मंसिरसम्म बैंकहरुमा ६० खर्ब निक्षेप, ५० खर्ब कर्जा लगानी

३ पुस, काठमाडौं । चालू आर्थिक वर्षको मंसिर सकिँदा बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरूमा संकलित निक्षेप ६० खर्बभन्दा माथि पुगेको छ । यो अवधिमा बैंकहरुले ५० खर्ब हाहराहारीमा कर्जा लगानी गरेका छन् । नेपाल राष्ट्र बैंकको पछिल्लो तथ्याङ्कअनुसार समग्र बैंक तथा वित्तीय संस्थाको निक्षेप ६० खर्ब तीन अर्ब पुगेको छ । साउन यता निक्षेप निरन्तर बढ्दै गएको राष्ट्र बैंकको भनाइ छ । 

आर्थिक मन्दीले लगानीका अन्य क्षेत्रहरू ठप्प हुँदा सर्वसाधारण निक्षपकर्ताको पैसा बैंकमा  राखेर ब्याज खाने प्रवृत्ति बढ्दा निक्षेपको आकार बढेको हो । असार मसान्तमा ५७ खर्ब ७० अर्ब रहेको निक्षेप पाँच महिनामा दुई खर्ब ३३ अर्ब रूपैयाँले बढेको छ । यतिबेला अर्थतन्त्रका बाह्य सूचकहरु सकारात्मक देखिएका छन् । आन्तरिक आर्थिक सूचकहरु भने दवावमै छन् । 

राष्ट्र बैंकका अनुसार कुल निक्षेपमध्ये वाणिज्य बैँकहरूसँग ५३ खर्ब १३ करोड रूपैयाँ रहेको छ । यस्तै अन्य बैंक तथा वित्तीय संस्थाको निक्षेप ६ खर्ब ९१ अर्ब रूपैयाँ रहेको छ । बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरूको निक्षेप ६० खर्ब नाघ्दा कर्जा लगानी ५० खर्ब नजिक पुगेको छ । हालसम्म बैंकिङ प्रणालीबाट ४९ खर्ब ९२ अर्ब रूपैयाँ कर्जा लगानी भएको राष्ट्र बैंकले जनाएको छ । जसमध्ये ४४ खर्ब १७ अर्ब रूपैयाँ कर्जा प्रवाह वाणिज्य बैंकहरूले मात्रै गरेका छन् । 

अन्य बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरूबाट ५ खर्ब ७५ अर्ब रूपैयाँ कर्जा लगानी भएको छ । बैंकहरूको निक्षेप संकलनको तुलनामा कर्जा प्रवाह सुस्त हुँदा कर्जा दिन सक्ने क्षमता उच्च रहेको राष्ट्र बैंकले जनाएको छ ।  हाल बैंक तथा वित्तीय संस्थाको कर्जा निक्षेप अनुपात (सीडी रेसियो) ८०.३६ प्रतिशत रहेको छ । बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरूले अधिकतम ९० प्रतिशतसम्म मात्रै कर्जा निक्षेप अनुपात राख्न पाउने व्यवस्था छ । यस्तै बैंकहरूको अन्तरबैंक ब्याजदर २.६२ प्रतिशत रहेको छ ।

एक साताअघि राष्ट्र बैंकले मौद्रिक नीतिको त्रैमासिक समीक्षामार्फत केही नीतिगत लचकता अपनाएपछि सेयरबजारलगायतका क्षेत्रमा चहलपहल बढेको छ  । बैंकलाई ब्याजदर घटाउन सहजीकरण गर्नका लागि राष्ट्र बैंकले मौद्रिक नीतिको पहिलो त्रैमासिक समीक्षा गर्दै नीतिगत दर १ प्रतिशत बिन्दुले घटाएको छ । राष्ट्र बैंकले नीतिगत दर ६.५ प्रतिशतबाट घटाएर ५.५ प्रतिशत कायम गरेको छ ।

यस्तै राष्ट्र बैंकले बैंकदर ७.५ प्रतिशतबाट घटाएर ७ प्रतिशत र निक्षेप संकलन दर ४.५ बाट घटाएर ३ प्रतिशत कायम गरेको छ । नीतिगत दर घटाएसगै बैंकहरुले पनि ब्याजदर घटाएका छन् । प्रणालीमा अधिक तरलता भएपछि राष्ट्र बैंकले रिभर्स रिपो जारी गरेर अन्तरबैंक ब्याजदर ३ प्रतिशतनजिक ल्याउन सफल भएको छ ।