बाँसुरी वादनमा चम्किएका दिनेश

१७ साउन, म्याग्दी । म्याग्दीको मङ्गला गाउँपालिका–२ बाबियाचौरका ३२ वर्षीय दिनेश पुन कक्षा पाँचसम्मको अध्ययनका लागि छिमेकी गाउँ सातबिसेको पुन्यजन आधारभूत विद्यालयमा जाने गर्थे । बाबियाचौरदेखि सातबिसेको विद्यालय जाँदा र घर फर्कंदा बाटो काट्ने क्रममा उनले सिकेको बाँसुरी बजाउने कला नै अहिले जीवन जिउने आधार बनेको छ । 

“बाबियाचौरको माविमा धेरै विद्यार्थी भएकाले पढाइ राम्रो हुँदैन भनेर आमाले मलाई थोरै विद्यार्थी भएको सातबिसेमा पढ्न पठाउनुभएको थियो,” दिनेशले भने “स्कुल जाँदा र घर फर्कँदा बाटो काट्न बाँसुरी बजाउने गर्दथेँ । अहिले त्यही कला मेरो जीविकोपार्जनको आधार बनेको छ ।” 

बाटो हिँड्दा, मेलापात जाँदा, विद्यालय र गाउँको कार्यक्रममा सीमित रहेको दिनेशको बाँसुरी बजाउने कलाले विसं २०६२ मा बेनीमा भएको म्याग्दी महोत्सवमा उजागर हुने मौका पायो । अहिले उनलाई मेला, महोत्सव, महायज्ञमा बाँसुरी बजाउन आयोजकले शुल्क तिरेर बोलाउँछन् । ‘लाइभ कार्यक्रम’मा पनि आयोजकले बाँसुरी बजाउन दिनेशलाई बोलाउने गर्छन् । 

“विदेश जाने प्रयास सफल भएन,” उनले भने “आम्दानीको अन्य स्रोत र ब्यापार व्यवसाय पनि छैन । सत्र वर्षदेखि बाँसुरी बजाएर आफ्नो खर्च र घरखर्च चलाएको छु ।” महायज्ञ र महोत्सवमा बासुरी बजाएको एकमुस्ट रु ३५ हजार शूल्क लिने र अन्य कार्यक्रममा दैनिक रु पाँच हजार शुल्क लिने गरिएको उनले बताए ।  

आठ÷नौ वर्षको उमेर देखि नै बाँसुरीमा ‘टक’ बसेपछि बासुरी नै दिनेशको भाग्य चम्काउने माध्यम बनेको छ । बासुरीका प्वालमा हात चल्न थालेपछि भोक र निद्रासमेत विर्सिने उनी बताउछन् । म्याग्दीका साथै काठमाडौ, पोखरा, चितवन, रुपन्देही, पर्वत, बाग्लुङ, स्याङ, तनहुँमा आयोजना हुने महायज्ञमा दिनेशलाई बोलाउने गर्छन् । 

उनले बजाएको बासुरीको धुन युट्युबबाट हेरेर, सुनेर पैसा र उपहार पनि पठाउँछन् । कृष्णराज पौडेलले ‘हाम्रो म्याग्दी’ ‘युट्युब च्यानल’मा पोष्ट गरेको बाँसुरी बजाएको भिडियो हेरेर बुटवल पुगेका बेला त्यहाँका एक होटल सञ्चालकले सम्मानस्वरुप खाना खुवाएर पठाएका थिए । 

दोहोरी गित गाउने र मादल बजाउने कला पनि दिनेशसँग छ । केही दिन कास्कीको ल्याङ पुगेका उनको कलाबाट प्रभावित भएर त्यहाँको होमस्टे सञ्चालक दीपक गुरुङले फेरि आउँदा निःशुल्क खाने र बस्ने व्यवस्था मिलाउने घोषणा गरेका थिए। जस्तोसुकै लयमा पनि बाँसुरीको धुन निकाल्न सक्नु दिनेशको विशेषता रहेको लोक गायक अमित विश्वकर्माले बताए । “दिनेश प्रतिभाशाली कलाकार हुन्,” उनले भने “उनले अवसर पाउनु भयो भने राष्ट्रिय अन्तर्राष्ट्रियस्तर स्थापित बाँसुरी वादक बन्न सक्ने कला र क्षमता छ ।” 

दिनेश बाँसुरीबाट विभिन्न किसिमका धुन निकाल्छन् । बाँसुरीको धुन सुन्दासुन्दै कतिपयको त आँखाबाट आँसु नै झर्न थाल्छ । परिवारका एक्ला सन्तान उनको जिवन निकै सङ्घर्षमय छ । बुबाले हेला गरेका दिनेशलाई आमाले नै हुर्काए । आमाको पनि चार वर्षअघि निधन भएको थियो ।