कस्तो हो इजरायलमाथि भिषण आक्रामण गर्ने हमास समुह ?

२१ असोज, एजेन्सी । इजरायल र हमासबीच फेरि झडप भएको छ । प्यालेस्टिनी चरमपन्थी समूहले गाजा पट्टीबाट इजरायलमा मिसाइल आक्रमण गरेको छ । जसका कारण युद्धको अवस्था सिर्जना भएको छ । अचम्मको कुरा के छ भने हमासले एक वा दुईवटा मिसाइलले आक्रमण गरेको होइन, बरु इजरायलमा ५ हजार रकेट प्रहार गरेको दाबी गरेको छ । एक हिसाबले हमासले इजरायलमा अचानक आक्रमण गरेको छ, जसको लागि यो तयार थिएन । 

हमास सन् १९८० को दशकमा स्थापना भएको थियो । यो प्यालेस्टिनी चरमपन्थी संगठन र राजनीतिक पार्टी हो । हमासले सन् १९८७ मा आफ्नो शक्ति प्रदर्शन गर्याे, जब यसले इजरायलविरुद्ध प्यालेस्टिनी जनताको आवाज उठाउन पहिलो इन्टिफादा सुरु गर्यो । हमासको अर्थ अरबीमा ‘इस्लामिक प्रतिरोध आन्दोलन’ हो । हमासको स्थापना शेख अहमद यासिनले गरेका थिए, जो १२ वर्षको उमेरदेखि नै ह्वीलचेयरमा थिए ।

एक हिसाबले शेख अहमद यासिन यस चरमपन्थी समूहका धार्मिक नेता थिए । सन् २००४ मा इजरायली हमलामा उनको मृत्यु भएको थियो । सन् १९९० को दशकदेखि हमासले आफूलाई सैन्य संगठनको रूपमा स्थापित गर्न काम गरिरहेको छ । हमास गाजा पट्टीबाट सञ्चालन हुन्छ । यहाँ उसले सरकार चलाउँछ र जनतालाई सहयोग गर्छ । यसको एक सैन्य शाखा छ, जसको नाम ‘इज्जेदिन अल कसाम ब्रिगेड’ हो । यो ब्रिगेड इजरायल आक्रमण गर्न जिम्मेवार छ ।

वास्तवमा सन् १९४८ मा इजरायल बनेपछि अरब राष्ट्रहरूमा असन्तुष्टि बढ्यो । जोर्डन, इजिप्ट, सिरिया, सबै अरब देश प्यालेस्टिनी प्राधिकरणमा सरोकारवाला थिए । १९६४ मा प्यालेस्टाइन लिबरेसन अर्गनाइजेसन इजरायलको विरोध गर्न गठन गरिएको थियो । यासिर अराफात सन् १९८० र १९९० को दशकमा पीएलओका सबैभन्दा लोकप्रिय नेता थिए । उनको पार्टीको नाम फतह पार्टी थियो, जसले गाजा र वेस्ट बैंकमा सन् १९९६ मा भएको पहिलो चुनाव जितेको थियो ।

गाजा र वेस्ट बैंकको क्षेत्रलाई ‘प्यालेस्टाइन नेशनल अथॉरिटी’ भनेर चिनिन्छ, जहाँ प्यालेस्टिनीहरू सरकार चलाउने जिम्मेवार छन् ।  ‘प्यालेस्टाइन नेशनल अथॉरिटी’ लाई संयुक्त राष्ट्र संघले पनि मान्यता दिएको छ । सन् २००४ मा अराफातको मृत्युपछि प्यालेस्टाइन राष्ट्रिय प्राधिकरण र फतह पार्टीको नियन्त्रण महमूद अब्बासको हातमा गयो । यसैबीच, हमासले आफ्नो सैन्य शाखा बलियो बनाउन जारी राख्यो र लोकप्रियता पनि बढ्दै गयो ।

सन् २००५ मा दोस्रो पटक चुनाव हुँदा फताह पार्टीले  ‘प्यालेस्टाइन नेशनल अथॉरिटी’ को राष्ट्रपति चुनाव जित्यो । तर गाजा पट्टीमा हमासले जित हासिल गरेको छ । तर, गाजामा पनि फतह पार्टीको सरकार चल्ने थियो किनभने उसले राष्ट्रपति चुनाव जितेको थियो । तर २००६ मा गाजाले यहाँ कू र आफ्नै सरकार गठन गर्यो । २००७ देखि यसले गाजालाई पूर्ण रूपमा कब्जा गर्यो । गाजा स्ट्रिपमा हमासको सरकार छ भने पश्चिम बैंकमा फताह पार्टीको शासन छ ।

वास्तवमा, यो विवादको कारण अल–अक्सा मस्जिद परिसर हो । हमासका सैन्य कमाण्डर मोहम्मद डेफले  ‘अपरेशन अल–अक्सा स्ट्रोम’ घोषणा गरेका छन् । यो एक नयाँ अपरेशन हो, जसको उद्देश्य संवेदनशील मानिने अल–अक्सा कम्पाउन्डलाई मुक्त गर्नु हो । अल–अक्सा मस्जिद जेरुसेलम शहरमा छ । जुन सहरमा पछिल्लो समय यहुदीहरु आफ्नो पवित्र चाड मनाउन यहाँ आउने गरेका छन् । टेम्पल माउन्ट यस परिसरमा नै छ, जहाँ यहूदीहरूले प्रार्थना गर्छन् ।

मोहम्मद डेफले इजरायल विरुद्ध हमासको आक्रमणको यो पहिलो कदम भएको बताएका छन् । हामी दुश्मनलाई अल–अक्सा मस्जिद विरुद्ध आक्रामकता नदेखाउन चेतावनी दिन्छौं । शत्रु विरुद्ध कारबाही हुनेछ । हमासले वेस्ट बैंकमा बस्ने प्यालेस्टाइनीहरूलाई बिना डर इजरायलमा आक्रमण गर्न आग्रह गरेको छ । उनले जनतालाई उक्साएर सडकमा आउन र आक्रमण सुरु गर्न आग्रह गरेका छन् ।