अन्तरबैंक ब्याजदर घट्ने क्रम जारी, १० अर्ब रुपैयाँ प्रशोचन

२४ असार, काठमाडौं । बैंकहरुको अन्तरबैंक ब्याजदर घट्दो क्रममा रहेको छ । नेपाल राष्ट्र बैंकले यही असार २२ गतेसम्म अन्तरबैंक ब्याजदर १.६ प्रतिशतमा झरेको जनाएको थियो । अहिले त्यसबाट पनि झरेर १ प्रतिशतमा पुगेको जनाएको छ । 

बैंकिङ प्रणालीमा लगानीयोग्य रकम थुप्रिँदै गएपछि अन्तरबैंक ब्याजदर पनि घट्दै गएको हो । निक्षेपभन्दा निकै मात्रामा ऋण प्रवाह कम भएको तथ्यांक राष्ट्र बैंकले दिएको छ । 

बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरुबीच अहिले एकआपसबाट सापटी लिनुपर्ने अवस्था नै नरहेको बैंकहरुले जनाएका छन् । एकापसमा सापटी लिने ब्याजदर नै अन्तरबैंक ब्याजदर हो । बैंकहरुमा तरलता बढी भएपछि बैंक तथा वित्तीय संस्थाले अर्को बैंकबाट सापटी लिनु परेको छैन । सापटीको माग नहुँदा उनीहरूले ४ प्रतिशतभन्दा सस्तो दरमा अर्को संस्थालाई सापटी दिन थालेका छन् । पछिल्लो समयमा आवश्यक लगानीयोग्य रकमभन्दा ४० अर्ब रुपैयाँ बढी पैसा थुप्रिएको बताइन्छ । कर्जा माग हुँदा बैंकमा पैसा थुप्रिएको हो । 

ऋणको ब्याजदर पनि एकल अंकमा झारिसकेको छ । यस्तो अवस्थामा ऋण माग खासै हुन सकेको देखिँदैन । ऋण लिँदाको समयभन्दा बिचमा बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरुले ब्याजदर बढाउने र ब्याजको स्याज समेत जोडेर असुल्न थालेपछि निजी क्षेत्रबाट ऋण माग निकै कम हुन पुगेको छ । अर्काेतर्फ उपभोक्ताको उपभोग क्षमता पनि ह्रास हुँदा निक्षेप बढेको देखिन्छ । 

असार १९ गतेसम्म बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरुको कुल निक्षेप ५६ खर्ब ३० अर्ब रुपैयाँ र कर्जा लगानी ४८ खर्ब ६२ अर्ब रुपैयाँ थियो । त्यसपछिका ४ दिनमा मात्रै बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरुको निक्षेप २८ अर्ब रुपैयाँले बढेको छ । यसमा वाणिज्य बैंकतर्फ मात्रै २६ अर्ब रुपैयाँले बढेको हो । । 

असार २३ गतेसम्म वाणिज्य बैंकहरुको कुल निक्षेप ४९ खर्ब ९८ अर्ब रुपैयाँ पुगेको छ भने सोही दिनसम्ममा कुल कर्जा लगानी ४३ खर्ब १ अर्ब रुपैयाँ रहेको छ । असार १९ गतेसम्म कुल कर्जा लगानी ४३ खर्ब ३ अर्ब रुपैयाँ थियो ।अन्तरबैंक ब्याजदर कायम गर्ने दायित्व बोकेको नेपाल राष्ट्र बैंकले अन्तर बैंक ब्याजदरलाई ४ देखि ७ प्रतिशतको सीमाभित्र राख्ने भनेको छ । 

पछिल्लो समय अन्तर ब्याजदर ४ प्रतिशतभन्दा तल झरेपछि ब्याजदर कोरिडोरको तल्लो विन्दुभन्दा पनि तल झरेको छ । अन्तर ब्याजदर कायम गर्न राष्ट्र बैंकले  ब्याजदर कोरिडोरको सहायता लिने गर्दछ । बजारमा अधिक तरलता ४० अर्ब रुपैयाँ नाघ्दा अन्तर बैंक ब्याजदर कोरिडोरको तल्लो विन्दुभन्दा कममा झरेको राष्ट्र बैंकले जनाएको छ । यसरी अन्तर ब्याजदर निकै तल ओर्लनु पनि अर्थतन्त्रमा राम्रो सूचक मानिदैन । वित्तीय स्थायित्वमा समेत प्रभाव पर्छ । 

अन्तर ब्याजदर कम विन्दुमा झर्न थालेपछि बजारमा रिभर्स रिपोमार्फत १० अर्ब रुपैयाँ प्रशोचन (खिच्ने) गर्नु परेको केन्द्रीय बैंकले जनाएको छ । बजारमा तरलता (लगानीयोग्य रकम अभाव) भएमा राष्ट्र बैंकले छोटो अवधिका लागि रिपोमार्फत बैंक तथा वित्तीय संस्थालाई रिपोमार्फत पैसा पठाउँछ ।