर्ने बताएका थिए । 

जारी संसद बैठकमा बोल्ने सांसदहरुले नेपालले पनि भारतबाट ब्रिटिस (अंग्रेज) फिर्ता गएपछि भारतले हडपेको जग्गा समेटेर नक्सा सार्वजनिक गर्नुपर्ने धारणा राख्दै आएका छन् ।

यो नक्सा बोकेर ग्रेटर नेपाल नामक संस्था गठन गरी भारतले अतिक्रमण गरेर मिचिएको जमिन फिर्ताकाे माग गर्दै अभियन्ता फणिन्द्र नेपालले भारतसँग ग्रेटर नेपालबमोजिम भूमि लिनुपर्ने अभियान चलाउँदै आएका छन् ।

उनले भारतका उच्च पदस्थ अधिकारीको नेपाल भ्रमणमा हुँदा यो नक्सासहित प्रदर्शन गर्दै आएका छन् । ग्रेटर नक्सामा पूर्वमा टिष्टा र पश्चिममा कुमाउ गडवालसम्म समेटिएको छ । तर भारतले गडवालभन्दा वर लिम्पियाधुरा, कालापानी, लिपुलेकसम्म अतिक्रमण गरी आफ्नो फौज तैनाथ गरिरहेको नेपालकाे दाबी छ ।